Bối cảnh
Xung đột leo thang: Mỹ và Trung Quốc đang thực hiện các biện pháp trả đũa lẫn nhau, nhằm tăng lợi thế đàm phán trước hội nghị thượng đỉnh APEC dự kiến diễn ra tại Gyeongju, Hàn Quốc, vào cuối tháng 10/2025. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc và hủy bỏ cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình, dẫn đến thị trường chứng khoán toàn cầu lao dốc (S&P 500 giảm 2.7%, Nasdaq giảm hơn 3.5%, Dow Jones mất gần 900 điểm vào ngày 10/10/2025).
Tác động đến Hàn Quốc: Là quốc gia phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu, Hàn Quốc – đặc biệt là các ngành chip, xe điện (EV) và vận tải biển – đang chịu áp lực lớn. Hàn Quốc đang là “nạn nhân bất đắc dĩ” của cuộc chiến giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Các biện pháp cụ thể và ảnh hưởng
Kiểm soát xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc (ngày 9/10/2025):
Trung Quốc siết chặt xuất khẩu các kim loại đất hiếm như samarium, dysprosium và terbium – nguyên liệu thiết yếu cho thiết bị bán dẫn, động cơ và pin EV.
Tác động đến Hàn Quốc: Các nhà sản xuất chip (như Samsung, SK Hynix) và EV (Hyundai, Kia) có thể gặp gián đoạn sản xuất dài hạn nếu Trung Quốc trì hoãn cấp phép. Dù các công ty Hàn Quốc khẳng định có kho dự trữ, Bộ Công thương Hàn Quốc cho biết sẽ tiếp tục đàm phán với Bắc Kinh để bảo vệ doanh nghiệp nội địa.
Phí cảng biển từ Mỹ (có hiệu lực từ 14/10/2025):
Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) áp phí lên tàu chở xe và tàu khí hóa lỏng nước ngoài (không loại trừ tàu Hàn Quốc), với mức 46 USD/tấn tịnh – cao hơn gấp 3 lần so với đề xuất trước đó (14 USD/tấn).
Tác động đến ngành vận tải: Hyundai Glovis (công ty vận tải xe của Hyundai Motor) dự kiến thiệt hại nặng. Ví dụ, một tàu chở 7.000 xe (19.322 tấn tịnh) sẽ phải trả 888.812 USD/lượt cập cảng, tối đa 4,44 triệu USD/năm/tàu (giới hạn 5 lần/năm). Đại diện Hyundai Glovis cho biết họ sẽ tối ưu hóa hoạt động và phối hợp với đối tác toàn cầu để đối phó.
Phản ứng từ doanh nghiệp và chính phủ Hàn Quốc
Doanh nghiệp: Các công ty Hàn Quốc đang đa dạng hóa nguồn cung và tối ưu hóa chuỗi logistics, nhưng lo ngại về chi phí tăng và gián đoạn chuỗi cung ứng. Ví dụ, các nhà sản xuất chip có thể gặp khó khăn hơn trong việc sản xuất chip tiên tiến tại Trung Quốc do các hạn chế phần mềm từ Mỹ (theo các báo cáo liên quan từ Reuters và Korea Herald).
Chính phủ Hàn Quốc: Cam kết đàm phán song phương với cả Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, các nguồn khác cho thấy căng thẳng kéo dài từ đầu năm 2025, với Trump áp thuế 25% lên Mexico và Canada (ảnh hưởng gián tiếp đến các nhà máy Hàn Quốc tại đây), và Trung Quốc cảnh báo không xuất khẩu sản phẩm chứa đất hiếm sang các công ty quốc phòng Mỹ.
Triển vọng và rủi ro rộng lớn hơn
Thị trường tài chính: Chứng khoán Hàn Quốc dự kiến mở cửa giảm mạnh vào ngày 13/10/2025, phản ánh sự bất ổn toàn cầu. Các nhà đầu tư đang theo dõi sát sao hội nghị APEC để hy vọng về “hòa giải kịch tính” giữa Trump và Tập.
Ngữ cảnh 2025: Cuộc chiến thương mại này là phần tiếp nối của “Decoupling 2.0” – xu hướng tách rời chuỗi cung ứng toàn cầu, với Hàn Quốc phải cân bằng giữa liên minh an ninh với Mỹ và thương mại lớn với Trung Quốc (chiếm 25% xuất khẩu). Các chuyên gia cảnh báo Seoul có thể phải điều chỉnh chiến lược, tránh khẩu hiệu cũ “kinh tế với Trung Quốc, an ninh với Mỹ”. Ngoài ra, các biện pháp mới như thuế quan lên châu Á (theo NYT) và lệnh cấm thương mại với 6 công ty Mỹ (SCMP) làm tăng nguy cơ leo thang.
Hàn Quốc đang ở vị thế “kẹp giữa” trong cuộc chiến địa chính trị-thương mại này, với rủi ro ngắn hạn về chi phí và dài hạn về chuỗi cung ứng.