Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai (20/1) đã ký một sắc lệnh hành pháp rút Hoa Kỳ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris, khi ông thực hiện chương trình nghị sự năng lượng toàn diện tập trung vào việc tăng sản lượng nhiên liệu hóa thạch.
Theo sắc lệnh hành pháp, Hoa Kỳ sẽ xem xét việc rút khỏi hiệp ước có hiệu lực ngay sau khi đại sứ của họ tại Liên Hợp Quốc gửi thông báo tới Liên Hợp Quốc. Thỏa thuận Paris là một hiệp ước quốc tế mang tính bước ngoặt nhằm hạn chế nhiệt độ toàn cầu tăng ở mức 1,5 độ C.
Trong bài phát biểu nhậm chức, Trump cho biết ông cũng sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia, chấm dứt cái mà ông gọi là "Thỏa thuận mới xanh" và thu hồi cái mà ông mô tả là "lệnh" xe điện.
"Cuộc khủng hoảng lạm phát là do chi tiêu quá mức và giá năng lượng leo thang, đó là lý do tại sao hôm nay tôi cũng sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia. Chúng ta sẽ khoan, khoan, khoan", Trump cho biết vào đầu ngày thứ Hai.
Một quan chức Nhà Trắng nói với các phóng viên rằng tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia "sẽ mở khóa nhiều thẩm quyền khác nhau" để sản xuất nhiều tài nguyên thiên nhiên hơn, nhưng không cung cấp thông tin cụ thể về thẩm quyền mà Trump sẽ sử dụng. Tổng thống đã hứa sẽ cắt giảm một nửa chi phí năng lượng trong năm đầu tiên nhậm chức.
"Tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia rất quan trọng vì chúng ta đang trong cuộc đua AI với Trung Quốc và khả năng sản xuất năng lượng trong nước của Hoa Kỳ rất quan trọng để chúng ta có thể tạo ra điện và năng lượng cần thiết để duy trì vị trí dẫn đầu toàn cầu về công nghệ", quan chức này nói với các phóng viên.
Trump cũng chuẩn bị ký một sắc lệnh hành pháp cụ thể để giải phóng sản xuất năng lượng Alaska, quan chức này cho biết, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.
"Alaska rất quan trọng đối với an ninh quốc gia của chúng ta, xét đến vị trí địa chiến lược của nó, và đây là một nơi quan trọng mà chúng ta có thể xuất khẩu LNG không chỉ đến các khu vực khác của Hoa Kỳ mà còn đến các nước bạn bè và đồng minh của chúng ta ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương", quan chức này cho biết.
Hoa Kỳ đã là nước sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới trong nhiều năm, vượt qua Ả Rập Xê Út và Nga. Các giám đốc điều hành của Exxon và Chevron đã nói rằng mức sản xuất dầu khí dựa trên các điều kiện thị trường và không có khả năng tăng đáng kể tùy thuộc vào người sẽ vào Nhà Trắng.
“Vẫn còn một số mặt tích cực”, CEO của Chevron Mike Wirth trả lời Brian Sullivan của CNBC trong một cuộc phỏng vấn ngày 8 tháng 1. “Nhưng có lẽ không tăng trưởng ở mức mà chúng ta đã thấy trong nhiều năm qua vì một số mỏ đá phiến mới này bắt đầu phát triển”, Wirth cho biết.
CEO của Exxon Darren Woods nói rằng, sản xuất đá phiến của Hoa Kỳ không phải đối mặt với “những hạn chế bên ngoài” dưới thời chính quyền Biden.
“Chắc chắn chúng ta sẽ không thấy sự thay đổi dựa trên sự thay đổi chính trị mà dựa nhiều hơn vào môi trường kinh tế”, Woods cho biết trong một cuộc phỏng vấn ngày 1 tháng 11 trước chiến thắng bầu cử của Trump. “Tôi không nghĩ có ai ngoài kia đang phát triển một chiến lược kinh doanh để ứng phó với một chương trình nghị sự chính trị”, ông nói.
Woods cho biết vào thời điểm đó, có những khu vực ở Vịnh Mexico chưa mở cửa do giấy phép của liên bang. Chính quyền Biden đã lên kế hoạch bán ít hợp đồng cho thuê dầu khí nhất trong lịch sử trong chương trình kéo dài năm năm đến năm 2029.
“Về lâu dài, điều đó có thể mở ra các nguồn cung tiềm năng”, Woods nói về việc tăng hợp đồng cho thuê.
Glenn Schwartz, giám đốc chính sách năng lượng tại công ty tư vấn Rapidan Energy, cho biết có một số luật khẩn cấp mà Trump có thể viện dẫn để tăng nguồn cung xăng và điện. Schwartz cho biết các trường hợp khẩn cấp thường được định nghĩa một cách lỏng lẻo theo luật liên bang, trao cho tổng thống quyền tự do rộng rãi để sử dụng chúng theo cách mà ông thấy phù hợp.
Và Trump có thể sẽ không gặp nhiều sự phản đối từ tòa án vì họ không muốn thách thức các quyết định của tổng thống liên quan đến an ninh quốc gia, Schwartz cho biết.
Nhà phân tích cho biết “Kết quả là ngay cả khi Trump mở rộng quyền hạn khẩn cấp của mình theo những cách chưa từng có, thì vẫn chưa rõ tòa án có can thiệp để ngăn chặn bất kỳ hành động nào trong số những hành động này hay không”.
Tuy nhiên, Schwartz cho biết tổng thống không thể làm gì nhiều để buộc phải sản xuất nhiều dầu khí hơn.
"Bạn có thể dắt ngựa đến nguồn nước, nhưng bạn không thể bắt chúng uống", nhà phân tích cho biết. "Ông ấy có thể cung cấp cho chúng tất cả các nguồn lực cần thiết để có thể khoan, nhưng tôi chưa thấy bất cứ điều gì cho thấy ông ấy có thể buộc chúng phải lấy nó ra khỏi mặt đất".