Trung Quốc hiện là quốc gia dẫn đầu thế giới về mạng lượng tử, nơi dữ liệu được mã hóa bằng cách cơ học lượng tử được truyền qua một khoảng cách rất xa.
Viện sĩ Phan Kiến Vĩ (Pan Jianwei), Giáo sư Lục Triều Dương (Lu Chaoyang) của Viện Khoa học Trung Quốc cùng các đồng sự vừa tuyên bố chế tạo thành công nguyên mẫu máy tính lượng tử với 76 quang tử (photon) mang tên "Cửu Chương". Cụ thể, nếu căn cứ theo cách tính truyền thống tối ưu hiện nay, máy tính này có tốc độ lấy mẫu hạt Boson nhanh hơn siêu máy tính số một thế giới Fugaku lên tới 100.000 tỷ lần, tốc độ tính toán cũng nhanh hơn 10 tỷ lần so với nguyên mẫu máy tính lượng tử Sycamore có tốc độ xử lý 53 qubit (bit lượng tử) của Google.
Theo hãng NDTV, Trung Quốc đã đầu tư rất mạnh tay vào lĩnh vực điện toán lượng tử của nước này, với việc Chính phủ chi 10 tỷ USD cho Phòng Thí nghiệm quốc gia Khoa học thông tin lượng tử.
Theo công trình nghiên cứu đăng trên tạp chí Science, mẫu máy tính lượng tử của Trung Quốc có thể phát hiện 76 hạt photon trong thuật toán mô phỏng tiêu chuẩn GBS (Gaussian boson sampling).
Đó là một tốc độ cực nhanh. Kết quả đồng nghĩa Trung Quốc đã đạt được ưu thế lượng tử (hay tối cao lượng tử - quantum supremacy).
Nó được định nghĩa là một thiết bị lượng tử có khả năng giải quyết một vấn đề mà không có bất cứ máy tính truyền thống nào làm được trong khoảng thời gian hợp lý (có thể mất vài chục ngàn năm), cho dù có nâng cấp thuật toán hay phần cứng.
Dù vẫn còn trong giai đoạn phôi thai, công nghệ lượng tử được xem là chìa khóa giúp các thế hệ máy tính tương lai đột phá về tốc độ và sức mạnh, kéo theo đó là những bước tiến vượt bậc trong vật lý, hóa học và nhiều lĩnh vực khác.
Trung Quốc đang cạnh tranh trực tiếp với các đối thủ lớn của Mỹ như Google, Amazon, Microsoft... để dẫn đầu trong lĩnh vực mới mẻ nhưng đầy tiềm năng này.
Hay nói cách khác, nhiệm vụ mà máy tính Cửu Chương của Trung Quốc hoàn thành trong một phút thì siêu máy tính thế giới hiện nay phải cần tới 100 triệu năm mới có thể làm xong.
Máy tính lượng tử được cho là có thể thay đổi thế giới, từ chuyển đổi ngành y học và mật mã học tới cách mạng hóa ngành thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI), đồng thời được đánh giá là xu hướng của tương lai do được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Những đột phá về loại thiết bị này có thể giúp hỗ trợ y học nghiên cứu kéo dài sự sống, tạo siêu vật liệu mới, thậm chí có thể sẽ ảnh hưởng đến thị trường tài chính, chính phủ và quân đội.
Chính vì những tiềm năng to lớn của máy tính lượng tử mà châu Âu và Mỹ cũng đang tích cực phối hợp nghiên cứu, trong đó, các người khổng lồ công nghệ trên thế giới như Google, Microsoft hay IBM đều tỏ ra cực kỳ quan tâm đến nghiên cứu loại máy tính này.