Trong thời đại công nghệ số bùng nổ, việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào các công cụ như Word, Gmail và các nền tảng khác không chỉ mang lại những cải tiến đáng kể về năng suất mà còn đặt ra những thách thức lớn liên quan đến quyền riêng tư của người dùng. Mặc dù AI giúp cải thiện hiệu quả công việc và cá nhân hóa trải nghiệm, nhưng sự xâm lấn ngày càng gia tăng của công nghệ này cũng tiềm ẩn nguy cơ bị lợi dụng để thu thập dữ liệu cá nhân mà người dùng chưa hoàn toàn nhận thức được.
Theo Lynette Owens, Phó chủ tịch bộ phận giáo dục người tiêu dùng toàn cầu tại Trend Micro, việc nhanh chóng đưa AI vào các ứng dụng như Gmail và Word đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về chính sách bảo mật. “Khi dữ liệu cá nhân của chúng ta ngày càng trở thành ‘mỏ vàng’ cho các mô hình AI, điều quan trọng là mọi ứng dụng phải minh bạch trong việc thu thập và sử dụng dữ liệu”, bà chia sẻ.
Điển hình như Gmail, nơi AI đã tích hợp các tính năng lọc thư rác và dự đoán văn bản thông minh, hay Microsoft Word với khả năng gợi ý ngữ pháp và chính tả. Tuy nhiên, việc mặc định kích hoạt các tính năng này có thể khiến người dùng vô tình cung cấp dữ liệu mà không hề hay biết.
Một trong những ví dụ gây tranh cãi gần đây là tính năng Connected Experiences của Microsoft, được bật mặc định nhằm cung cấp hỗ trợ tức thì khi người dùng sử dụng Office. Điều này, theo Ted Miracco, CEO của Approov, không chỉ làm tăng năng suất mà còn khiến người dùng phải đối mặt với những rủi ro về quyền riêng tư. Ông nhấn mạnh: “Khi dữ liệu bị thu thập mà không nhận thức đầy đủ, điều đó có thể dẫn đến việc người dùng cảm thấy bị kiểm soát và thao túng”.
Kaveh Vahdat, nhà sáng lập RiseOpp, cũng lên tiếng về sự cần thiết của minh bạch trong cách xử lý dữ liệu. “Người dùng cần được lựa chọn rõ ràng, thay vì bị mặc định kích hoạt các tính năng, để đảm bảo rằng họ có quyền kiểm soát dữ liệu của mình”, ông nói.
Việc tắt AI trong các công cụ như Microsoft Word hay Gmail hiện vẫn khá phức tạp, đòi hỏi người dùng phải vào các cài đặt sâu. Wes Chaar, chuyên gia về quyền riêng tư, chỉ ra rằng người dùng không nên là người phải chịu trách nhiệm chính trong việc điều chỉnh các cài đặt này, mà cần có hệ thống bảo vệ rõ ràng và mạnh mẽ hơn.
Trong khi đó, Jochem Hummel, phó giáo sư tại Warwick Business School, nhìn nhận sự cần thiết của một mô hình opt-in (tùy chọn đồng ý), giúp người dùng tự quyết định khi nào và làm thế nào dữ liệu của họ được sử dụng.
Với sự phát triển nhanh chóng của AI, thách thức lớn nhất là đảm bảo quyền riêng tư không bị xâm phạm mà vẫn không làm giảm hiệu suất của các công cụ hữu ích này. Mỗi bước đi trong việc tích hợp AI vào các dịch vụ cần được cân nhắc kỹ lưỡng, nhằm đảm bảo rằng lợi ích không đi kèm với sự mất mát quyền kiểm soát dữ liệu của người dùng.