Hướng dẫn công nghệ
Sau 30 năm đổi mới, Năng suất lao động Việt Nam vẫn thấp nhất Đông Nam Á
Lê Cường - Thứ Tư, 28/04/2021 8:22 CH
Vietnet24h - Nền kinh tế Việt Nam đang đứng trước áp lực liên tục từ sự hội nhập toàn cầu và trong khu vực ngày càng sâu sắc. Mặc dù tăng trưởng cao một cách hợp lý trong 25 năm qua, năng suất và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam vẫn ở mức thấp nhất trong các quốc gia Đông Nam Á và Đông Bắc Á.
Sáng 28/4, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR, Trường Đại học Kinh tế – ĐHQGHN), Viện Chính sách Quốc gia Nhật Bản (GRIPS) Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức Hội thảo: “Năng suất lao động ở Việt Nam: nguồn gốc và thách thức cho tăng trưởng”.
Các chuyên gia kinh tế chụp ảnh kỷ niệm 
Theo báo cáo tại Hội thảo, năng suất lao động (NSLĐ) là mối quan tâm của Đảng và Chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên, những số liệu thống kê và các phân tích thực trạng năng suất còn chưa đầy đủ, thảo luận chính sách chưa đủ sâu và mang tính thực tiễn cao. 
 
Các doanh nghiệp không có những lợi thế cạnh tranh đảm bảo để đương đầu với thị trường toàn cầu. Dẫn đến kết quả là, sự tăng trưởng NSLĐ toàn nền kinh tế Việt Nam qua 3 giai đoạn từ 1991 – 2019 luôn ở mức thấp chỉ khoảng 5%. 
 
Theo PGS.TS Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và Chiến lược (VESS) phát biểu: cần có một chương trình về năng suất lao động tầm quốc gia để thay đổi tư duy, tầm nhìn từ hệ thống lãnh đạo nhà nước đến từng người dân lao động. 
“Chúng ta sẽ tạo ra các phong trào mạnh giống như Singpore đã làm cách đây 60 năm”, ông Thành nói: “Malaysia, Thái Lan cũng làm như vậy trong quá trình tăng trưởng nhanh của mình”. 
 
Ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cũng có quan điểm đồng thuận: “Đến khi nào ngay cả những người lái xe ôm, taxi cũng tìm cách đi đúng đường, đúng luật, lại nhanh chóng đến địa điểm cần đến thì lúc đó chúng ta sẽ có được năng xuất lao động cao trong toàn xã hội”. 
 
Khảo sát năm 2017, NSLĐ của Việt Nam trong hầu hết các ngành đều ở mức thấp nhất so với các nước Đông Nam Á và Đông Bắc Á, thua kém cả Campuchia trong lĩnh vực vận tải, kho bãi, chỉ hơn về nông lâm thủy sản. 
 
“Nhật Bản và Hàn Quốc, NSLĐ đều tăng 10% ở những giai đoạn kinh tế tăng trưởng nhanh. Trong khi đó, Việt Nam cao nhất cũng chỉ loanh quanh mốc 5%”, TS. Thành cho biết.  
 
Mới đây, Đại hội XIII của Đảng ‘cũng chỉ dám’ đặt ra mục tiêu tăng trưởng năng suất lao động của Việt Nam trong giai đoạn 2021 – 2025 một cách khiêm tốn là 6,5%/năm. Nhưng cũng được coi là một thách thức khi năng suất lao động tại Việt Nam đang có dấu hiệu chậm lại. 
 
Ngoài nguyên nhân dịch chuyển cơ cấu ngành nghề, báo cáo của Hội thảo tập trung nghiên cứu 3 khu vực kinh tế nhà nước, FDI và tư nhân coi là trọng điểm chính. 
 
Theo nghiên cứu, nguyên nhân của NSLĐ thấp là do Khu vực kinh tế FDI giảm sút và trì trệ. Đặc biệt NSLĐ trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo không cao do thay đổi nội dung hoạt động. Trước năm 2000, các doanh nghiệp FDI sử dụng vốn lớn và công nghệ chiếm đa số. Sau đó, chuyển sang sử dụng lao động giá rẻ, tay nghề thấp, ít cải tiến máy móc công nghệ cũng như nâng cao tay nghề cho người lao động, dẫn đến NSLĐ giảm. 
 
“Chính phủ Việt Nam đã thất bại trong việc nâng cấp ngành theo NSLĐ”, TS. Nguyễn Đức Thành phân tích: “Các doanh nghiệp FDI coi Việt Nam là nơi diễn ra các công việc đơn giản. Họ không đầu tư công nghệ cũng như đào tạo, nâng cao trình độ cho người lao động. Nếu tiền lương tiếp tục tăng, các FDI sẽ đơn giản là rời khỏi Việt Nam tạo nên tình huống bẫy thu nhập trung bình điển hình”. 
 
Đối với khu vực kinh tế tư nhân, NSLĐ vẫn còn thấp do nguồn lực về vốn ít và không được nhiều ưu đãi như các doanh nghiệp nhà nước. “Cần một thời gian dài để khu vực này tích lũy vốn, và Nhà nước cần tạo ra môi trường kinh doanh ổn định hơn, giảm những phiền nhiễu gây cản trở cho sự phát triển”, ông Thành khuyến nghị. 
 
NSLĐ trong khu vực kinh tế nhà nước có vẻ là điểm sáng nhất, khi tiếp tục tăng trưởng hơn so với 2 khu vực kinh tế trên. Các DNNN đã thực hiện nhiều cuộc cải cách, tinh gọn bộ máy, cổ phần hóa nhiều doanh nghiệp nên NSLĐ tăng lên. Song, theo ông Nguyễn Đức Thành, nguyên nhân của việc luôn đạt tăng năng suất lao động cao ngay cả trong thời kỳ Covid – 19, khi các khu vực tư nhân và FDI gặp khó khăn là do được ưu đãi sử dụng vốn lớn và có nhiều sự bảo hộ từ Chính phủ. 
 
 “Tuy NSLĐ tăng cao, nhưng khu vực kinh tế nhà nước không phải là hình mẫu lý tưởng cần nhân rộng ra trong nền kinh tế”, ông Thành khẳng định: “Họ được rất nhiều ưu đãi và chiếm dụng vốn rất lớn”. 
 
Trước đó, thông tin tại Hội thảo do của Viện Kinh tế Việt Nam tổ chức hồi đầu tháng 4 cho biết, khu vực kinh tế nhà nước được sử dụng 60% ngân sách nhưng chỉ tạo ra 40% GDP so với khu vực kinh tế khác nên chưa đạt hiệu quả cao như mong đợi. 
 
Ở Hội thảo đó, 12 đại án doanh nghiệp nhà nước nhằm minh bạch và cải thiện bộ máy quản lý để tăng hiệu quả kinh tế đã được các chuyên gia phân tích. Nhưng khi được hỏi, ông Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện chiến lược cạnh tranh chỉ ngao ngán cho rằng ông “vẫn chưa nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm” đâu cả!
Phiên 2 tọa đàm
Theo ông Nguyên Đức Thành, khi Việt Nam đang trong giai đoạn đầu của công nghiệp hóa sản xuất hàng may mặc, dày dép và các thiết bị điện tử để xuất khẩu dưới sự hướng dẫn và quản lý của nước ngoài, cần phải đạt được hiệu suất cao để có thể gia nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu. Sau đó dần dần nâng cấp từ ‘giá rẻ, phổ thông’ thành ‘hàng chất lượng cao, thượng lưu’. Mục tiêu cuối cùng các quốc gia nên hướng tới là trở thành nước tạo ra các hàng hóa dịch vụ mới, có khả năng đáp ứng được đòi hỏi khắt khe trên toàn cầu, từ đó mang lại lợi nhuận cao cho những người phát minh và thương mại hóa chúng. 
 
Ông Phạm Quang Vinh, Tổng thư ký VCCI cho rằng, tăng năng suất lao động cần gắn với phát triển kinh tế bền vững. “Chúng ta không tăng năng suất bằng mọi giá”. 
 
Hiện nay, Việt Nam chưa có đơn vị nào đứng ra chịu trách nhiệm về năng suất lao động mà chia đều cho 3 cơ quan là Bộ Lao động, Bộ Công thương và Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Cần thành lập một Ban quản lý chịu trách nhiệm năng suất lao động ở Việt Nam. 
UNDP: Chỉ số đánh giá môi trường bản địa Việt Nam rất thấp, chỉ đạt 141/180 Vietnet24h - Tăng trưởng kinh tế nhanh là kết quả nỗ lực của Việt Nam những thập niên gần đây. Nhưng để đạt đến sự bền vững, thì bảo vệ môi trường và kinh doanh có trách nhiệm cần được coi trọng trước nhất. Việt Nam không thể chọn cách phát triển như cũ.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Virtual Twin: mô hình kỹ thuật số mô phỏng chính xác một thực thể vật lý hoặc hệ thống trong thế giới thực Vietnet24h - Virtual Twin (Song sinh số) là một mô hình kỹ thuật số được tạo ra để mô phỏng chính xác một thực thể vật lý hoặc hệ thống trong thế giới thực, như sản phẩm, quy trình sản xuất, hoặc thậm chí là toàn bộ nhà máy, thành phố.
Google Maps cho phép xem lại đường phố từ quá khứ, bạn đã thử chưa? Vietnet24h - Chỉ với vài cú nhấn trên ứng dụng hoặc máy tính, bạn có thể quay lại thời điểm năm 2010 để xem phố xá lúc đó như thế nào. Đây là tính năng Street View mở rộng mà nhiều người dùng vẫn chưa khám phá hết.
Google Search tiết lộ những tính năng sáng tạo có thể thay đổi trải nghiệm trực tuyến của bạn Vietnet24h - Các công cụ tìm kiếm vẫn là đồng minh đáng tin cậy của chúng ta trong hành trình tìm kiếm thông tin, với 16,4 tỷ truy vấn mỗi ngày chỉ tính riêng trên Google.
Google Maps nên lo lắng: Apple Maps giờ thông minh hơn và... nhớ cả bạn thích đi đâu! Vietnet24h - Apple vừa tung bản cập nhật iOS 26 khiến cộng đồng công nghệ xôn xao. Apple Maps không chỉ dẫn đường mà còn ghi nhớ thói quen di chuyển, gợi ý theo sở thích cá nhân và bảo mật tuyệt đối. Đây chính là điều mà Google Maps – với mọi dữ liệu khổng lồ – vẫn chưa thể làm được.
Apple và cuộc "đại tu hệ điều hành" tại WWDC 2025: Khi con số không chỉ là ký hiệu Vietnet24h - Tại WWDC 2025, Apple không đơn thuần giới thiệu các phiên bản phần mềm kế tiếp mà đang vẽ lại cả triết lý định danh sản phẩm và trải nghiệm người dùng. Việc chuyển từ iOS 19 sang iOS 26 không phải chỉ là đổi số, mà là tín hiệu của một chiến lược hợp nhất, đồng bộ và hướng tới tương lai của toàn hệ sinh thái Apple.
Sony FE PZ 16-35mm F4 G – Khi sự tinh gọn gặp sức mạnh quang học Vietnet24h - Trong thế giới nhiếp ảnh và quay phim hiện đại, nơi tính linh hoạt và hiệu suất thường phải đánh đổi lẫn nhau, Sony một lần nữa chứng minh họ có thể phá vỡ quy luật ấy bằng việc ra mắt ống kính zoom điện góc rộng FE PZ 16-35mm F4 G – một minh chứng cho hướng đi ngày càng rõ ràng của hãng: tối ưu trải nghiệm sáng tạo nội dung trên hệ máy mirrorless full-frame mà không thỏa hiệp về chất lượng.
Vì sao màn hình kép và AI khiến Yoga Book 9i trở nên khác biệt? Vietnet24h - Không phải là chiếc laptop đầu tiên có màn hình kép, nhưng Yoga Book 9i kết hợp công nghệ OLED, AI và thiết kế xoay gập linh hoạt theo cách mà rất ít sản phẩm trên thị trường có thể làm được. Đâu là điểm khiến nó trở thành công cụ mơ ước cho người làm sáng tạo?
Muốn dùng AI không cần mạng? Google đã có giải pháp mới cho bạn Vietnet24h - Không cần Wi-Fi, không cần 4G, bạn vẫn có thể tạo ảnh, viết code hay tóm tắt văn bản nhờ AI. Với AI Edge Gallery, Google mang trải nghiệm trí tuệ nhân tạo về ngay trong túi áo của bạn – gọn nhẹ, bảo mật và sẵn sàng mọi lúc.
Thiết kế siêu mỏng "đòi hỏi" đánh đổi – iPhone 17 Air và bài toán năng lượng Vietnet24h - Việc Apple chuẩn bị trình làng iPhone 17 Air với thiết kế siêu mỏng chỉ 5,5 mm, theo tiết lộ mới nhất từ tài khoản yeux1122 trên Naver, đang tạo ra nhiều kỳ vọng về mặt thẩm mỹ – nhưng cũng đồng thời đặt ra những dấu hỏi lớn về hiệu suất pin và trải nghiệm người dùng trong thực tế.
MediaTek ra mắt bộ xử lý AI cho Chromebook Plus Vietnet24h - MediaTek Inc., nhà thiết kế IC lớn nhất tại Đài Loan, đã giới thiệu bộ xử lý mới -- Kompanio Ultra -- vào thứ Hai, công ty mô tả đây là cột mốc mới nhất trong Chromebook hiệu suất cao, chạy bằng trí tuệ nhân tạo.
Hội nghị thượng đỉnh công nghệ Đài Loan lần thứ 4 tại Thung lũng Silicon sẽ diễn ra vào ngày 20 tháng 9 Vietnet24h - Hội nghị Thượng đỉnh Công nghệ Đài Loan thường niên lần thứ tư sẽ được tổ chức vào ngày 20 tháng 9 tại Santa Clara, California, và tập trung vào sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI).
Mỹ đặt ra rào cản đối với SK Hynix, Samsung sản xuất chip tại Trung Quốc Vietnet24h - Hoa Kỳ đang gây khó khăn hơn cho các nhà sản xuất chip Samsung và SK Hynix trong việc sản xuất chip tại Trung Quốc bằng cách thu hồi các giấy phép cho phép các công ty này tiếp nhận thiết bị sản xuất bán dẫn của Mỹ tại đây.
Alibaba đang phát triển một con chip AI mới Vietnet24h - Con chip này dành riêng cho mục đích suy luận hơn là đào tạo nhưng Alibaba vẫn sẽ sử dụng chất bán dẫn từ các nhà cung cấp khác như Nvidia.
SK hynix ra mắt sản xuất hàng loạt bộ nhớ flash QLC NAND 321 lớp đầu tiên trên thế giới Vietnet24h - Nhà sản xuất chip Hàn Quốc SK Hynix hôm thứ Hai (25/8) cho biết, họ đã bắt đầu sản xuất hàng loạt chip nhớ flash NAND 321 lớp dựa trên cell bốn cấp đầu tiên trong ngành, được thiết kế để đáp ứng nhu cầu hiệu suất cao của lĩnh vực AI.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ Hủy Thỏa Thuận 7,4 Tỷ USD Của Chính Quyền Biden: Liệu Có “Quỹ Đen” Trong Ngành Bán Dẫn? Vietnet24h - Một động thái gây sốc từ Bộ Thương mại Hoa Kỳ (U.S. Commerce Department) đã làm rung chuyển ngành công nghiệp bán dẫn khi cơ quan này tuyên bố hủy bỏ thỏa thuận cấp 7,4 tỷ USD cho nghiên cứu bán dẫn được thiết lập dưới thời Tổng thống Joe Biden.
'Bộ não robot' mới của Nvidia được bán với giá 3.499 đô la khi công ty nhắm mục tiêu vào robot để tăng trưởng Vietnet24h - Nvidia vừa công bố vào thứ Hai rằng mô-đun chip robot mới nhất của hãng, Jetson AGX Thor, hiện đang được bán với giá 3.499 đô la dưới dạng bộ công cụ dành cho nhà phát triển.
Cổ Phiếu Intel: Tâm Điểm Chú Ý Với Thỏa Thuận Tỷ Đô Có Thể Định Đoạt Tương Lai Vietnet24h - Tất cả ánh mắt đang đổ dồn vào một thương vụ có thể quyết định vận mệnh của Intel, gã khổng lồ chip từng thống trị thị trường nhưng hiện đang chật vật tìm lại vị thế.
DeepSeek ám chỉ mô hình mới nhất sẽ được hỗ trợ bởi chip AI nội địa 'thế hệ tiếp theo' của Trung Quốc Vietnet24h - DeepSeek ám chỉ rằng Trung Quốc sẽ có chip “thế hệ tiếp theo” do nước này tự sản xuất để hỗ trợ các mô hình AI của mình.
Nvidia đang tìm cách dừng sản xuất chip H20 sau khi Trung Quốc siết chặt việc mua hàng Vietnet24h - The Information cho biết Nvidia đã yêu cầu Amkor Technology và Samsung Electronics tạm dừng sản xuất liên quan đến H20.
Google công bố dòng điện thoại thông minh Pixel 10 hỗ trợ AI Vietnet24h - Công ty cho biết dòng Pixel 10 đi kèm các tính năng trí tuệ nhân tạo mới cho phép người dùng thực hiện nhiều tác vụ cùng lúc.
SK hynix ra mắt DRAM di động cắt nhiệt đầu tiên Vietnet24h - Gã khổng lồ chip nhớ cho biết họ là công ty đầu tiên phát triển vật liệu High-K EMC, giải quyết hiệu quả vấn đề sinh nhiệt và suy giảm hiệu suất do truyền dữ liệu nhanh cho các ứng dụng AI trên thiết bị.
WindRunner: Chuyến bay chưa cất cánh của ngành điện gió Vietnet24h - Nằm tại Boulder, Colorado, một công ty khởi nghiệp tên Radia đang ấp ủ chế tạo chiếc máy bay lớn nhất thế giới. Nhưng trước khi WindRunner có thể vươn lên bầu trời với những cánh turbine khổng lồ trong khoang, họ phải vượt qua những giới hạn tưởng chừng không thể: từ kỹ thuật, quy định cho đến niềm tin thị trường.
Trung Quốc: Robot trí tuệ nhân tạo đầu tiên học tiến sĩ nghệ thuật Vietnet24h - Xueba 01 – robot hình người được phát triển tại Thượng Hải – vừa chính thức được ghi danh vào chương trình tiến sĩ 4 năm về kịch nghệ. Đây là lần đầu tiên một cỗ máy được công nhận tư cách nghiên cứu sinh trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn tại Trung Quốc.
Bê tông thông minh và giấc mơ về một ngành xây dựng trung hòa carbon Vietnet24h - Trong bối cảnh biến đổi khí hậu trở thành một trong những thách thức cấp bách nhất của nhân loại, một đột phá từ Đại học Southern California (USC) có thể định hình lại ngành xây dựng – lĩnh vực vốn là một trong những nguồn phát thải CO₂ lớn nhất toàn cầu. Nhưng lần này, vật liệu truyền thống như bê tông không chỉ là một phần của vấn đề, mà đang được tái định nghĩa để trở thành một phần của giải pháp.
Apple hướng đến mục tiêu cách mạng hóa nhiếp ảnh với camera iPhone mới lấy cảm hứng từ thị giác con người Vietnet24h - Theo một bằng sáng chế mới được nộp, Apple đang hướng đến mục tiêu cách mạng hóa công nghệ camera trên những chiếc iPhone trong tương lai, tiết lộ những kế hoạch đầy tham vọng nhằm nâng cao khả năng chụp ảnh.
Otto Aviation trình làng máy bay không cửa sổ Phantom 3500, bay thử từ 2027 Vietnet24h - Mẫu máy bay Phantom 3500 do Otto Aviation phát triển đang gây chú ý với thiết kế không cửa sổ nhằm tăng hiệu suất khí động học. Công ty dự kiến sẽ cho cất cánh thử nghiệm vào cuối năm 2027, mở ra chương mới cho hàng không thương mại cận âm.
LG Innotek ra mắt mô-đun xe truyền thông vệ tinh 5G đầu tiên trên thế giới Vietnet24h - Mô-đun mới nhất hỗ trợ 5G NR-NTN, một mạng truyền thông di động hoạt động trên các vệ tinh quỹ đạo Trái đất thấp, cho phép truyền dữ liệu khối lượng lớn theo thời gian thực.
Công nghệ như phim viễn tưởng: Đeo kính áp tròng, nhắm mắt vẫn thấy rõ! Vietnet24h - Ngỡ chỉ có trong phim Marvel, nhưng loại kính áp tròng siêu nhỏ gọn vừa ra đời tại Trung Quốc lại có thể giúp người dùng nhìn thấy trong đêm tối mà không cần mở mắt. Chuyện thật như đùa, nhưng khoa học đã chứng minh điều đó là khả thi.
Google, Samsung sẽ ra mắt kính thông minh XR trong năm nay Vietnet24h - Samsung bước lên vị trí dẫn đầu về phần cứng trong sự trở lại của kính thông minh Google, mở rộng vai trò trong hệ sinh thái XR đang phát triển
Neuralink: cấy chip não, biên tập video và đăng YouTube bằng suy nghĩ Vietnet24h - Trong một bước đột phá ấn tượng, Bradford Smith, người mắc bệnh ALS, đã chứng minh khả năng tuyệt vời của công nghệ giao diện não-máy tính (BCI) khi có thể biên tập video và đăng tải lên YouTube chỉ bằng suy nghĩ, mà không cần sự trợ giúp từ bất kỳ thiết bị hay người khác. Đây không chỉ là sự tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ mà còn mang lại hy vọng mới cho những người khuyết tật vận động.