Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại Nhật Bản Yasutoshi Nishimura nói với các phóng viên hôm thứ Bảy (28/1/23) rằng, "Chúng tôi đang thực hiện nghiêm ngặt việc kiểm soát xuất khẩu dựa trên sự hợp tác quốc tế". Ông nói: Nhật Bản sẽ "cân nhắc những hạn chế do các quốc gia khác áp dụng và có phản ứng thích hợp".
Vấn đề đã được thảo luận bởi các quan chức hàng đầu của Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hà Lan vào thứ Sáu tuần qua tại Washington. Theo các hãng tin đưa tin, Hoa Kỳ đã đạt được thỏa thuận với hai quốc gia này. Các báo cáo cho biết, Nhật Bản và Hà Lan sẽ kết hợp một số hạn chế đã được Hoa Kỳ thông qua, đồng thời lưu ý rằng sẽ không có thông báo nào được đưa ra và việc thực hiện sẽ mất vài tháng.
Về các cuộc đàm phán ba bên ở Washington, ông Nishimura cho biết ông "không muốn bình luận về các cuộc đàm phán ngoại giao."
Theo các hạn chế được thông qua vào tháng 10 năm ngoái, Hoa Kỳ yêu cầu cần phải có giấy phép xuất khẩu công nghệ, thiết bị sản xuất và nhân sự để sản xuất chip tiên tiến, bao gồm cả những chip được sử dụng trong siêu máy tính - thực tế là cấm xuất khẩu những thứ đó. Các hạn chế cũng áp dụng cho các thiết bị do các công ty nước ngoài sản xuất sử dụng công nghệ của Hoa Kỳ.
Thị trường toàn cầu về máy móc sản xuất chip bị chi phối bởi công ty Applied Materials của Hoa Kỳ, là công ty dẫn đầu, công ty ASML Holding của Hà Lan đứng thứ hai và công ty Tokyo Electron của Nhật Bản đứng thứ ba.
Hoa Kỳ có thể đã tiếp cận Nhật Bản và Hà Lan để hợp tác vì hai nước này sản xuất thiết bị sản xuất chip không dựa vào công nghệ của Hoa Kỳ.
Công nghệ chip quyết định chất lượng của tên lửa và các thiết bị quân sự khác. Washington, được thúc đẩy bởi những lo ngại về an ninh quốc gia, muốn có được sự hợp tác của các đồng minh có cùng chí hướng để đảm bảo lệnh cấm có hiệu quả như mong muốn.
Nhật Bản đã xem xét các bước có thể thực hiện. Các hạn chế cụ thể sẽ được giải quyết bằng cách tính đến tác động của chúng đối với các công ty trong nước. Tokyo sẽ tiếp tục thảo luận với Washington và Amsterdam.
Tại Nhật Bản, việc buôn bán hàng hóa dân dụng có thể được sử dụng cho mục đích quân sự bị hạn chế bởi Đạo luật Ngoại hối và Ngoại thương. Việc xuất khẩu một số mặt hàng hoặc công nghệ cần có sự cho phép của Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp.
Các mặt hàng có thể được thêm vào danh sách hàng hóa nhạy cảm bằng cách sửa đổi pháp lệnh của Bộ. Nếu cần thiết, chính phủ sẽ xem xét sửa đổi luật ngoại hối. Một quá trình lập pháp như vậy sẽ mất ít nhất vài tháng.
Theo Hiệp hội thiết bị bán dẫn Nhật Bản, doanh số bán thiết bị sản xuất do Nhật Bản sản xuất ở nước ngoài đạt 2,97 nghìn tỷ Yên (22,9 tỷ USD) trong năm tài chính 2021, tăng 51% trong năm. Trung Quốc là khách hàng hàng đầu, mua sản phẩm trị giá 992,4 tỷ yên, tương đương 33% tổng số.
Trong số doanh thu nhóm khoảng 2 nghìn tỷ yên của Tokyo Electron cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2022, Trung Quốc chiếm 26%.
Nếu Nhật Bản đưa ra các quy định mới, Trung Quốc có thể áp dụng các biện pháp trả đũa. Trung Quốc đã đệ đơn khiếu nại các biện pháp của Hoa Kỳ lên Tổ chức Thương mại Thế giới.