Điều này đồng nghĩa với việc các dòng iPhone 6s, 7, SE thế hệ đầu và iPad Air 2, iPad Mini 4 – vốn vẫn được sử dụng phổ biến trong nhiều gia đình, trường học hay khu vực thu nhập thấp – không còn cài đặt được ứng dụng xem video phổ biến nhất hành tinh.

 

Về mặt kỹ thuật, quyết định này không quá bất ngờ. Apple đã ngừng cập nhật iOS cho những thiết bị nói trên từ lâu, và các nhà phát triển – trong đó có Google – dần buộc phải lựa chọn giữa việc hỗ trợ ngược (backward compatibility) hay tận dụng năng lực phần cứng mới hơn. Tuy nhiên, ẩn sau động thái tưởng chừng đơn giản này là một chuỗi hệ quả đáng để suy ngẫm.

 

YouTube trên trình duyệt vẫn có thể sử dụng được, nhưng thực tế cho thấy: trải nghiệm kém mượt mà, giới hạn về độ phân giải, tốc độ tải chậm và thiếu nhiều tính năng như phát nền, điều khiển bằng cử chỉ hay trình duyệt video dạng dọc… đang khiến người dùng thiết bị cũ cảm thấy như mình đang bị "gián tiếp đẩy ra ngoài".

 

Trên thực tế, hành vi cập nhật ứng dụng hay hệ điều hành vốn là điều bình thường. Nhưng với hàng triệu thiết bị không thể nâng cấp phần mềm – dù phần cứng vẫn hoạt động tốt – điều này tạo ra một cảm giác bị bỏ rơi. Đặc biệt ở các thị trường như Việt Nam, Ấn Độ hay nhiều nước đang phát triển, iPhone cũ vẫn là lựa chọn hợp lý của số đông.

 

Từng là một biểu tượng gắn liền với iPhone từ thế hệ đầu năm 2007, ứng dụng YouTube đã chứng kiến hành trình phát triển suốt gần hai thập kỷ. Khi Apple loại bỏ ứng dụng gốc YouTube vào năm 2012, đó là một dấu hiệu sớm của việc các ông lớn công nghệ dần rút khỏi thế giới phần mềm mặc định. Và giờ đây, Google tiếp tục đặt một mốc mới: giới hạn người dùng bằng chính vòng đời công nghệ mà họ góp phần tạo nên.

 

Điều này không chỉ đơn thuần là bài toán kỹ thuật. Nó còn phản ánh một sự dịch chuyển trong triết lý sản phẩm – nơi mà khả năng tiếp cận dịch vụ công nghệ ngày càng phụ thuộc vào năng lực cập nhật phần cứng. Ở khía cạnh đó, YouTube không phải là cá biệt, mà là phần nổi của tảng băng.

 

Người dùng có thể chọn giữ thiết bị cũ và xem YouTube qua Safari, nhưng khi các tính năng quan trọng bị thiếu, việc nâng cấp thiết bị gần như trở thành điều tất yếu. Trong bối cảnh công nghệ tiến quá nhanh, vòng đời sản phẩm bị rút ngắn, liệu chúng ta có đang dần đánh mất quyền sử dụng thiết bị theo ý mình – hay đang bị dẫn dắt bởi một cuộc chơi mà luật lệ do Big Tech đặt ra?