Tầm nhìn
Đổi mới từ khan hiếm: Cơ hội vàng để Việt Nam tái định nghĩa mô hình R&D
Mộc Đức - Thứ Sáu, 01/08/2025 8:49 CH
Vietnet24h - Tại Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025, chuyên gia đổi mới sáng tạo Navi Radjou nhấn mạnh rằng trong bối cảnh thiếu hụt nguồn lực, các quốc gia như Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển mô hình R&D linh hoạt, tiết kiệm và bền vững, giống như cách Ấn Độ từng làm để vươn lên.
Khi những quốc gia giàu tài nguyên đang loay hoay với hiệu quả đầu tư đổi mới sáng tạo, thì Navi Radjou – chuyên gia hàng đầu tại Thung lũng Silicon – lại chỉ ra nghịch lý có sức thức tỉnh: Chính sự thiếu thốn mới là động lực thúc đẩy đổi mới thật sự. Và nếu tận dụng đúng cách, Việt Nam có thể chuyển hóa điểm yếu về nguồn lực thành đòn bẩy phát triển – không phải đi sau, mà đi khác.
 
Tại Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025 tổ chức ở Ninh Bình, Radjou không chỉ gợi mở tư duy mới cho Việt Nam về R&D, mà còn đặt câu hỏi lớn cho toàn bộ thế giới đang theo đuổi đổi mới bằng tiền: Liệu chúng ta có đang nhầm lẫn giữa đầu tư nhiều và đổi mới thật?
 
Với xuất phát điểm là một người lớn lên trong nghèo khó ở Ấn Độ, từng làm việc trong hệ sinh thái công nghệ khổng lồ tại Thung lũng Silicon, Radjou thấm nhuần chân lý: "Giới hạn tài nguyên là điều không thể tránh khỏi. Nhưng chính điều đó sẽ làm bật lên trí tưởng tượng, và buộc con người phải sáng tạo hơn để tồn tại."
 
Câu chuyện về tàu vũ trụ Mangalyaan của Ấn Độ – bay đến sao Hỏa với chi phí chỉ bằng 1/10 dự án tương tự của NASA – là ví dụ điển hình cho triết lý "đổi mới từ khan hiếm" (frugal innovation). Thay vì cố gắng bắt kịp những gã khổng lồ bằng ngân sách, các nước đang phát triển có thể dẫn đầu bằng sự tinh gọn, khéo léo và định hướng xã hội sâu sắc.
 
Đổi mới không cần “đốt tiền” – cần tư duy khéo
Ngành dược của Mỹ – với chi tiêu R&D tăng gấp 10 lần trong 30 năm – lại cho thấy hiệu quả đầu tư giảm sút. Điều này không chỉ là bài học về sự lãng phí, mà còn phơi bày một thực tế: nếu thiếu tư duy đổi mới thực chất, nguồn lực dù lớn đến đâu cũng có thể bị tiêu tán vô ích.
 
Đây là thông điệp quan trọng với Việt Nam – nơi nhiều startup vẫn đang vật lộn với nguồn vốn hạn chế. Nhưng như Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng từng nói, "một trong những tài sản lớn họ có là sự đói khát". Cái nghèo có thể cản bước, nhưng đôi khi cũng là chất xúc tác cho những cú nhảy vọt bất ngờ – nếu biết cách chuyển hóa thành động lực sáng tạo.
Ba trụ cột của R&D thế kỷ 21: Tiết kiệm – Linh hoạt – Bền vững
Radjou không chỉ nêu vấn đề, ông đề xuất một mô hình R&D "phi truyền thống" phù hợp với các quốc gia như Việt Nam – những nơi không có nguồn lực dồi dào, nhưng lại có động lực lớn và năng lực sáng tạo đáng kể. Mô hình đó bao gồm:
 
Tiết kiệm (Frugal): Không cần đầu tư ồ ạt vào công nghệ mới, mà nên tái mục đích công nghệ có sẵn, giảm chi phí mà vẫn tạo ra giá trị. Ví dụ: startup Anh dùng thuật toán AI nhận diện khuôn mặt để phát hiện bệnh suy tim – một cách tái sử dụng công nghệ cũ cho bài toán mới.
 
Linh hoạt (Agile): Phá bỏ rào cản giữa học thuật và công nghiệp. Khi doanh nghiệp đặt trung tâm R&D trong lòng đại học, như Saint-Gobain từng làm ở Ấn Độ, sự giao thoa ý tưởng sẽ nhanh hơn, tiết kiệm hơn và bớt lãng phí hơn những mô hình tách biệt cổ điển.
 
Bền vững (Sustainable): Không chỉ đổi mới vì lợi nhuận, mà cần gắn R&D với sinh thái, xã hội. Ý tưởng đặt phòng thí nghiệm trong rừng như ở Brazil là minh chứng: các nghiên cứu về kinh tế sinh học không chỉ giúp tăng trưởng mà còn bảo tồn đa dạng sinh học – điều mà Việt Nam cũng có thể tiên phong.
 
Việt Nam có thể “nhảy cóc” trong cuộc đua đổi mới?
Giống như Ấn Độ đặt mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2047, Việt Nam đang hướng tới năm 2045. Cả hai quốc gia đều có lợi thế là chưa bị ràng buộc bởi những mô hình R&D cũ kỹ, tốn kém. Nếu dám nghĩ khác, đi khác, Việt Nam có thể không chỉ "đuổi kịp" mà còn "vượt lên", dẫn đầu bằng một mô hình sáng tạo có trách nhiệm – với con người, với xã hội và với hành tinh.
 
Trong một thế giới mà đổi mới đang bị thương mại hóa thái quá, Việt Nam có thể trở thành hình mẫu cho một cách làm khác: đơn giản hơn, tiết kiệm hơn, và quan trọng nhất – có ý nghĩa hơn.
Khai trương trung tâm Nghiên cứu và phát triển AI Việt Nam của Qualcomm Vietnet24h - Ngày 10/6, tại Hà Nội, Qualcomm đã ra mắt Trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) về trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Samsung, TSMC đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan khi phải đổi cổ phiếu lấy trợ cấp theo kế hoạch của Trump Vietnet24h - Các nhà phê bình cho rằng yêu cầu về vốn chủ sở hữu của Trump không phải là trợ cấp mà là nỗ lực sở hữu các công ty tư nhân
Apple vừa giành được chiến thắng quan trọng trong cuộc chiến mã hóa toàn cầu Vietnet24h - Chính phủ Hoa Kỳ hôm thứ Hai tuyên bố Vương quốc Anh sẽ hủy yêu cầu Apple cung cấp "cửa sau" để truy cập dữ liệu người dùng.
Chính phủ Hoa Kỳ đang thảo luận về việc mua cổ phần của Intel Vietnet24h - Chính phủ Hoa Kỳ đang đàm phán với Intel về việc mua cổ phần của công ty này, Bloomberg đưa tin.
Trump được các Thượng nghị sĩ Dân chủ hàng đầu cảnh báo nên xem xét lại việc bán chip AI tiên tiến cho Trung Quốc Vietnet24h - Các Thượng nghị sĩ Dân chủ hàng đầu đã viết một bức thư ngỏ yêu cầu Tổng thống Donald Trump xem xét lại quyết định cho phép bán chip trí tuệ nhân tạo cho Trung Quốc.
Màn hình OLED của Trung Quốc bị cấm tại Hoa Kỳ trong 15 năm Vietnet24h - ITC đã chặn mọi hoạt động tiếp thị, quảng cáo và bán hàng của trụ sở chính BOE và các công ty con tại Hoa Kỳ.
Trump cho biết Hoa Kỳ có thể công bố mức thuế đối với mặt hàng bán dẫn vào tuần tới Vietnet24h - Ông Trump đưa ra phát biểu này trong cuộc họp với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một, khi ông đang trên đường đến Alaska để hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Nhà Trắng cho biết đang xem xét tính hợp pháp của các thỏa thuận bán chip cho Nvidia và AMD tại Trung Quốc Vietnet24h - Nhà Trắng cho biết hôm thứ Ba rằng chính quyền Trump vẫn đang hoàn thiện chi tiết về mức thuế xuất khẩu 15% đối với Nvidia và có thể áp dụng các thỏa thuận tương tự cho nhiều công ty hơn.
Tim Cook đã thuyết phục Trump từ bỏ việc iPhone sản xuất tại Hoa Kỳ như thế nào Vietnet24h - Hôm thứ Tư tuần này (6/8), Tổng giám đốc điều hành Apple Tim Cook đã xuất hiện tại Nhà Trắng cùng Tổng thống Trump để công bố kế hoạch chi khoảng 600 tỷ đô la trong bốn năm tại Hoa Kỳ.
LUẬT CÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ SỐ: “ĐỘNG LỰC CHO SỰ BỨT PHÁ CỦA VIỆT NAM TRONG KỶ NGUYÊN SỐ” Vietnet24h - Luật Công nghiệp Công nghệ số (CNCNS) được Quốc hội khóa 15 thông qua vào ngày 14/6/2025 là bước đột phá về chiến lược cho ngành công nghiệp công nghệ số.
Trump ký luật stablecoin khi ngành công nghiệp tiền điện tử hướng tới việc áp dụng rộng rãi Vietnet24h - Hôm thứ Sáu (18/7), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký ban hành luật thiết lập cơ chế quản lý đối với các loại tiền điện tử neo giá vào đô la, được gọi là stablecoin, một cột mốc có thể mở đường cho việc tài sản kỹ thuật số trở thành phương thức thanh toán và chuyển tiền thông dụng hàng ngày.
Qualcomm đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển nhân tài AI Vietnet24h - Chiều 12/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Cristiano Amon, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc điều hành tập đoàn Qualcomm và đoàn công tác của tập đoàn đến thăm, làm việc tại Việt Nam.
Ai kiểm soát không gian mạng Việt Nam? VSTN hé mở một lời đáp Vietnet24h - Giữa những bất ổn liên tục từ các tuyến cáp biển quốc tế, câu hỏi về quyền kiểm soát và tự chủ dữ liệu ngày càng trở nên bức thiết. Việc vận hành tuyến cáp đất liền VSTN do người Việt làm chủ 100% không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là một bước đi chính trị - kinh tế về chủ quyền không gian mạng.
Máy bay điện vượt biển: Trung Quốc đặt cược tương lai logistics ngoài khơi vào eVTOL Vietnet24h - Chuyến bay đầu tiên của chiếc eVTOL V2000CG CarryAll ra giàn khoan dầu ngoài khơi không chỉ là một thử nghiệm kỹ thuật, mà còn là bước đi chiến lược trong tham vọng chuyển đổi logistics và năng lượng của Trung Quốc. Khi nền kinh tế tầm thấp trở thành động lực tăng trưởng mới, công nghệ bay cự ly ngắn đang dần định hình lại hạ tầng công nghiệp quốc gia.
Drone phát sóng – “phao cứu sinh” công nghệ trong vùng lũ và bài toán chủ quyền số Vietnet24h - Trong bối cảnh thiên tai ngày càng khốc liệt và bất thường do biến đổi khí hậu, việc đảm bảo hạ tầng thông tin liên lạc trong vùng bị cô lập không chỉ là bài toán kỹ thuật, mà còn là một thách thức chiến lược về năng lực ứng phó khẩn cấp và an ninh mạng quốc gia. Giải pháp drone phát sóng của Viettel – với khả năng phủ sóng 4G trong bán kính 6 km – đang mở ra một hướng đi mới, nơi công nghệ bay không người lái trở thành cầu nối sống còn giữa con người và hệ thống cứu hộ trong tình huống đứt gãy liên lạc.
HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH BÁN DẪN ASEAN 2025 (ASEMIS): VIỆT NAM ĐÓNG VAI TRÒ QUAN TRỌNG TRONG VIỆC TĂNG CƯỜNG CHUỖI CUNG ỨNG BÁN DẪN ĐÔNG NAM Á Vietnet24h - Hội nghị Thượng đỉnh Bán dẫn ASEAN 2025 (ASEMIS), được tổ chức bởi Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Malaysia (MSIA) vào ngày 24 tháng 7 năm 2025 tại khách sạn One World, Kuala Lumpur, đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc định hình tương lai của ngành công nghiệp bán dẫn tại Đông Nam Á.
Khám phá những điều hấp dẫn ở Galaxy Watch Ultra của Samsung Vietnet24h - Galaxy Watch Ultra của Samsung, chiếc đồng hồ thông minh bền bỉ tiên phong được ra mắt chỉ một năm trước với One UI Watch 6, đã bắt đầu nhận được bản cập nhật phần mềm lớn đầu tiên rất được mong đợi.
Xu hướng "tạm dừng" bùng nổ trung tâm dữ liệu AI tại các công ty công nghệ lớn Vietnet24h - Quyết định ngừng hoạt động của một trung tâm dữ liệu ở Ohio của Microsoft và báo cáo của Phố Wall cho biết AWS của Amazon đang tạm dừng một số hợp đồng thuê đã làm gia tăng lo ngại của thị trường về sự sụp đổ của một trung tâm dữ liệu AI.
OpenAI cho biết họ sẽ sử dụng nền tảng đám mây của Google cho ChatGPT Vietnet24h - OpenAI sẽ dựa vào Google Cloud Platform cho ChatGPT và giao diện lập trình ứng dụng của nó ở một số quốc gia.
“Chữa bách bệnh” bằng AI – cuộc cách mạng thật sự trong ngành dược? Vietnet24h - Một loại thuốc được thiết kế chỉ bằng… cú nhấp chuột? Đó không còn là tưởng tượng trong phim khoa học viễn tưởng, mà là tham vọng đầy táo bạo của Isomorphic Labs – công ty con của Alphabet, được tách ra từ phòng thí nghiệm DeepMind danh tiếng. Với nền tảng là hệ thống AI AlphaFold, họ đang bước vào giai đoạn chuẩn bị thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên người đối với những loại thuốc “do AI tạo ra từ đầu đến cuối.”
Centaur – Bước tiến táo bạo trong việc "giải mã" hành vi con người bằng AI Vietnet24h - Một trong những thách thức lớn nhất trong khoa học thần kinh và tâm lý học hiện đại là làm sao để "đọc" được suy nghĩ, dự đoán hành vi của con người – một sinh vật đầy biến số và giàu cảm xúc. Với sự xuất hiện của mô hình AI Centaur, các nhà khoa học dường như đang tiến gần hơn bao giờ hết đến giấc mơ tái hiện hoạt động nhận thức của bộ não người qua máy móc.
Những chú robot đang thay đổi cách xây dựng các trang trại năng lượng mặt trời, giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc Vietnet24h - CivDot là một robot bốn bánh có thể đánh dấu tới 3.000 điểm bố trí mỗi ngày và có độ chính xác trong vòng 8 mm.
Trump nói rằng Hoa Kỳ sẽ không chấp thuận các dự án năng lượng mặt trời hoặc năng lượng gió Vietnet24h - Tổng thống Donald Trump cho biết Hoa Kỳ sẽ không chấp thuận các dự án điện gió hoặc điện mặt trời.
Tuvalu – Quốc gia đầu tiên phải di cư vì khí hậu, và hồi chuông cảnh tỉnh cho thế giới Vietnet24h - Khi Tuvalu – một quốc đảo nhỏ bé ở Thái Bình Dương – lên kế hoạch di cư dân số sang Australia do nước biển dâng, đó không còn là một câu chuyện viễn tưởng u ám về tương lai, mà là thực tại đầu tiên của một thế giới đang bước vào kỷ nguyên di cư vì khí hậu.
Nhiệt hạch và dữ liệu: Microsoft đặt cược vào giấc mơ điện mặt trời nhân tạo Vietnet24h - Với thỏa thuận lịch sử cùng Helion Energy, Microsoft không chỉ mua điện, mà đang đầu tư vào một tương lai nơi năng lượng nhiệt hạch trở thành chìa khóa cho sự sống còn của các trung tâm dữ liệu AI. Nhưng liệu họ có đang đặt cược vào điều chưa từng thành công?
SK Chemicals đặt cược vào tái chế nhựa để vượt qua suy thoái ngành Vietnet24h - Đầu năm nay, SK Chemicals đã tái cấu trúc thành hai bộ phận để tập trung chuyên sâu hơn vào lĩnh vực tái chế nhựa của mình
Công nghệ hạt nhân thế hệ 4: Trung Quốc đang phát triển năng lượng sạch hay vũ khí tiềm ẩn? Vietnet24h - Dù được giới thiệu là bước đột phá xanh, lò CFR-1000 của Trung Quốc có thể tạo plutonium-239 – nguyên liệu chế tạo vũ khí hạt nhân. Giới quan sát quốc tế đặt câu hỏi về tính minh bạch và mục tiêu thực sự đằng sau cuộc cách mạng hạt nhân "sạch" của Bắc Kinh.
Bắc Kinh xây đập ở Tây Tạng, New Delhi và Dhaka đứng trước bài toán sống còn Vietnet24h - Trong khi Trung Quốc gọi đây là bước đột phá về năng lượng sạch, thì ở hạ lưu, Ấn Độ và Bangladesh không giấu được lo ngại về một tương lai khan hiếm nước và phụ thuộc chiến lược vào nước láng giềng.
Vì sao tàu chạy 400 km/h của Trung Quốc không tốn thêm điện? Vietnet24h - Tàu CR450 đạt tốc độ 400 km/h nhờ thay đổi cấu trúc khí động học và cải tiến phần phanh, chứ không cần thêm năng lượng. Đây là minh chứng cho việc tăng tốc không nhất thiết đồng nghĩa với tăng tiêu hao – một bài học về thiết kế thông minh trong kỹ thuật hiện đại.
Gieo mây nhân tạo: Kỳ vọng điều tiết khí hậu hay "vật tế thần" của thời tiết cực đoan? Vietnet24h - Giữa lúc biến đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng thất thường, công nghệ gieo mây được kỳ vọng giúp điều chỉnh lượng mưa, hạn chế hạn hán. Nhưng bên cạnh hiệu quả khiêm tốn, công nghệ này lại liên tục bị quy trách nhiệm cho nhiều thảm họa, từ lũ quét ở Texas đến mưa lớn ở Dubai. Đâu là sự thật, đâu là nỗi sợ?
Lithium Hồ Nam – mảnh ghép chiến lược đưa Trung Quốc đến ngôi vương pin thế giới Vietnet24h - Không chỉ là một phát hiện địa chất, mỏ lithium mới ở Hồ Nam là quân bài chiến lược giúp Trung Quốc kiểm soát sâu hơn chuỗi cung ứng pin toàn cầu. Trong cuộc đua điện hóa, nơi mỗi tấn quặng mang theo quyền lực địa chính trị, phát hiện này có thể định hình lại bản đồ năng lượng sạch của thế giới.