Tiêu điểm công nghệ
Sau 30 năm đổi mới, Năng suất lao động Việt Nam vẫn thấp nhất Đông Nam Á
Lê Cường - Thứ Tư, 28/04/2021 8:22 CH
Vietnet24h - Nền kinh tế Việt Nam đang đứng trước áp lực liên tục từ sự hội nhập toàn cầu và trong khu vực ngày càng sâu sắc. Mặc dù tăng trưởng cao một cách hợp lý trong 25 năm qua, năng suất và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam vẫn ở mức thấp nhất trong các quốc gia Đông Nam Á và Đông Bắc Á.
Sáng 28/4, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR, Trường Đại học Kinh tế – ĐHQGHN), Viện Chính sách Quốc gia Nhật Bản (GRIPS) Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức Hội thảo: “Năng suất lao động ở Việt Nam: nguồn gốc và thách thức cho tăng trưởng”.
Các chuyên gia kinh tế chụp ảnh kỷ niệm 
Theo báo cáo tại Hội thảo, năng suất lao động (NSLĐ) là mối quan tâm của Đảng và Chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên, những số liệu thống kê và các phân tích thực trạng năng suất còn chưa đầy đủ, thảo luận chính sách chưa đủ sâu và mang tính thực tiễn cao. 
 
Các doanh nghiệp không có những lợi thế cạnh tranh đảm bảo để đương đầu với thị trường toàn cầu. Dẫn đến kết quả là, sự tăng trưởng NSLĐ toàn nền kinh tế Việt Nam qua 3 giai đoạn từ 1991 – 2019 luôn ở mức thấp chỉ khoảng 5%. 
 
Theo PGS.TS Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và Chiến lược (VESS) phát biểu: cần có một chương trình về năng suất lao động tầm quốc gia để thay đổi tư duy, tầm nhìn từ hệ thống lãnh đạo nhà nước đến từng người dân lao động. 
“Chúng ta sẽ tạo ra các phong trào mạnh giống như Singpore đã làm cách đây 60 năm”, ông Thành nói: “Malaysia, Thái Lan cũng làm như vậy trong quá trình tăng trưởng nhanh của mình”. 
 
Ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cũng có quan điểm đồng thuận: “Đến khi nào ngay cả những người lái xe ôm, taxi cũng tìm cách đi đúng đường, đúng luật, lại nhanh chóng đến địa điểm cần đến thì lúc đó chúng ta sẽ có được năng xuất lao động cao trong toàn xã hội”. 
 
Khảo sát năm 2017, NSLĐ của Việt Nam trong hầu hết các ngành đều ở mức thấp nhất so với các nước Đông Nam Á và Đông Bắc Á, thua kém cả Campuchia trong lĩnh vực vận tải, kho bãi, chỉ hơn về nông lâm thủy sản. 
 
“Nhật Bản và Hàn Quốc, NSLĐ đều tăng 10% ở những giai đoạn kinh tế tăng trưởng nhanh. Trong khi đó, Việt Nam cao nhất cũng chỉ loanh quanh mốc 5%”, TS. Thành cho biết.  
 
Mới đây, Đại hội XIII của Đảng ‘cũng chỉ dám’ đặt ra mục tiêu tăng trưởng năng suất lao động của Việt Nam trong giai đoạn 2021 – 2025 một cách khiêm tốn là 6,5%/năm. Nhưng cũng được coi là một thách thức khi năng suất lao động tại Việt Nam đang có dấu hiệu chậm lại. 
 
Ngoài nguyên nhân dịch chuyển cơ cấu ngành nghề, báo cáo của Hội thảo tập trung nghiên cứu 3 khu vực kinh tế nhà nước, FDI và tư nhân coi là trọng điểm chính. 
 
Theo nghiên cứu, nguyên nhân của NSLĐ thấp là do Khu vực kinh tế FDI giảm sút và trì trệ. Đặc biệt NSLĐ trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo không cao do thay đổi nội dung hoạt động. Trước năm 2000, các doanh nghiệp FDI sử dụng vốn lớn và công nghệ chiếm đa số. Sau đó, chuyển sang sử dụng lao động giá rẻ, tay nghề thấp, ít cải tiến máy móc công nghệ cũng như nâng cao tay nghề cho người lao động, dẫn đến NSLĐ giảm. 
 
“Chính phủ Việt Nam đã thất bại trong việc nâng cấp ngành theo NSLĐ”, TS. Nguyễn Đức Thành phân tích: “Các doanh nghiệp FDI coi Việt Nam là nơi diễn ra các công việc đơn giản. Họ không đầu tư công nghệ cũng như đào tạo, nâng cao trình độ cho người lao động. Nếu tiền lương tiếp tục tăng, các FDI sẽ đơn giản là rời khỏi Việt Nam tạo nên tình huống bẫy thu nhập trung bình điển hình”. 
 
Đối với khu vực kinh tế tư nhân, NSLĐ vẫn còn thấp do nguồn lực về vốn ít và không được nhiều ưu đãi như các doanh nghiệp nhà nước. “Cần một thời gian dài để khu vực này tích lũy vốn, và Nhà nước cần tạo ra môi trường kinh doanh ổn định hơn, giảm những phiền nhiễu gây cản trở cho sự phát triển”, ông Thành khuyến nghị. 
 
NSLĐ trong khu vực kinh tế nhà nước có vẻ là điểm sáng nhất, khi tiếp tục tăng trưởng hơn so với 2 khu vực kinh tế trên. Các DNNN đã thực hiện nhiều cuộc cải cách, tinh gọn bộ máy, cổ phần hóa nhiều doanh nghiệp nên NSLĐ tăng lên. Song, theo ông Nguyễn Đức Thành, nguyên nhân của việc luôn đạt tăng năng suất lao động cao ngay cả trong thời kỳ Covid – 19, khi các khu vực tư nhân và FDI gặp khó khăn là do được ưu đãi sử dụng vốn lớn và có nhiều sự bảo hộ từ Chính phủ. 
 
 “Tuy NSLĐ tăng cao, nhưng khu vực kinh tế nhà nước không phải là hình mẫu lý tưởng cần nhân rộng ra trong nền kinh tế”, ông Thành khẳng định: “Họ được rất nhiều ưu đãi và chiếm dụng vốn rất lớn”. 
 
Trước đó, thông tin tại Hội thảo do của Viện Kinh tế Việt Nam tổ chức hồi đầu tháng 4 cho biết, khu vực kinh tế nhà nước được sử dụng 60% ngân sách nhưng chỉ tạo ra 40% GDP so với khu vực kinh tế khác nên chưa đạt hiệu quả cao như mong đợi. 
 
Ở Hội thảo đó, 12 đại án doanh nghiệp nhà nước nhằm minh bạch và cải thiện bộ máy quản lý để tăng hiệu quả kinh tế đã được các chuyên gia phân tích. Nhưng khi được hỏi, ông Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện chiến lược cạnh tranh chỉ ngao ngán cho rằng ông “vẫn chưa nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm” đâu cả!
Phiên 2 tọa đàm
Theo ông Nguyên Đức Thành, khi Việt Nam đang trong giai đoạn đầu của công nghiệp hóa sản xuất hàng may mặc, dày dép và các thiết bị điện tử để xuất khẩu dưới sự hướng dẫn và quản lý của nước ngoài, cần phải đạt được hiệu suất cao để có thể gia nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu. Sau đó dần dần nâng cấp từ ‘giá rẻ, phổ thông’ thành ‘hàng chất lượng cao, thượng lưu’. Mục tiêu cuối cùng các quốc gia nên hướng tới là trở thành nước tạo ra các hàng hóa dịch vụ mới, có khả năng đáp ứng được đòi hỏi khắt khe trên toàn cầu, từ đó mang lại lợi nhuận cao cho những người phát minh và thương mại hóa chúng. 
 
Ông Phạm Quang Vinh, Tổng thư ký VCCI cho rằng, tăng năng suất lao động cần gắn với phát triển kinh tế bền vững. “Chúng ta không tăng năng suất bằng mọi giá”. 
 
Hiện nay, Việt Nam chưa có đơn vị nào đứng ra chịu trách nhiệm về năng suất lao động mà chia đều cho 3 cơ quan là Bộ Lao động, Bộ Công thương và Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Cần thành lập một Ban quản lý chịu trách nhiệm năng suất lao động ở Việt Nam. 
UNDP: Chỉ số đánh giá môi trường bản địa Việt Nam rất thấp, chỉ đạt 141/180 Vietnet24h - Tăng trưởng kinh tế nhanh là kết quả nỗ lực của Việt Nam những thập niên gần đây. Nhưng để đạt đến sự bền vững, thì bảo vệ môi trường và kinh doanh có trách nhiệm cần được coi trọng trước nhất. Việt Nam không thể chọn cách phát triển như cũ.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Sony FE PZ 16-35mm F4 G – Khi sự tinh gọn gặp sức mạnh quang học Vietnet24h - Trong thế giới nhiếp ảnh và quay phim hiện đại, nơi tính linh hoạt và hiệu suất thường phải đánh đổi lẫn nhau, Sony một lần nữa chứng minh họ có thể phá vỡ quy luật ấy bằng việc ra mắt ống kính zoom điện góc rộng FE PZ 16-35mm F4 G – một minh chứng cho hướng đi ngày càng rõ ràng của hãng: tối ưu trải nghiệm sáng tạo nội dung trên hệ máy mirrorless full-frame mà không thỏa hiệp về chất lượng.
Vì sao màn hình kép và AI khiến Yoga Book 9i trở nên khác biệt? Vietnet24h - Không phải là chiếc laptop đầu tiên có màn hình kép, nhưng Yoga Book 9i kết hợp công nghệ OLED, AI và thiết kế xoay gập linh hoạt theo cách mà rất ít sản phẩm trên thị trường có thể làm được. Đâu là điểm khiến nó trở thành công cụ mơ ước cho người làm sáng tạo?
Muốn dùng AI không cần mạng? Google đã có giải pháp mới cho bạn Vietnet24h - Không cần Wi-Fi, không cần 4G, bạn vẫn có thể tạo ảnh, viết code hay tóm tắt văn bản nhờ AI. Với AI Edge Gallery, Google mang trải nghiệm trí tuệ nhân tạo về ngay trong túi áo của bạn – gọn nhẹ, bảo mật và sẵn sàng mọi lúc.
Thiết kế siêu mỏng "đòi hỏi" đánh đổi – iPhone 17 Air và bài toán năng lượng Vietnet24h - Việc Apple chuẩn bị trình làng iPhone 17 Air với thiết kế siêu mỏng chỉ 5,5 mm, theo tiết lộ mới nhất từ tài khoản yeux1122 trên Naver, đang tạo ra nhiều kỳ vọng về mặt thẩm mỹ – nhưng cũng đồng thời đặt ra những dấu hỏi lớn về hiệu suất pin và trải nghiệm người dùng trong thực tế.
MediaTek ra mắt bộ xử lý AI cho Chromebook Plus Vietnet24h - MediaTek Inc., nhà thiết kế IC lớn nhất tại Đài Loan, đã giới thiệu bộ xử lý mới -- Kompanio Ultra -- vào thứ Hai, công ty mô tả đây là cột mốc mới nhất trong Chromebook hiệu suất cao, chạy bằng trí tuệ nhân tạo.
Chuẩn GPMI của Trung Quốc: ‘Một dây cáp cho mọi thiết bị’ Vietnet24h - GPMI được thiết kế để tối giản hóa kết nối số bằng cách gộp cả dữ liệu và điện năng vào một sợi cáp duy nhất. Nếu được phổ biến, đây có thể là bước ngoặt định hình lại hệ sinh thái điện tử trong tương lai.
Rò rỉ cách Apple sẽ làm cho màn hình bên trong của iPhone gập trở nên quen thuộc với người dùng iPad Vietnet24h - Chiếc điện thoại có thể gập đầu tiên của Apple dự kiến ​​sẽ được sản xuất hàng loạt vào cuối năm sau và có thể ra mắt vào quý 4 năm 2026 hoặc quý 1 năm 2027.
Alibaba cung cấp miễn phí mô hình tạo video AI trên toàn cầu Vietnet24h - Gã khổng lồ Trung Quốc cho biết họ đang mở mã nguồn bốn mô hình thuộc dòng Wan2.1, phiên bản mới nhất của mô hình AI nền tảng của công ty, có khả năng tạo hình ảnh và video từ dữ liệu đầu vào là văn bản và hình ảnh.
Từ Gmail đến Word, cài đặt quyền riêng tư và AI của bạn đang bước vào một mối quan hệ mới Vietnet24h - Các chương trình như Gmail, Microsoft và Facebook đã tồn tại trong nhiều năm qua đã âm thầm kích hoạt và tích hợp các tính năng AI.
AI trong Gmail, Word: Tiện ích hay mối đe dọa quyền riêng tư? Vietnet24h - AI đang dần xâm nhập vào mọi ngóc ngách của cuộc sống số, từ email đến sổ sách kế toán. Tuy nhiên, sự thiếu rõ ràng trong chính sách bảo mật khiến nhiều chuyên gia cảnh báo về nguy cơ dữ liệu cá nhân bị lạm dụng.
Dữ liệu mới cho thấy chip Nvidia đạt được tiến bộ trong việc đào tạo các hệ thống AI lớn nhất Vietnet24h - Trong kết quả nhanh nhất cho chip mới của Nvidia, 2.496 chip Blackwell đã hoàn thành bài kiểm tra đào tạo trong 27 phút.
iPhone 17: Khi Apple buộc phải lắng nghe người dùng Vietnet24h - Từ màn hình lớn hơn đến tốc độ làm mới 120Hz, dòng iPhone 17 cho thấy Apple đang phá bỏ ranh giới giữa tiêu chuẩn và cao cấp. Đặc biệt, phiên bản iPhone 17 Air có thể là quân bài chiến lược để đối đầu trực tiếp với Samsung trong cuộc đua thiết kế mỏng nhẹ.
Nvidia vượt qua Microsoft, giành lại danh hiệu công ty có giá trị nhất lần đầu tiên kể từ tháng Giêng Vietnet24h - Nvidia đã vượt qua Microsoft về vốn hóa thị trường vào thứ Ba, một lần nữa trở thành công ty đại chúng có giá trị nhất thế giới.
Trung Quốc chỉ trích Trump vì 'lạm dụng' kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn Vietnet24h - Trung Quốc lên tiếng phản đối việc kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn của Hoa Kỳ để đáp trả cáo buộc của Trump rằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã vi phạm thỏa thuận thương mại sơ bộ giữa hai nước.
Tàu vũ trụ Starship của SpaceX phát nổ lần thứ ba liên tiếp Vietnet24h - SpaceX chứng kiến ​​hệ thống Starship của mình phát nổ vào thứ ba trong chuyến bay thử nghiệm, đây là thất bại thứ ba liên tiếp của nhà sản xuất tên lửa của Elon Musk.
Samsung sẽ bổ sung model Edge vào Galaxy S26 vào năm sau Vietnet24h - Samsung đang có kế hoạch bổ sung thêm một mẫu Edge vào dòng điện thoại thông minh Galaxy S26 của mình vào năm tới,
CEO Nvidia công bố sáng kiến ​​xây dựng siêu máy tính AI cho Đài Loan Vietnet24h - CEO Nvidia Huang Jensen công bố sáng kiến xây dựng "siêu máy tính AI khổng lồ đầu tiên" cho Đài Loan vào thứ Hai (19/5).
Samsung Display ra mắt tại Computex, tiết lộ màn hình OLED CNTT thế hệ tiếp theo Vietnet24h - Samsung Display đã công bố vào ngày 20 tháng 5 việc công ty sẽ lần đầu tiên tham gia Computex, triển lãm công nghệ thông tin (CNTT) lớn nhất châu Á được tổ chức tại Đài Loan, giới thiệu một loạt các tấm nền diode phát quang hữu cơ (OLED) hàng đầu trong ngành.
Nvidia công bố công nghệ mới để giữ vị trí trung tâm trong phát triển AI Vietnet24h - Chương trình “NVLink Fusion” mới của Nvidia sẽ cho phép khách hàng và đối tác sử dụng CPU và GPU không phải của Nvidia cùng với các sản phẩm của Nvidia và NVLink.
Nvidia, Cisco, Oracle và OpenAI đang hỗ trợ dự án trung tâm dữ liệu Stargate của UAE Vietnet24h - Các gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ là Nvidia, Cisco, Oracle và OpenAI đang hỗ trợ trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo “UAE Stargate” được công bố trong tuần này.
LG Innotek ra mắt mô-đun xe truyền thông vệ tinh 5G đầu tiên trên thế giới Vietnet24h - Mô-đun mới nhất hỗ trợ 5G NR-NTN, một mạng truyền thông di động hoạt động trên các vệ tinh quỹ đạo Trái đất thấp, cho phép truyền dữ liệu khối lượng lớn theo thời gian thực.
Công nghệ như phim viễn tưởng: Đeo kính áp tròng, nhắm mắt vẫn thấy rõ! Vietnet24h - Ngỡ chỉ có trong phim Marvel, nhưng loại kính áp tròng siêu nhỏ gọn vừa ra đời tại Trung Quốc lại có thể giúp người dùng nhìn thấy trong đêm tối mà không cần mở mắt. Chuyện thật như đùa, nhưng khoa học đã chứng minh điều đó là khả thi.
Google, Samsung sẽ ra mắt kính thông minh XR trong năm nay Vietnet24h - Samsung bước lên vị trí dẫn đầu về phần cứng trong sự trở lại của kính thông minh Google, mở rộng vai trò trong hệ sinh thái XR đang phát triển
Neuralink: cấy chip não, biên tập video và đăng YouTube bằng suy nghĩ Vietnet24h - Trong một bước đột phá ấn tượng, Bradford Smith, người mắc bệnh ALS, đã chứng minh khả năng tuyệt vời của công nghệ giao diện não-máy tính (BCI) khi có thể biên tập video và đăng tải lên YouTube chỉ bằng suy nghĩ, mà không cần sự trợ giúp từ bất kỳ thiết bị hay người khác. Đây không chỉ là sự tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ mà còn mang lại hy vọng mới cho những người khuyết tật vận động.
LG Display công bố màn hình OLED màu xanh huỳnh quang thương mại đầu tiên trên thế giới Vietnet24h - LG Display đã xác minh thành công hiệu suất sản xuất của tấm nền điốt phát quang hữu cơ phát quang màu xanh lam (OLED) cho dây chuyền sản xuất hàng loạt lần đầu tiên trên thế giới, công ty cho biết hôm thứ Năm (1/5).
Người Trung Quốc chuẩn bị bay như Iron Man! Vietnet24h - Một thiết bị bay cá nhân vừa được trình diễn tại Hàng Châu khiến nhiều người liên tưởng đến các bộ phim siêu anh hùng. Nhưng lần này, không phải Hollywood mà chính các nhà khoa học Trung Quốc mới là người hiện thực hóa giấc mơ bay cá nhân.
Công nghệ cấy ghép não được FDA chấp thuận cho Precision Neuroscience Vietnet24h - Precision Neuroscience thông báo rằng một thành phần cốt lõi của hệ thống cấy ghép não đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận.
Từ ghi hình kép đến UX sáng tạo: iPhone 17 Pro có thể mở ra chương mới trong thiết kế trải nghiệm Vietnet24h - Không chỉ là tính năng mới, ghi hình kép trên iPhone 17 Pro là phép thử đầu tiên cho cách Apple xây dựng trải nghiệm người dùng kiểu mới – nơi cảm xúc, phản ứng và câu chuyện của người quay trở thành trung tâm của mọi khung hình.
Kim loại lỏng: Apple đang thử nghiệm cho iPhone gập, bền hơn titan 2,5 lần Vietnet24h - Công nghệ bản lề kim loại lỏng có thể giúp iPhone gập không chỉ bền hơn mà còn có thiết kế sang trọng hơn. Liệu đây có phải là bước tiến lớn trong công nghệ smartphone gập?
Apple áp dụng kim loại lỏng cho iPhone gập, mở ra kỷ nguyên mới Vietnet24h - Apple được cho là sẽ sử dụng kim loại lỏng để chế tạo bản lề cho iPhone gập, giúp tăng độ bền và hạn chế nếp gấp màn hình. Công nghệ này có thể tạo ra bước đột phá trên thị trường smartphone gập.