Trong nhiều năm, nghi vấn về việc điện thoại thông minh ghi âm cuộc trò chuyện để phục vụ quảng cáo đã luôn là một chủ đề gây tranh cãi. Những sự kiện gần đây, bao gồm vụ kiện kéo dài 5 năm đối với Apple về cáo buộc Siri nghe lén, lại khiến lo ngại này bùng lên mạnh mẽ.
Apple vừa đồng ý chi 95 triệu USD để giải quyết vụ kiện liên quan đến trợ lý giọng nói Siri. Đơn kiện cáo buộc Siri tự động kích hoạt và ghi lại các đoạn hội thoại mà không có sự đồng ý của người dùng. Một số bản ghi âm này thậm chí được chia sẻ với bên thứ ba để cải thiện dịch vụ hoặc phục vụ mục đích quảng cáo – điều đi ngược với cam kết bảo mật của Apple.
Mặc dù Apple phủ nhận các cáo buộc và khẳng định chưa bao giờ sử dụng dữ liệu của Siri cho mục đích quảng cáo, nỗi lo về quyền riêng tư vẫn tiếp tục gia tăng.
Khảo sát mới đây của Compare & Recycle cho thấy, cứ ba người thì một người tin rằng điện thoại thông minh của họ đang nghe lén. Theo các chuyên gia, nhiều ứng dụng có khả năng sử dụng micro để thu thập thông tin mà người dùng không hề hay biết.
"Trợ lý giọng nói như Siri hay Google Assistant được lập trình để lắng nghe lệnh của bạn, nhưng điều đó cũng có nghĩa chúng có thể hoạt động ngoài ý muốn," đại diện Compare & Recycle chia sẻ. Một số ứng dụng thậm chí còn ẩn điều khoản cho phép chúng truy cập micro và tự động kích hoạt ghi âm.
Nhiều chuyên gia cho rằng các công ty công nghệ không cần phải nghe lén để nắm bắt thông tin người dùng. Jason Kelley, Giám đốc Electronic Frontier Foundation, giải thích: "Điện thoại của bạn có thể không nghe, nhưng mỗi lần bạn nhấp chuột, tìm kiếm hoặc chia sẻ điều gì đó, dữ liệu đó sẽ được thu thập và phân tích để phác thảo chân dung kỹ thuật số của bạn."
Theo giáo sư David Choffnes của Đại học Northeastern, việc nghe lén là không cần thiết và cũng không hiệu quả về chi phí, khi các công ty đã có trong tay lượng dữ liệu khổng lồ từ hành vi trực tuyến của người dùng.
Để bảo vệ quyền riêng tư, các chuyên gia khuyến cáo:
Tắt micro cho những ứng dụng không cần thiết trong phần cài đặt; kiểm tra và giới hạn quyền truy cập của các ứng dụng vào micro và camera; thận trọng với những thông tin chia sẻ trực tuyến, bởi dữ liệu này dễ dàng bị tận dụng hơn nhiều so với nghi vấn về nghe lén.
Dù chưa có bằng chứng cụ thể để kết luận smartphone nghe lén phục vụ quảng cáo, các vụ kiện như trường hợp của Apple là lời nhắc nhở rằng quyền riêng tư vẫn là vấn đề cần được ưu tiên và bảo vệ.