Với kế hoạch nắm giữ cổ phần trong Intel, chính phủ Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump đang tìm cách hồi sinh một công ty nội địa mạnh mẽ trong một lĩnh vực mang tính chiến lược quan trọng, với hy vọng tái tạo mô hình công-tư đã mang lại thành công cho Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC).

Chính phủ Mỹ đang lên kế hoạch mua lại 10% cổ phần của Intel để hỗ trợ công ty này trong bối cảnh khó khăn về tài chính và thiếu khách hàng cho hoạt động gia công sản xuất chip, theo các nguồn tin thân cận với vấn đề này. Động thái này nhằm mục đích củng cố ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ, vốn được coi là yếu tố then chốt trong an ninh quốc gia và cạnh tranh công nghệ với Trung Quốc.

Mô hình TSMC

TSMC, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, đã phát triển mạnh mẽ nhờ sự hỗ trợ đáng kể từ chính phủ Đài Loan, bao gồm các ưu đãi về thuế và đầu tư vào nghiên cứu. Mô hình này đã giúp TSMC trở thành đối tác gia công chính cho các công ty như Apple và Nvidia, đồng thời duy trì vị thế dẫn đầu trong công nghệ sản xuất chip tiên tiến.

Chính quyền Trump nhận thấy mô hình này là một hình mẫu để vực dậy Intel, công ty đã mất dần vị thế trong lĩnh vực gia công chip so với các đối thủ như TSMC và Samsung. Intel, từng là biểu tượng của ngành công nghiệp bán dẫn Mỹ, đã gặp khó khăn trong việc thu hút khách hàng lớn cho mảng gia công của mình, trong khi chi phí xây dựng các nhà máy mới ngày càng tăng.

Thách thức của Intel

Intel đã đầu tư hàng tỷ USD vào các nhà máy sản xuất chip mới tại Mỹ, một phần được hỗ trợ bởi Đạo luật CHIPS và Khoa học năm 2022, nhằm thúc đẩy sản xuất bán dẫn trong nước. Tuy nhiên, công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ TSMC, vốn đã xây dựng các cơ sở sản xuất tại Arizona, và Samsung, với các kế hoạch mở rộng tại Texas.

Sự thiếu hụt khách hàng gia công đã khiến Intel phải vật lộn để đạt được hiệu quả kinh tế từ các khoản đầu tư lớn của mình. Trong khi đó, chi phí vận hành và phát triển công nghệ tiên tiến tiếp tục gia tăng, đẩy công ty vào tình trạng tài chính khó khăn.

Đề xuất của Trump

Theo các nguồn tin, Tổng thống Trump đã trực tiếp thảo luận với Tổng giám đốc Intel Lip-Bu Tan về kế hoạch chính phủ mua 10% cổ phần công ty. Đề xuất này nhằm cung cấp nguồn vốn cần thiết để Intel tiếp tục đầu tư vào công nghệ và mở rộng năng lực sản xuất, đồng thời đảm bảo công ty vẫn là một nhân tố chủ chốt trong chiến lược công nghiệp của Mỹ.

Tuy nhiên, ông Tan, một nhân vật kỳ cựu trong ngành bán dẫn với kinh nghiệm tại các quỹ đầu tư và công ty bán dẫn khác, được cho là đã bày tỏ sự thận trọng về việc chấp nhận khoản đầu tư từ chính phủ. Ông lo ngại rằng sự can thiệp của chính phủ có thể làm giảm tính độc lập trong chiến lược của Intel hoặc gây ra những hạn chế trong hoạt động kinh doanh.

Tác động địa chính trị

Kế hoạch này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng liên quan đến chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Mỹ đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào các nhà sản xuất chip châu Á, đặc biệt là TSMC, do những rủi ro liên quan đến tình hình chính trị ở eo biển Đài Loan. Việc củng cố Intel được xem là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn nhằm đảm bảo Mỹ duy trì khả năng sản xuất chip tiên tiến trong nước.

Các chuyên gia cho rằng việc chính phủ nắm giữ cổ phần trong Intel có thể mang lại sự ổn định tài chính, nhưng cũng đặt ra câu hỏi về mức độ can thiệp của nhà nước vào một công ty tư nhân. Một số nhà phân tích cảnh báo rằng mô hình TSMC, dù thành công tại Đài Loan, có thể không dễ dàng áp dụng tại Mỹ do sự khác biệt về văn hóa kinh doanh và môi trường pháp lý.

Tương lai của Intel

Dù kế hoạch này có được triển khai hay không, Intel đang ở một ngã rẽ quan trọng. Công ty cần phải cải thiện hiệu suất sản xuất và thu hút các khách hàng lớn để cạnh tranh với TSMC và Samsung. Đồng thời, Intel cũng phải cân bằng giữa việc tận dụng hỗ trợ từ chính phủ và duy trì sự linh hoạt trong chiến lược kinh doanh của mình.

Trong một tuyên bố gần đây, Intel cho biết họ cam kết trở thành một trong những nhà cung cấp dịch vụ gia công chip hàng đầu thế giới, đồng thời tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để duy trì vị thế tiên phong trong công nghệ bán dẫn.

Kết luận

Kế hoạch của chính phủ Mỹ nhằm nắm giữ cổ phần trong Intel phản ánh tầm quan trọng chiến lược của ngành công nghiệp bán dẫn đối với nền kinh tế và an ninh quốc gia. Lấy cảm hứng từ thành công của TSMC, Mỹ hy vọng có thể tái tạo một mô hình công-tư hiệu quả để đưa Intel trở lại vị thế dẫn đầu. Tuy nhiên, việc hiện thực hóa tham vọng này sẽ phụ thuộc vào khả năng điều hướng các thách thức tài chính, kỹ thuật và chính trị của Intel trong những năm tới.