Ngày 20/12 là một ngày quan trọng trong lịch sử hãng điện tử nổi tiếng của Nhật Bản, nhưng theo hướng không tốt. Đó là vì Toshiba đã chính thức hủy niêm yết, khép lại 74 năm hoạt động trên sàn giao dịch chứng khoán Tokyo.
Nhóm các nhà đầu tư do công ty cổ phần Japan Industrial Partners (JIP) dẫn đầu đã tư nhân hóa Toshiba. Ngoài JIP, còn có công ty dịch vụ tài chính Orix, công ty tiện ích Chubu Electric Power và nhà sản xuất chip Rohm.
Họ đã chi 14 tỷ USD để tiếp quản Toshiba sau cuộc chiến kéo dài với các nhà đầu tư hoạt động ở nước ngoài, làm tê liệt nhà sản xuất pin, chip, thiết bị hạt nhân và quốc phòng của Nhật Bản.
Mặc dù không rõ Toshiba cuối cùng sẽ có "hình dạng" thế nào dưới thời chủ sở hữu mới, Giám đốc điều hành Taro Shimada - người vẫn giữ nguyên vai trò sau thương vụ mua lại - dự kiến tập trung vào các dịch vụ kỹ thuật số có tỷ suất lợi nhuận cao.
Sự ủng hộ của JIP dành cho Shimada đã làm chệch hướng kế hoạch hợp tác với một quỹ do nhà nước hậu thuẫn trước đó. Một số người trong ngành tin rằng chia tách Toshiba có thể là một lựa chọn tốt hơn.
Damian Thong, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu Nhật Bản tại Macquarie Capital Securities, cho biết: “Những khó khăn của Toshiba cuối cùng là do sự kết hợp giữa những quyết định chiến lược tồi tệ và sự kém may mắn”.
Dù vậy, ông hy vọng thông qua việc thoái vốn, tài sản và tài năng con người của Toshiba có thể tìm thấy những ngôi nhà mới, nơi tiềm năng đầy đủ của họ được giải phóng.
Chính phủ Nhật Bản sẽ theo dõi chặt chẽ hoạt động của Toshia. Hiện công ty có khoảng 106.000 nhân viên và một số hoạt động của công ty này được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Bốn giám đốc điều hành của JIP sẽ tham gia Hội đồng Quản trị. Đội ngũ quản lý mới cũng sẽ có sự tham gia của cố vấn cao cấp từ Tập đoàn tài chính Sumitomo Mitsui – chủ nợ lớn nhất của Toshiba.
Hiện, Toshiba đã bắt đầu hợp tác với Rohm để đầu tư 2,7 tỷ USD vào cơ sở sản xuất chip điện.
Bốn giám đốc điều hành của Japan Industrial Partners sẽ tham gia hội đồng quản trị, cùng với đại diện của hai nhà đầu tư Orix và Chubu Electric. Đội ngũ quản lý mới sẽ có sự tham gia của cố vấn cấp cao Tập đoàn tài chính Sumitomo Mitsui, người cho vay chính của Toshiba.
Ulrike Schaede, giáo sư kinh doanh Nhật Bản tại Đại học California đánh giá, Toshiba cần thoát khỏi các hoạt động kinh doanh có lợi nhuận thấp và tập trung phát triển các chiến lược thương mại mạnh mẽ hơn cho một số công nghệ tiên tiến của mình.
“Nếu ban quản lý mới có thể tìm ra cách để nhanh chóng giành lợi thế trong các hoạt động đổi mới mang tính đột phá, thì họ có thể trở thành một người chơi quan trọng của ngành. Bởi Toshiba từ xưa đến nay vốn một công ty công nghệ sâu”, ông Ulrike Schaede lưu ý.