Trong bối cảnh các công ty công nghệ lớn đang đua nhau đưa AI lên đám mây, Google lại chọn một hướng đi ít ồn ào nhưng đầy tiềm năng: đưa AI về lại thiết bị của người dùng. Với việc âm thầm tung ra ứng dụng AI Edge Gallery, gã khổng lồ tìm kiếm không chỉ giới thiệu một sản phẩm mới, mà đang từng bước xác lập lại triết lý tiếp cận trí tuệ nhân tạo – nơi AI không còn lệ thuộc vào Internet, cũng không còn là đặc quyền của trung tâm dữ liệu khổng lồ.
AI Edge Gallery cho phép người dùng Android truy cập và vận hành trực tiếp các mô hình AI mã nguồn mở ngay trên thiết bị. Việc không cần kết nối Internet không chỉ đơn thuần là tính năng kỹ thuật, mà là một tuyên ngôn về quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân và trải nghiệm độc lập – điều mà người dùng ngày càng đòi hỏi trong kỷ nguyên hậu đám mây.
Ở đây, Google dường như đang đặt cược vào hai yếu tố then chốt: sức mạnh xử lý ngày càng tăng của thiết bị di động, và nhu cầu cấp thiết về bảo mật, quyền riêng tư. Khi người dùng có thể tạo hình ảnh, viết mã, hoặc trò chuyện với AI mà không gửi bất kỳ dữ liệu nào lên máy chủ, ranh giới giữa “người dùng” và “người kiểm soát” công nghệ dần được xóa nhòa.
AI Edge Gallery không tự xây nên hệ sinh thái riêng, mà khéo léo kết nối với thư viện mã nguồn mở Hugging Face – nơi hội tụ hàng ngàn mô hình AI chất lượng cao. Đây là chiến lược thông minh: tận dụng sức mạnh cộng đồng để cung cấp giá trị cho người dùng, đồng thời tránh phụ thuộc hoàn toàn vào mô hình do chính Google huấn luyện.
Tính năng “Prompt Lab” càng củng cố hướng đi này, khi trao cho người dùng công cụ để tự huấn luyện lại cách AI phản hồi – một hình thức “dạy lại” AI không dành riêng cho chuyên gia, mà dành cho bất kỳ ai muốn tùy biến theo nhu cầu cá nhân.
Dù mới ở giai đoạn Alpha, AI Edge Gallery đã được phát hành theo giấy phép Apache 2.0 – cho phép mọi doanh nghiệp, nhà phát triển hay chính phủ tự do tích hợp vào sản phẩm thương mại. Điều này cho thấy Google không coi đây là một ứng dụng đơn lẻ, mà là nền tảng hạt nhân cho một tương lai AI ngoại tuyến quy mô lớn.
Sự lựa chọn này có thể là phản ứng chiến lược trước các chỉ trích gần đây liên quan đến việc Google thu thập dữ liệu từ nhà xuất bản để huấn luyện AI mà không có sự cho phép. Trong khi đó, AI Edge Gallery lại thể hiện một hướng đi trái ngược: phi tập trung, minh bạch và trao quyền cho người dùng.
Google từng bị xem là chậm chân trong cuộc đua AI thế hệ mới, nhưng AI Edge Gallery cho thấy họ đang dần tái định vị. Thay vì cạnh tranh trực diện với ChatGPT bằng mô hình cloud AI siêu lớn, Google lựa chọn một “mặt trận khác”: làm cho AI trở nên gần gũi, độc lập, và có thể kiểm soát được.
Sẽ còn nhiều giới hạn về hiệu năng, đặc biệt với các thiết bị cấu hình yếu, nhưng về chiến lược dài hạn, đây có thể là một trong những bước đi có sức nặng nhất của Google trong năm 2025 – không chỉ vì công nghệ, mà vì tư duy tiếp cận: trả lại AI cho người dùng cuối.