Có một thời, cái tên Intel đồng nghĩa với dẫn đầu công nghệ. Trong suốt những năm 1990 và đầu 2000, Intel không chỉ là biểu tượng sức mạnh điện toán, mà còn là trụ cột sống còn của toàn bộ ngành công nghiệp PC. Nhưng hiện tại, khi thế giới bước vào kỷ nguyên AI và điện toán hiệu suất cao, Intel đã bị đẩy lùi ra ngoài trung tâm.

 

Phát biểu của ông Tan, cho dù được phát ngôn viên Intel "điều chỉnh" là ám chỉ đến giá trị thị trường chứ không phải năng lực công nghệ, vẫn không thể che lấp thực tế: Intel đang bị tụt lại phía sau — không chỉ trong mắt nhà đầu tư, mà còn trong toàn bộ hệ sinh thái bán dẫn.

 

Trong khi Intel vẫn loay hoay với chiến lược nhà máy và tinh gọn bộ máy nhân sự, thì các đối thủ như Nvidia, AMD hay Broadcom đã chứng minh khả năng thích nghi nhanh, định hình lại vị thế ngành. Nvidia giờ đây không còn là công ty chuyên làm GPU, mà đã trở thành người dẫn đầu về AI, hệ sinh thái phần mềm và phần cứng học máy, vươn tới giá trị thị trường 4.000 tỷ USD – gấp 40 lần Intel ở thời điểm hiện tại.

 

Sự chậm trễ của Intel trong việc chuyển đổi từ định hướng CPU truyền thống sang các xu hướng mới như GPU, chip AI tùy biến, hay các mô hình điện toán rải rác (edge computing) đã khiến họ bị tụt hậu – không phải vài bước, mà là cả một thế hệ.

 

Việc ông Lip-Bu Tan nhấn mạnh tinh thần “khiêm tốn” và gọi tiến trình phục hồi là một “cuộc chạy marathon” cho thấy ông hiểu rõ tính chất dài hạn và gian nan của công cuộc tái thiết. Tuy nhiên, nhìn vào hành động cụ thể – chủ yếu vẫn xoay quanh cắt giảm nhân sự và tái cơ cấu mảng nhà máy – người ta vẫn chưa thấy một chiến lược sản phẩm hay công nghệ đủ đột phá để tạo ra sự khác biệt.

 

Việc đóng cửa nhà máy ở Israel, ngừng cung cấp quy trình 18A ra ngoài và tập trung sản xuất nội bộ có thể giúp Intel tinh gọn, nhưng lại đặt dấu hỏi lớn: đâu là lợi thế cạnh tranh cốt lõi mà Intel sẽ mang lại cho khách hàng trong tương lai?

 

Hơn nữa, những đợt sa thải với số lượng lớn kỹ sư kỹ thuật – những người trực tiếp tham gia thiết kế, chế tạo và đổi mới – lại càng làm dấy lên lo ngại về khả năng giữ chân nhân tài công nghệ.

 

Phát biểu của ông Tan không chỉ là một tuyên bố mang tính nhận định, mà là sự thú nhận đau đớn rằng Intel đã đánh mất "động lực lịch sử". Nhưng nói như vậy không có nghĩa cánh cửa đã đóng sập. Lịch sử ngành bán dẫn từng chứng kiến nhiều pha lội ngược dòng – nhưng điều kiện tiên quyết là phải có tầm nhìn chiến lược rõ ràng, đổi mới công nghệ thực chất và – quan trọng nhất – chấp nhận phá bỏ những di sản cũ kỹ.

 

Intel từng là người định hình tương lai điện toán. Giờ đây, muốn trở lại đường đua, họ cần nhiều hơn những cuộc họp nội bộ và tinh thần khiêm tốn – mà là bước chuyển mình toàn diện, dám đánh đổi, dám tái sinh.