Trào lưu biến ảnh cá nhân thành phong cách hoạt hình Studio Ghibli đang lan truyền mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, X và TikTok. Công cụ đứng sau cơn sốt này là tính năng tạo ảnh AI trong ChatGPT, tuy nhiên, bên cạnh sự thích thú của người dùng, giới chuyên gia cũng đặt ra nhiều lo ngại về vấn đề bản quyền.
"Mình mê phong cách Ghibli đã lâu nhưng không có năng khiếu vẽ. Mình đã thử nhiều ứng dụng nhưng không cái nào khiến mình hài lòng như ChatGPT", tài khoản Facebook Hoàng Yến chia sẻ cùng bức ảnh hoạt hình Nhật Bản của cô.
Nhiều người dùng khác cũng không giấu nổi sự phấn khích. "Không thể hoãn cái sự 'cute' này lại được", tài khoản Ngô Hồng Nhung bình luận khi đăng tải loạt ảnh Ghibli do AI tạo ra. Một số còn tận dụng trào lưu để tái hiện các meme nổi tiếng theo phong cách của studio hoạt hình lừng danh Nhật Bản.
Studio Ghibli, thành lập năm 1985 tại Tokyo, là hãng phim hoạt hình huyền thoại với các tác phẩm kinh điển như Hàng xóm của tôi là Totoro và Vùng đất linh hồn. Phim của Ghibli nổi bật nhờ phong cách vẽ tỉ mỉ, màu sắc rực rỡ và nội dung đầy chiều sâu, trở thành biểu tượng của nền công nghiệp anime toàn cầu.
Tính năng tạo ảnh phong cách Ghibli trong ChatGPT được OpenAI ra mắt vào ngày 26/3, sử dụng sức mạnh của mô hình AI tiên tiến GPT-4o. Ngoài khả năng tạo ảnh siêu thực, phục hồi ảnh cũ, công cụ này còn hỗ trợ biến đổi ảnh theo nhiều phong cách nghệ thuật khác nhau.
Người dùng có thể tải ảnh lên ChatGPT và yêu cầu AI chuyển đổi sang phong cách Ghibli. Tuy nhiên, tính năng này chủ yếu dành cho người dùng gói trả phí như Plus, Pro hay Team, trong khi người dùng miễn phí gặp nhiều hạn chế.
Ngay sau khi ra mắt, công cụ nhanh chóng thu hút hàng nghìn lượt chia sẻ trên mạng xã hội. CEO OpenAI Sam Altman thậm chí còn cập nhật ảnh đại diện của mình theo phong cách Ghibli, càng làm gia tăng sức hút của trào lưu này.
Tuy nhiên, cơn sốt này cũng làm dấy lên nhiều tranh cãi về bản quyền. Liệu việc AI tái tạo phong cách đặc trưng của Studio Ghibli có vi phạm quyền sở hữu trí tuệ? Đây là vấn đề từng khiến nhiều công ty AI như OpenAI, Midjourney hay Meta đối mặt với hàng loạt vụ kiện.
Evan Brown, luật sư chuyên về sở hữu trí tuệ tại công ty Neal & McDevitt, nhận định rằng OpenAI đang hoạt động trong "vùng xám" của luật bản quyền. Theo ông, phong cách nghệ thuật không được bảo vệ rõ ràng theo luật pháp, do đó AI có thể tái hiện phong cách Ghibli mà không vi phạm, miễn là không sao chép trực tiếp khung hình hay nội dung cụ thể từ phim.
Dẫu vậy, Brown cũng đặt câu hỏi về nguồn dữ liệu mà OpenAI đã sử dụng để huấn luyện AI. Nếu GPT-4o được đào tạo trên hàng triệu hình ảnh từ phim của Ghibli mà không có sự cho phép, hãng phim Nhật Bản hoàn toàn có quyền khiếu nại.
Phát ngôn viên của OpenAI khẳng định họ không sao chép phong cách của các nghệ sĩ còn sống, nhưng không đề cập cụ thể đến các studio. Ngay sau đó, công ty cũng ngừng cung cấp tính năng tạo ảnh miễn phí với lý do "nhu cầu quá cao".
Ngoài vấn đề bản quyền, nhiều chuyên gia lo ngại về việc người dùng vô tình cung cấp dữ liệu cá nhân khi sử dụng tính năng AI này. Bằng cách tải ảnh cá nhân lên hệ thống của OpenAI, họ có thể đang gián tiếp cho phép công ty thu thập dữ liệu để huấn luyện các mô hình AI trong tương lai.
Trước đó, theo The New York Times, OpenAI đang đối mặt với nhiều vụ kiện từ các nhà xuất bản, cáo buộc công ty sử dụng dữ liệu có bản quyền mà không xin phép hay bồi thường. Google cũng từng hứng chỉ trích khi công cụ Gemini 2.0 Flash cho phép người dùng xóa watermark – một dấu hiệu nhận diện bản quyền – khỏi hình ảnh, khiến vấn đề pháp lý càng trở nên phức tạp.
Trào lưu ảnh Ghibli AI là một ví dụ điển hình về sự sáng tạo của công nghệ trí tuệ nhân tạo, đồng thời đặt ra những thách thức lớn về bản quyền và quyền riêng tư. Khi AI ngày càng phát triển mạnh mẽ, câu hỏi về việc kiểm soát và bảo vệ tài sản trí tuệ sẽ trở thành một vấn đề trung tâm không chỉ với các công ty công nghệ mà còn với toàn bộ ngành công nghiệp sáng tạo.