Ngày 3/8, chiếc máy bay điện eVTOL V2000CG CarryAll do Trung Quốc phát triển đã thực hiện thành công chuyến giao hàng ngoài khơi đầu tiên, bay từ đất liền thành phố Thâm Quyến ra một giàn khoan cách bờ 150 km. Bề ngoài, đây có vẻ chỉ là một chuyến bay thử nghiệm – mang theo trái cây tươi và thiết bị y tế – nhưng về bản chất, đó là lời tuyên bố rõ ràng: Trung Quốc đang nghiêm túc thúc đẩy chuyển đổi công nghệ trong chuỗi cung ứng năng lượng và logistics tầm thấp.
Trong nhiều năm qua, hoạt động hậu cần cho các giàn khoan ngoài khơi của Trung Quốc chủ yếu dựa vào tàu thủy, với thời gian di chuyển kéo dài trên 10 tiếng. Trực thăng là phương án thay thế nhanh hơn nhưng lại rất tốn kém và bị giới hạn bởi thời tiết cũng như hạ tầng mặt đất. Trong bối cảnh đó, việc sử dụng máy bay điện cất hạ cánh thẳng đứng (eVTOL) như V2000CG mang đến một hướng đi hoàn toàn mới: không phát thải, vận hành linh hoạt, tiết kiệm chi phí và có khả năng tiếp cận những vị trí hạn chế không gian – điều mà ngay cả trực thăng truyền thống cũng không thể luôn đảm bảo.
Chiếc V2000CG do AutoFlight – một startup công nghệ tại Thượng Hải – phát triển, có trọng lượng cất cánh tối đa 2 tấn, chở được 400 kg hàng, bay với tốc độ hành trình 200 km/h và tầm bay 200 km. Không chỉ dừng ở thử nghiệm, chiếc đầu tiên đã được cấp chứng nhận và bàn giao cho khách hàng hôm 22/7, cho thấy quá trình thương mại hóa không còn là viễn cảnh xa vời.
Về bản chất, chuyến bay này là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn mang tên “kinh tế tầm thấp” – mô hình kinh tế dựa vào các phương tiện bay trong không phận dưới 1.000 mét. Trung Quốc đặt kỳ vọng giá trị ngành này sẽ đạt tới 417 tỷ USD vào năm 2030. Trong đó, các ứng dụng phục vụ logistics ngoài khơi – nơi điều kiện tiếp cận đầy thách thức – được xem là “điểm rơi chiến lược” để thể hiện khả năng tích hợp công nghệ vào hạ tầng công nghiệp truyền thống.
Theo Ren Yongyi, lãnh đạo của chi nhánh CNOOC Thâm Quyến, chuyến bay thể hiện sự kết hợp giữa công nghệ hàng không tiên tiến, kinh nghiệm vận hành thực tế và nhu cầu ứng dụng rõ ràng trong công nghiệp dầu khí. Đây không còn là thử nghiệm giới hạn trong phòng thí nghiệm mà là một kịch bản khả thi cho tương lai logistics ngoài khơi – nơi yếu tố tốc độ, hiệu quả và khả năng tự chủ ngày càng quan trọng.
Tuy nhiên, cần tỉnh táo trước hào quang công nghệ. Thực tế cho thấy eVTOL hiện vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức: thời lượng pin giới hạn, độ bền trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt (nhất là ngoài biển), và hệ thống kiểm soát không phận tầm thấp vẫn chưa hoàn thiện. Bên cạnh đó, quy chuẩn an toàn, đặc biệt trong các hoạt động có tính rủi ro cao như tiếp tế giàn khoan, sẽ cần được xây dựng và thử nghiệm nghiêm ngặt hơn nữa.
Ngoài ra, phần lớn thông tin về dự án hiện vẫn đến từ các kênh truyền thông nhà nước như Global Times hay CMG – điều khiến giới quan sát quốc tế đặt câu hỏi về mức độ minh bạch và khả năng đánh giá độc lập hiệu quả thực tế của công nghệ này.
Tuy vậy, không thể phủ nhận rằng V2000CG là một bước đi táo bạo và có tính hệ thống. Nó không chỉ là một sản phẩm công nghệ đơn lẻ, mà là biểu tượng cho cách Trung Quốc đang kết hợp các startup năng động như AutoFlight với những tập đoàn nhà nước khổng lồ như CNOOC – nhằm tạo ra một hệ sinh thái vận hành linh hoạt, sẵn sàng chuyển đổi các ngành công nghiệp truyền thống thông qua công nghệ bay tầm thấp.
Từ một quốc gia nhập khẩu công nghệ, Trung Quốc giờ đây đang từng bước xuất khẩu mô hình đổi mới. Và trong lĩnh vực logistics ngoài khơi – nơi thời gian từng là giới hạn, chi phí từng là rào cản – thì những chuyến bay như của V2000CG có thể chính là bước đầu tiên để định nghĩa lại cách thức vận hành toàn bộ chuỗi giá trị.