Thay vào đó, Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia (NIST) sẽ tiếp quản trách nhiệm vận hành Trung tâm Công nghệ Bán dẫn Quốc gia (NSTC), một liên minh công-tư từng được kỳ vọng là động lực thúc đẩy ngành bán dẫn Mỹ.
Cáo Buộc Nặng Nề: Natcast Là “Quỹ Đen” Của Biden?
Bộ Thương mại Hoa Kỳ, dưới sự dẫn dắt của Bộ trưởng Howard Lutnick, không ngần ngại chỉ trích mạnh mẽ tổ chức phi lợi nhuận National Center for the Advancement of Semiconductor Technology (Natcast), được thành lập dưới thời Biden để quản lý khoản ngân sách khổng lồ 7,4 tỷ USD. Theo Bộ Thương mại, Natcast được tạo ra một cách bất hợp pháp, vi phạm các quy định cấm cơ quan chính phủ thành lập các tổ chức dạng công ty.
“Ngay từ đầu, Natcast chỉ là một quỹ đen bán dẫn, chẳng làm gì ngoài việc bơm tiền thuế của người dân Mỹ vào túi những người trung thành với Biden,” ông Lutnick thẳng thắn tuyên bố trong một thông cáo. Ông cáo buộc chính quyền Biden đã cố tình “xếp đặt” Natcast với các cựu quan chức của mình, nhằm tránh sự giám sát và ràng buộc trách nhiệm từ các cơ quan quản lý, đồng thời hạn chế quyền kiểm soát của các chính quyền tương lai.
Hiện tại, cả Natcast và Bộ Thương mại đều chưa công bố chi tiết về số tiền đã được chi tiêu từ khoản ngân sách 7,4 tỷ USD này. Điều này làm dấy lên nhiều câu hỏi về tính minh bạch trong cách sử dụng nguồn tài trợ công.
Hành Trình Của Natcast: Từ Hy Vọng Đến Tranh Cãi
Natcast được thành lập như một phần của Đạo luật CHIPS và Khoa học (CHIPS and Science Act) trị giá 52,7 tỷ USD, được thông qua vào năm 2022 nhằm thúc đẩy sản xuất và nghiên cứu bán dẫn tại Mỹ. Với sứ mệnh quản lý và phân phối khoản tài trợ 7,4 tỷ USD, Natcast từng được xem là “trụ cột” để đưa nước Mỹ trở lại vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt với các quốc gia như Trung Quốc.
Chỉ tuần trước, Natcast vẫn tự hào tuyên bố mình “đồng hành chặt chẽ” với các ưu tiên của Nhà Trắng, khẳng định vai trò quan trọng trong việc mang lại “vị thế lãnh đạo thịnh vượng, cạnh tranh và an toàn hơn” cho nước Mỹ. Tuy nhiên, những lời này dường như đã trở thành tâm điểm tranh cãi khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ tuyên bố hủy bỏ thỏa thuận, đồng thời cam kết cải tổ hoạt động của Trung tâm Công nghệ Bán dẫn Quốc gia để đảm bảo tuân thủ đúng quy định của Đạo luật CHIPS.
Những Bước Đi Dưới Thời Biden
Dưới thời chính quyền Biden, Trung tâm Công nghệ Bán dẫn Quốc gia (Hoa Kỳ) đã có những bước tiến cụ thể. Vào tháng 1/2025, chính quyền công bố kế hoạch xây dựng một cơ sở nghiên cứu và phát triển tại Tempe, Arizona, dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2028. Một trung tâm nghiên cứu khác cũng đã được khai trương tại Albany, New York vào tháng 7 vừa qua. Những nỗ lực này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy đổi mới công nghệ và củng cố chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa của Mỹ.
Tuy nhiên, với quyết định mới nhất từ Bộ Thương mại, tương lai của các dự án này đang bị đặt dấu hỏi lớn. Liệu NIST có thể đảm nhận tốt vai trò quản lý và phân phối nguồn tài trợ khổng lồ này? Và số tiền đã chi tiêu từ Natcast sẽ được xử lý ra sao? Những câu hỏi này vẫn đang chờ câu trả lời từ các bên liên quan.
Cải Tổ Và Tương Lai Ngành Bán Dẫn Mỹ
Bộ Thương mại khẳng định rằng các hoạt động của Trung tâm Công nghệ Bán dẫn Quốc gia sẽ được cải tổ triệt để, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng nguồn tài trợ công. Đây là một phần trong nỗ lực thực thi Đạo luật CHIPS, vốn không chỉ tập trung vào nghiên cứu mà còn hỗ trợ sản xuất bán dẫn tại Mỹ để giảm sự phụ thuộc vào các chuỗi cung ứng nước ngoài.
Quyết định hủy bỏ thỏa thuận với Natcast không chỉ là một đòn giáng mạnh vào di sản của chính quyền Biden mà còn làm dấy lên những cuộc tranh luận gay gắt về cách quản lý nguồn tài trợ công trong các dự án công nghệ chiến lược. Liệu đây có phải là một bước đi cần thiết để đảm bảo công bằng và minh bạch, hay chỉ là một động thái chính trị nhằm xóa bỏ dấu ấn của chính quyền tiền nhiệm? Chỉ thời gian mới có thể trả lời.