Chụp ảnh selfie với những nhân viên có hạng và xếp hàng chờ ăn trưa để có một bữa ăn đơn giản thay vì một miếng bít tết ngon ngọt là điều mà nhiều người không ngờ tới từ Phó Chủ tịch Samsung Electronics Lee Jae-yong, ông trùm kinh doanh quyền lực nhất ở Hàn Quốc.
Ông trùm của thế hệ chaebol thứ ba ở tuổi 54 này, từ lâu đã sống một cuộc sống xa rời mắt công chúng, ngoại trừ trong 5 năm qua, khi ông thường xuyên gây chú ý vì dính líu đến một vụ bê bối hối lộ cao cấp. Nhưng khi tiến gần hơn đến việc đảm nhận vị trí chủ tịch của người cha quá cố của mình, ông dường như đang thể hiện một hình ảnh khác về một ông trùm kinh doanh so với các thế hệ trước mình, do đó đã tạo ra một lực lượng các fan hâm mộ độc đáo.
Trên Instagram, tài khoản người hâm mộ jaeyong3831 ghi lại mọi lần xuất hiện trước công chúng của ông Lee, bao gồm cả khoảnh khắc ngọt ngào của hai cha con trong một đám cưới của chaebol và một bức chân dung của ông được vẽ bởi một người dùng không xác định. Tính đến tháng 9, tài khoản này có 148.000 người theo dõi và tràn ngập những bình luận ca ngợi sự khiêm tốn của Lee và sự tận tâm vì thành công của ông trong vai trò chủ tịch Samsung Electronics - một công ty mà nhiều người Hàn Quốc cảm thấy gắn bó.
"Tôi ủng hộ bạn mọi lúc, mọi nơi trong mọi hoàn cảnh ... chỉ vì bạn là ai", một người theo dõi viết. "Tôi rất tự hào khi có một doanh nhân như bạn ở đất nước chúng tôi. Tôi cầu nguyện cho hạnh phúc của bạn", một người khác bình luận.
Ông Lee đang cố gắng xây dựng một kết nối trực tiếp với thế hệ trẻ, một động thái mà các chuyên gia lưu ý là không thể tránh khỏi với sự thay đổi thế hệ nhanh chóng hiện nay trong thế giới doanh nghiệp.
Cha của ông Lee, cụ Lee Kun-hee quá cố là một nhà lãnh đạo có sức hút, người đã đưa Samsung trở thành một cường quốc công nghệ toàn cầu, trong khi ông nội Lee Byung-chul là người dẫn dắt "Kỳ tích sông Hàn" với tôn chỉ phục vụ công nghiệp yêu nước cho quốc gia trước đây vốn từng nghèo đói.
Trong mắt công chúng ngày nay, Lee Jae-yong được coi là một nhà lãnh đạo kinh doanh "khiêm tốn", người chịu gánh nặng trong việc dẫn dắt tương lai của gã khổng lồ điện tử được công chúng yêu mến tại Hàn Quốc.
"Các doanh nhân chaebol thường ẩn mình sau bức màn và nói với một giọng điệu uy quyền, đôi khi là thô lỗ. Vì vậy, một nhà lãnh đạo chaebol được giới truyền thông miêu tả là có tính cách giản dị khiến họ thấy lạ với hình ảnh thông thường của các nhà lãnh đạo chaebol", Kwon Sang-jib, giáo sư kinh doanh tại Đại học Hansung cho biết.
Lee Jae-yong không phải là người thừa kế chaebol duy nhất tìm cách kết nối với những người Hàn Quốc trẻ tuổi hơn.
Chủ tịch SK Group Chey Tae-won - gã khổng lồ từ lĩnh vực năng lượng đến chip và nhà bán lẻ Phó Chủ tịch Tập đoàn Shinsegae Chung Yong-jin đã tích cực trên mạng xã hội, chia sẻ những khoảnh khắc và suy nghĩ riêng tư của họ trên tài khoản của họ.
"Các chaebols trước đây ít có cơ hội giao tiếp với công chúng do định kiến xấu về họ, và bây giờ dường như là thời điểm mà các chaebols tình cờ phá bỏ danh tiếng chung của họ", Lim Myung-ho, một giáo sư tâm lý của Đại học Dankook bình luận.
Cái giá phải trả khi sinh ra đã ngậm thìa bạc
Những người thừa kế thế hệ thứ ba hoặc thứ tư, những người đảm nhận quyền sở hữu một tập đoàn chaebol thường bị trừng phạt vì đã coi thường đặc quyền thừa kế của họ.
Khi các gia đình chaebol lần đầu tiên lên nắm quyền vào những năm 1960, công chúng phần lớn thừa nhận rằng họ đã giúp thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế quốc gia. Những người thừa kế chaebol trẻ tuổi thường phải đối mặt với việc mọi người nghi ngờ liệu họ có xứng đáng với vị trí của mình hay không.
Lee Jae-yong đã từng là một trong những nhân vật như vậy, và đã phải trả một cái giá quá đắt cho những thử nghiệm và sai sót của mình. Lee từ lâu đã bị ám ảnh bởi sự sụp đổ giá trị của các công ty liên doanh công nghệ mà ông kiểm soát vào đầu những năm 2000 sau "bong bóng dot-com".
Trong dự án được gọi là e-Samsung, vào năm 2000, Lee Jae-yong được giao nhiệm vụ quản lý hơn một chục công ty công nghệ non trẻ trong đó có e-Samsung. Ông chịu trách nhiệm về việc bắt đầu kinh doanh của họ với các chi nhánh của Tập đoàn Samsung, chỉ để xảy ra các khoản lỗ trong một năm hoạt động mà các chi nhánh của Samsung bao gồm Samsung SDS phải gánh bằng cách trả quá cao cho cổ phần của công ty do Lee sở hữu. Các quan chức của Samsung tham gia vào các hoạt động bị cáo buộc vi phạm lòng tin nhưng không bị truy tố.
Sau hàng loạt tranh cãi, khúc mắc xoay quanh con đường thừa kế tài sản từ cha mình, Lee Jae-yong đã phải mở lời xin lỗi tới công chúng vào năm 2020. Ông cam kết chấm dứt quyền cai trị triều đại tại Samsung bằng cách không truyền thừa kế gã khổng lồ công nghệ lại cho các con của mình.
Điều này diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến pháp lý gay gắt về việc Samsung hỗ trợ tài chính cho con gái người bạn thân thiết của cựu Tổng thống Park Geun-hye. Vào tháng 1 năm 2021, điều này khiến Lee bị kết tội hối lộ. Lee ra tù vào tháng 8 cùng năm, nhưng bị hạn chế trở lại phòng họp của Samsung. Một năm sau, hạn chế được dỡ bỏ sau khi Tổng thống đương nhiệm Yoon Suk-yeol ân xá.
Kang Hye-ryun, giáo sư quản trị kinh doanh tại Đại học Ewha Womans cho biết: “Lee đã phải trải qua một loạt thử thách và đó dường như là điều khiến anh ấy tự huyễn hoặc bản thân.
"Mặc dù Lee sẽ kế nhiệm tập đoàn hàng đầu quốc gia, nhưng ông ấy không phô trương và giữ thái độ khiêm tốn với thái độ khiêm tốn, tôn trọng những gì công chúng đã chỉ trích."
Bất kể việc xây dựng hình ảnh trước công chúng của Lee Jae-yong có phải là một chiến lược có chủ đích hay không, công ty dường như đang tận dụng lợi thế của lực lượng fan hùng hậu ngày càng tăng của anh ấy khi anh ấy tìm cách trở lại công việc kinh doanh, hai năm sau khi cha của anh ấy qua đời.
Việc Lee Jae-yong xuất hiện trước công chúng tại các địa điểm lớn của Samsung trong và ngoài nước - bao gồm cả tại các nhà máy chip, công trường xây dựng và văn phòng - trở nên thường xuyên hơn, làm dấy lên suy đoán rằng ông có thể sớm được thăng chức chủ tịch vào đầu tháng 11, kịp thời điểm cho Samsung Electronics Kỷ niệm 53 năm thành lập.
Những pha nguy hiểm công khai này có thể bù đắp hình ảnh trước đây của chaebol, từng được coi là điểm nóng của tham nhũng và các hoạt động kinh doanh không công bằng, trong số các vụ bê bối khác. Lee Jae-yong không miễn nhiễm với những tranh cãi trong quá khứ, nhưng các thành viên của công chúng - đặc biệt là những người trẻ tuổi - bây giờ có nhiều khả năng đồng cảm với nhân vật quyền lực với tính cách mềm mỏng.
"Không có nhiều người trẻ ở Hàn Quốc biết đến các dự án trước đây của Lee như e-Samsung. Đó là khi Lee là một nhân vật giống như một ẩn sĩ", Kwon của Đại học Hansung lưu ý.
"Sự yêu mến của công chúng với Lee không có nghĩa là công chúng đã tha thứ cho những thất bại của Lee trong quá khứ. Sự khoan dung sẽ đến khi Lee thiết lập một kế hoạch chi tiết mới dựa trên sự thừa nhận những thử thách và sai sót trong quá khứ của anh ấy."
Mặc dù hình ảnh công khai mới mẻ của Lee cho thấy một khởi đầu tốt cho kế hoạch kế vị, nhưng điều này sẽ không phải là nơi nó kết thúc, một chuyên gia khác lưu ý.
Oh Il-seon, Giám đốc Viện CXO Hàn Quốc, cho biết: “Điều quan trọng đối với các cuộc trao đổi thực tế của Lee với nhân viên là tạo ra sự thay đổi trong văn hóa doanh nghiệp, để giao tiếp cởi mở tại nơi làm việc có thể được bình thường hóa”.
"Samsung đặt sự cởi mở và linh hoạt lên hàng đầu trong hoạt động kinh doanh của mình, nhưng vẫn có những nghi ngờ về việc liệu động lực cho sự thay đổi của công ty có mạnh mẽ như trước đây hay không".