Sự rút lui của HMD Global khỏi thị trường Mỹ không đơn thuần là một động thái kinh doanh, mà là hồi chuông cảnh báo về những giới hạn của hoài niệm, cũng như bài học đắt giá cho bất kỳ thương hiệu nào muốn "tái sinh" trong một thế giới công nghệ liên tục thay đổi.
Kể từ khi HMD Global được trao quyền sử dụng thương hiệu Nokia vào năm 2016, công ty đã chọn cách bước vào thị trường với một thông điệp rõ ràng: hồi sinh những giá trị cũ trong hình hài mới. Nhưng dường như, trong một thế giới nơi Apple, Samsung và các thương hiệu Trung Quốc đang không ngừng đổi mới, sự hoài cổ lại là con dao hai lưỡi.
Dòng điện thoại như Nokia 3310 (2017) hay 8110 4G (2018) đã từng tạo ra hiệu ứng truyền thông tốt, nhưng lại thất bại trong việc giữ chân người dùng dài lâu. Chúng mang đến cảm giác hoài niệm hơn là giá trị thực tế trong trải nghiệm smartphone hiện đại – điều người tiêu dùng Mỹ cần. Người dùng không mua một “ký ức”, họ cần một thiết bị thực sự tốt.
Mỹ là sân chơi đòi hỏi năng lực cạnh tranh cực cao – nơi Apple chiếm phần lớn thị phần, Samsung kiểm soát phần còn lại, và những cái tên như Google, Motorola, OnePlus cũng không ngừng chen chân. Trong bức tranh đó, HMD Global hầu như không có bất kỳ yếu tố độc đáo hay chiến lược nào để nổi bật.
Thêm vào đó, bối cảnh chính trị và kinh tế tại Mỹ không hề thuận lợi. Các chính sách thuế, chuỗi cung ứng bị siết chặt, bảo hộ công nghệ trong kỷ nguyên địa chính trị phức tạp khiến việc hoạt động tại Mỹ đòi hỏi sức mạnh tài chính, sự linh hoạt và tầm nhìn chiến lược – những thứ mà HMD dường như chưa bao giờ thực sự có.
Không thể nói HMD thiếu sáng tạo. Họ từng thử tạo đột phá với Nokia 9 PureView có cụm 5 camera – một ý tưởng độc đáo nhưng thất bại vì phần mềm và thời lượng pin yếu. Gần đây, họ lại thử nghiệm với các dòng máy "ngách" như Fusion, Boring Phone, Barbie Phone, cố gắng kết hợp tính cá nhân hóa và thời trang.
Tuy nhiên, các sản phẩm này đều thiếu tính khả dụng và không có hệ sinh thái hỗ trợ – điều tối quan trọng khi người dùng ngày nay không chỉ mua thiết bị, mà mua trải nghiệm tích hợp. Trong khi đó, Apple hay Samsung đang làm tốt điều này hơn bất cứ ai.
Có thể nói, việc sở hữu cái tên Nokia từng là lợi thế lớn nhất, cũng là gánh nặng lớn nhất với HMD. Ký ức về một “ông vua di động” khiến kỳ vọng của người dùng quá lớn, trong khi HMD lại không có tiềm lực tài chính, công nghệ hay hệ sinh thái để đáp ứng.
Ngay cả việc từ bỏ thương hiệu Nokia để chuyển sang cái tên HMD (Human Mobile Devices) cũng không giúp tình hình sáng sủa hơn. Thị trường không thiếu những nhà sản xuất mới, nhưng thiếu những thương hiệu thực sự tạo ra khác biệt – điều HMD vẫn chưa làm được.
Nếu thỏa thuận cấp phép thương hiệu với Nokia không được gia hạn sau 2026, và không có ai tiếp quản, cái tên Nokia sẽ biến mất khỏi thị trường Mỹ – theo bước BlackBerry, khép lại kỷ nguyên của những tượng đài một thời. Nhưng thực tế, điều đó không còn gây sốc với giới công nghệ nữa.
Trong cuộc chơi khắc nghiệt của smartphone, không có chỗ cho những ai không thể tiến hóa kịp. HMD Global rút lui không phải vì thiếu nỗ lực, mà vì họ không thể định nghĩa rõ ràng mình là ai – và dành cho ai – trong một thị trường đã quá rõ ràng về nhu cầu và tiêu chuẩn.