Công nghệ vừa được NTT công bố là hệ thống drone đầu tiên trên thế giới có thể kích hoạt sét theo ý muốn, dẫn dụ dòng điện cực mạnh này tới các điểm an toàn đã được tính toán kỹ lưỡng. Trong kỷ nguyên mà công nghệ không chỉ nhằm mục tiêu ứng dụng, mà còn phải “hiểu” và tương tác trực tiếp với tự nhiên, bước tiến này mang ý nghĩa đột phá không kém việc con người từng phát minh ra cột thu lôi của Benjamin Franklin.
Khác với các hệ thống chống sét truyền thống vốn mang tính bị động – như lắp đặt cột thu lôi hay gia cố tiếp địa – giải pháp mới của NTT chuyển sang tư duy chủ động tương tác: phát hiện sớm nguy cơ, chủ động tạo điều kiện cho sét đánh vào vị trí an toàn, giảm thiểu rủi ro lan truyền.
Đây là một bước chuyển mô hình đáng chú ý: từ bảo vệ cơ sở hạ tầng trước sét, sang điều phối thiên nhiên để bảo vệ hạ tầng. Nó đặt nền móng cho khái niệm “kiểm soát sét” – một khái niệm từng chỉ tồn tại trong tiểu thuyết khoa học viễn tưởng.
Đằng sau mỗi tia sét nhân tạo là cả một chuỗi logic tinh vi. Drone của NTT không chỉ đơn thuần bay vào tâm bão – mà còn giao tiếp với đám mây giông thông qua biến động điện trường. Khi được kết nối với công tắc mặt đất, drone tạo ra sự chênh lệch điện trường đủ mạnh để đánh thức dòng sét. Và khi sét đánh xuống, lồng chống sét bằng kim loại phân tán năng lượng, bảo vệ toàn bộ hệ thống bay khỏi hư hại.
Hiệu quả được xác nhận: drone có thể chịu được dòng sét lên đến 150.000 ampe – mạnh hơn 5 lần so với sét tự nhiên trung bình – với xác suất bảo vệ đạt 98%. Điều này không chỉ mở ra tiềm năng bảo vệ thành phố, mà còn hướng tới một tương lai nơi sét có thể được “triệu hồi” và khai thác như một nguồn năng lượng sạch.
Không thể không nhìn nhận dự án này dưới góc độ chiến lược công nghiệp. Với vị trí là tập đoàn viễn thông hàng đầu Nhật Bản, NTT hiểu rõ sự sống còn của hạ tầng viễn thông trong các kịch bản thiên tai. Hệ thống drone chống sét chính là nỗ lực gia cố “xương sống số” của quốc gia trước rủi ro tự nhiên ngày càng cực đoan do biến đổi khí hậu.
Xa hơn, công nghệ này còn mở ra triển vọng xuất khẩu: từ các đô thị châu Á đầy rẫy cơn giông mùa hè, đến vùng nông thôn châu Phi thiếu khả năng chống sét. Giống như cách Nhật Bản từng phổ biến công nghệ chống động đất, “hệ sinh thái chống sét chủ động” có thể trở thành sản phẩm quốc gia chiến lược mới.
Mặc dù mới ở giai đoạn đầu, nhưng NTT cho thấy rõ tham vọng: không chỉ là giảm thiểu rủi ro, mà còn hiểu và tận dụng chính những lực lượng thiên nhiên nguy hiểm nhất. Khi sét có thể được dẫn dụ, dự đoán và lưu trữ, viễn cảnh “điều khiển thời tiết” không còn xa như ta tưởng.
Và biết đâu, trong tương lai không xa, việc "nuôi sét" bằng drone sẽ trở thành một ngành công nghiệp – giống như cách ta đã từng học cách "thuần hóa" gió và mặt trời.