Tu viện Tùng Tán Lâm, hay còn gọi là chùa Tùng Tán Lâm, là nơi thờ tự Phật giáo dòng Mật Tông Tây Tạng. Được xây dựng trên độ cao hơn 3.380 mét và rộng hơn 30 ha, tu viện được Đạt Lai Lạt Ma thứ 5 xây dựng vào năm 1679 theo mô hình thu nhỏ của cung điện Potala - một biểu tượng của Lhasa, Tây Tạng. Trải qua bao thăng trầm lịch sử và sự tàn phá của thời gian, tu viện nhiều lần bị phá hủy và khôi phục, nhưng vẫn luôn là niềm tự hào của người dân tộc Tạng tại Vân Nam.
Thuộc hệ phái Gelukpa, hay còn gọi là Mũ Vàng, tu viện Tùng Tán Lâm được thành lập bởi Đạt Lai Lạt Ma thứ năm với sự kết hợp độc đáo giữa kiến trúc Tây Tạng và Trung Hoa. Mặc dù tu viện đã bị tàn phá nặng nề trong cuộc Cách mạng Văn hóa, nó đã được phục hồi vào năm 1983. Ngày nay, tu viện có thể tiếp đón 700 tu sĩ trong khuôn viên đã được xây dựng lại, trong khi trước đó có thể chứa đến 2.000 tu sĩ.
Ngoài sự quan trọng về mặt tôn giáo, Tu viện Tùng Tán Lâm còn là một biểu tượng văn hóa và du lịch quan trọng của Vân Nam. Với sự phổ biến của tiểu thuyết "Horizon Lost" của James Hilton, một tác phẩm nổi tiếng mô tả một xứ sở huyền bí nơi mà con người và thiên nhiên sống hòa hợp dưới sự cai trị của một vị Đại Lama, chính quyền Trung Quốc đã quyết định đổi tên từ Huyện Zhongdian sang Huyện Shangri-La vào năm 2001, nhằm tôn vinh vùng đất mà Hilton cho là nguồn cảm hứng của tác phẩm của ông.
Về mặt địa lý, Tu viện Tùng Tán Lâm nằm tại thị trấn Jiantang, hiện được biết đến với tên gọi mới là Shangri-la, trong dãy núi Hengduan, một phần của Khu bảo tồn thiên nhiên Núi Baimang. Với các tuyến đường giao thông hiện đại, từ Shangri-la có thể dễ dàng kết nối với các điểm đến như Lhasa, Litang, Dali và Tây Tạng Sichuan. Sân bay Shangri-La Diqing cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối vùng này với Lhasa và Kunming bằng đường hàng không.
Kiến trúc của tu viện là một quần thể độc đáo với hình dáng của một tháp canh 5 tầng, mái ngói mạ vàng và tường đỏ đặc trưng. Những hoa văn, họa tiết chạm khắc tinh xảo theo văn hóa và tín ngưỡng dân gian Tây Tạng cũng là điểm nhấn nổi bật. Trên mái các tu viện, bạn sẽ thấy bánh xe pháp luân cùng hai con nai quỳ chầu hai bên, biểu tượng thiêng liêng của Phật giáo sơ kỳ Ấn Độ, gợi nhắc về Vườn Nai - nơi Đức Phật thuyết giảng lần đầu.
Tất cả các tòa nhà trong tu viện đều được xây dựng từ gỗ và đá, với các nét chạm khắc tinh xảo. Tòa nhà lớn nhất là Phật điện, trong khi tháp cao nhất là tháp Lợi Quang. Xung quanh là các tu viện nhỏ hơn, nơi các tu sĩ trẻ tu tập và sinh hoạt. Bên trong tu viện, du khách sẽ được chiêm ngưỡng các di vật, tượng Phật và tranh tường rực rỡ, mô tả các vị Phật, cõi Thiên giới, địa giới và những sự kiện lịch sử Tây Tạng.
Phía trước tu viện là hồ nước trong xanh chảy từ cội nguồn núi cao, không chỉ là nguồn nước quý giá mà còn mang lại sự tươi mát cho khu dân cư và tu viện vào những ngày nắng. Đây cũng là điểm check-in nổi tiếng của du khách.
Trang phục cổ truyền và chụp ảnh
Khi bước vào Tu Viện, bạn sẽ bị cuốn hút bởi sắc màu rực rỡ của trang phục cổ truyền. Những bộ áo dài, khăn quàng và nón độc đáo của dân tộc Tạng đang chờ bạn khám phá. Hãy thuê một bộ trang phục và tạo dáng trong khu vườn hoa xanh mướt hoặc trước cửa chính của Tu Viện. Bạn sẽ có những bức ảnh độc đáo để lưu giữ kỷ niệm.
Mua sắm và lời cầu chúc
Điều đặc biệt ở Tu Viện là các nhà sư không chỉ là những người tu hành, họ còn là những nhân viên đứng bán hàng trực tiếp ở các quầy lưu niệm. Khi bạn mua những vật phẩm như hạt mắc khén, thần chú, hoặc tranh thủy mặc, các nhà sư thường đọc những lời cầu chúc trước khi đưa hàng cho bạn. Điều này tạo ra một không gian tâm linh và thiêng liêng, khiến bạn cảm thấy gần gũi với văn hóa và tâm hồn của người dân Tạng.
Nhà sư đứng bán hàng và đọc lời cầu chúc trước khi giao hàng cho khách (Clip: Lê Cường).
Xoay Bánh xe Pháp Luân - Hành trình tâm thức
Kinh luân, hay còn được biết đến như Bánh xe Pháp Luân, là một biểu tượng thiêng liêng trong Phật giáo Tây Tạng, thường thấy tại các tu viện và đền thờ Phật giáo. Tại Tu viện Songzanlin, kinh luân không chỉ mang ý nghĩa sâu sắc mà còn là biểu tượng của nhiều khía cạnh trong giáo lý Phật giáo.
Du khách tham gia xoay bánh xe pháp luân (Clip: Lê Cường).
Xoay kinh luân không chỉ là một hành động thể chất mà còn là hành trình tâm thức, từ mê muội đến giác ngộ. Hành động này nhấn mạnh rằng tất cả chúng ta đều có khả năng vượt qua khổ đau và đạt đến sự giải thoát thông qua việc thực hành Phật pháp. Xoay bánh xe pháp luân là một cách thức để tâm trí không ngừng vận động, chuyển hóa từ những u mê sang sự tỉnh thức và hiểu biết.
Bữa ăn từ củi
Trong khu bếp của Tu Viện, chất lượng và tinh thần làm việc của các nhà tu hành đều được thể hiện qua việc họ dùng củi để nấu các bữa ăn. Củi không chỉ là nguồn nhiên liệu, mà còn là biểu tượng của sự kết nối với tự nhiên và tâm linh. Nếu có cơ hội, hãy thử một bữa ăn tại đây để cảm nhận sự đơn giản và thanh khiết của thực phẩm được nấu từ củi.
Tu viện tổ chức nhiều lễ hội đặc sắc, trong đó có lễ hội Gedong vào ngày 29 tháng 11 với điệu múa Cham đầy màu sắc. Lễ hội Đua Ngựa, được tổ chức tại Zandiaong vào tháng 6 theo lịch âm, mang đến không khí lễ hội sôi động với các hoạt động đua ngựa và các trò chơi dân gian. Ngoài ra, Lễ hội Dân tộc thiểu số vào tháng 9 là cơ hội để các nghệ sĩ từ các khu vực lân cận và Tây Tạng trình diễn nghệ thuật độc đáo của họ.
Tu viện Tùng Tán Lâm không chỉ là một di sản văn hóa và tôn giáo quan trọng mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá vẻ đẹp của văn hóa Tây Tạng và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ.
Với sự hùng vĩ và vẻ đẹp độc đáo, tu viện Tùng Tán Lâm thu hút hàng ngàn du khách mỗi ngày. Thời điểm lý tưởng nhất để tham quan tu viện là từ tháng 4 đến tháng 6 và từ tháng 9 đến tháng 11, khi thời tiết mát mẻ và khô ráo, tạo cảm giác thanh tịnh và bình yên trong tâm hồn.
Trước khi đến tu viện, du khách nên tìm hiểu về thời tiết và chuẩn bị trang phục phù hợp. Do độ cao lớn, thời tiết ở đây thường lạnh và khô, vì vậy quần áo ấm và kem chống nắng là những vật dụng cần thiết. Đặc biệt, vào mùa đông, cần mang theo mũ, khăn ấm, găng tay và giày ấm để bảo vệ cơ thể khỏi cái lạnh khắc nghiệt.
Tu viện Tùng Tán Lâm, với vẻ đẹp và sự linh thiêng, chắc chắn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên.