Sức mạnh của thông điệp RNA hiện đã quá rõ ràng, vì các loại vắc-xin từ Moderna, BioNTech và Pfizer đã làm suy yếu coronavirus lây nhiễm cao trong các cộng đồng.
Nhưng vào đầu năm 2020, khi một mầm bệnh mới bí ẩn và nguy hiểm lây lan ở Vũ Hán, Trung Quốc, nhân loại đã làm mọi việc có thể để tạo ra vắc-xin ngăn chặn vi-rút.
Khi công việc bắt đầu, ngay cả quyết định xoay chuyển toàn bộ doanh nghiệp sang nghiên cứu tập trung cho phát triển vắc xin chống lại loại virus mới cũng có vẻ đáng báo động. Nhưng các dấu hiệu từ Trung Quốc đã đủ rõ ràng để giám đốc điều hành của Moderna, Stephane Bancel và giám đốc BioNTech, Tiến sĩ Ugur Sahin, quyết định buộc họ phải xoay chuyển. Đó là những gì họ nói với CNBC trong các cuộc phỏng vấn cho một bộ phim tài liệu phát hành hôm thứ Sáu tuần này về cuộc chạy đua vắc xin.
“Vào cái đêm mà Trung Quốc đóng cửa Vũ Hán, tôi cảm thấy như: “Lần cuối cùng tôi biết một thành phố bị đóng cửa vì bệnh truyền nhiễm là khi nào?”, Bancel nhớ lại. “Và điều tôi nghĩ trong đầu là: liệu người Trung Quốc điều biết gì mà chúng ta không biết?” Bancel cho biết anh đã toát mồ hôi và tỉnh dậy vào lúc 4 giờ sáng khi nhận ra, "Chúa ơi, sắp có đại dịch như năm 1918".
Đối với Sahin, anh đã đọc một bài báo trên tờ Lancet vào cuối tháng Giêng mô tả sự bùng phát ở Trung Quốc. Sahin nói: “Tôi đã thực hiện một số phép tính, tính toán nhanh và nhận ra rằng virút đã lan rộng. “Và rõ ràng là đã quá muộn để ngăn chặn căn bệnh này”. Nhưng ông tin rằng BioNTech, khi đó chủ yếu tập trung vào các liệu pháp điều trị ung thư được cá nhân hóa, có thể làm được điều gì đó xoay chuyển. Ông cho biết, công ty của ông đã liên hệ với Pfizer, đề xuất nghiên cứu một loại vắc-xin cho loại coronavirus mới bằng cách sử dụng cùng một công nghệ, cái gọi là thông điệp RNA (mRNA), mà họ đã hợp tác để tìm cách chống lại bệnh cúm.
“Chúng tôi đã có cuộc liên lạc đầu tiên vài ngày sau khi bắt đầu dự án”, Sahin nói. "Vào thời điểm đó, Pfizer vẫn chưa quan tâm".
Albert Bourla, Giám đốc điều hành của Pfizer, đã xác nhận câu chuyện kể của Sahin, cho biết, trong những tháng đầu năm 2020, ông tập trung vào việc duy trì hoạt động của công ty tại Trung Quốc. Nhưng đến cuối tháng 2, ông nói, ông đã xác định Pfizer cần phải nghiên cứu một phương pháp điều trị và một loại vắc-xin. "Đâu là cách tiếp cận lí tưởng nhất?" Bourla nói rằng anh ấy đã hỏi nhóm của mình.
Kathrin Jansen, người đứng đầu nghiên cứu và phát triển vắc xin của Pfizer, cho biết họ đã đánh giá tất cả các công nghệ hiện có, bao gồm vắc xin dựa trên protein và vắc xin sử dụng vectơ vi rút.
“Tất cả đều có quá ít ưu và quá nhiều khuyết điểm”, cô nói.
Các công ty khác tham gia vào cuộc đua trong những ngày đầu tiên đã chọn cách tiếp cận khác: Johnson & Johnson và AstraZeneca, hợp tác với Đại học Oxford, tập trung vào vắc-xin véc tơ siêu vi, cũng tương đối mới. Các công ty khác, như Sanofi và Novavax, phụ thuộc vào công nghệ đã được chứng minh nhiều hơn trong vắc xin dựa trên protein.
Nhưng mRNA là một rủi ro; nó chưa bao giờ được sử dụng trước đây như một loại vắc-xin hoặc thuốc đã được phê duyệt.
“Tôi đã đấu tranh một chút với quyết định này,” Bourla nói. Nhưng sau một cuộc họp khác với nhóm, "họ đã thuyết phục tôi."
Đó là khi Sahin được gọi lần thứ hai. Ông nói, vào thời điểm đó, đợt dịch bùng phát đã ở New York. Tiếp cận Jansen, anh ấy mô tả công việc mà BioNTech đã và đang tiến hành, và hỏi liệu Pfizer có muốn làm việc cùng nhau không.
“Và tôi đã nói: hoàn toàn có thể”, Jansen nhớ lại.
Tại Moderna, không bao giờ có câu hỏi rằng mRNA sẽ là con đường phía trước; đó là công nghệ đã có từ khi công ty được thành lập vào năm 2010. Nhưng điều đó không có nghĩa là các câu hỏi không tồn tại.
Tiến sĩ Stephen Hoge, chủ tịch của Moderna, nhớ lại: “Ngay cả khi bước sang tháng 3, vẫn có những ý kiến cho rằng vắc xin là hy vọng sai lầm". “Có cảm giác rằng chúng tôi cần phải bảo vệ ngay cả ý tưởng cố gắng trong một khoảng thời gian nhất định”.
“Khi chúng tôi nghĩ về việc làm thế nào để bước vào Giai đoạn 1, chuẩn bị cho một trận đại dịch trông như thế nào, đôi mắt của thế giới cảm thấy như thể họ đang nhìn Moderna như một công ty công nghệ sinh học ...” họ đang cố gắng làm những gì có thể, Hamilton Bennett, Giám đốc cấp cao về tiếp cận và quan hệ đối tác vắc xin của Moderna cho biết.
“Chỉ khi chúng tôi nhận được thông báo từ WHO vào tháng 3 vừa rồi, rằng đây là một đại dịch toàn cầu, đây là một trường hợp khẩn cấp, tôi nghĩ mọi người mới bắt đầu nhận ra rằng những gì chúng tôi đang làm không phải là một trò chơi để cố gắng chứng minh công nghệ của chúng tôi”, Bennett nói. "Mà đó là việc chúng tôi đang phát triển một loại vắc-xin ngăn chặn đại dịch."
Các công ty đã thành công, trở thành một trong những cuộc chạy đua y tế vĩ đại nhất trong lịch sử. Đây là cách họ nhớ lại câu chuyện họ phát triển vắc xin đã xảy ra như thế nào.