Năng lượng hạt nhân đang mở ra một kỷ nguyên mới đầy triển vọng cho ngành năng lượng toàn cầu. Trong báo cáo mới nhất, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) dự báo rằng đến năm 2050, năng lượng hạt nhân sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong cấu trúc năng lượng toàn cầu, với sự gia tăng mạnh mẽ về công suất và sự đóng góp quan trọng vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Năng lượng hạt nhân không chỉ giúp các quốc gia đối phó với thách thức về biến đổi khí hậu mà còn đáp ứng nhu cầu điện năng đang tăng trưởng mạnh mẽ trên toàn cầu.
Theo IAEA, trong kịch bản khả quan nhất, công suất vận hành của điện hạt nhân toàn cầu có thể đạt 950 GW vào năm 2050, gấp khoảng 2,5 lần so với con số năm 2023. Điều này sẽ không chỉ thúc đẩy sự phát triển bền vững mà còn là một bước tiến dài trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Đặc biệt, sự xuất hiện của các lò phản ứng modul nhỏ (SMR) hứa hẹn sẽ là bước đột phá quan trọng, giúp giảm chi phí và gia tăng khả năng triển khai năng lượng hạt nhân trên diện rộng.
Tính đến cuối năm 2023, 413 lò phản ứng điện hạt nhân trên thế giới đã đi vào hoạt động, đóng góp 371,5 GW vào tổng công suất điện toàn cầu. Năng lượng hạt nhân hiện chiếm 9,2% tổng sản lượng điện, một con số đáng kể khi xét đến vai trò của nó trong bối cảnh các nguồn năng lượng tái tạo đang phát triển mạnh mẽ.
Trong khi nhiều quốc gia đẩy mạnh các sáng kiến năng lượng tái tạo, thì các cường quốc như Nga, Pháp và Mỹ lại đang tìm cách tận dụng tiềm năng vô tận của năng lượng hạt nhân. Nga, với những bước tiến mạnh mẽ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân vũ trụ, đang tiên phong trong việc phát triển các công nghệ hạt nhân phục vụ cho các nhiệm vụ không gian, mở ra hướng đi mới cho ngành công nghiệp năng lượng toàn cầu.
Pháp, một trong những quốc gia đi đầu trong việc sử dụng năng lượng hạt nhân, đã quyết định điều chỉnh chiến lược năng lượng quốc gia, hạ mục tiêu năng lượng tái tạo và ưu tiên phát triển các nhà máy điện hạt nhân hiện đại. Đây là động thái phản ánh sự nhận thức ngày càng rõ ràng về vai trò quan trọng của năng lượng hạt nhân trong việc đạt được mục tiêu phát triển bền vững.
Đặc biệt, Mỹ dự kiến sẽ thử nghiệm tàu vũ trụ chạy bằng năng lượng hạt nhân vào năm 2027, đánh dấu bước ngoặt lớn trong việc ứng dụng năng lượng hạt nhân vào các công nghệ không gian tiên tiến.
Tại Hội nghị Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu (COP28) diễn ra ở Dubai, năng lượng hạt nhân đã lần đầu tiên được đưa vào Báo cáo Đánh giá toàn cầu, khẳng định sự quan trọng của việc triển khai các công nghệ năng lượng phát thải thấp trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu. Đây là bước đi quan trọng để thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng các công nghệ năng lượng hạt nhân trong việc giảm lượng khí CO2 toàn cầu.
Đáng chú ý, một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, Amazon, mới đây đã công bố các khoản đầu tư lớn vào năng lượng hạt nhân. Được biết, Amazon đã ký 3 thỏa thuận trị giá hơn 500 triệu USD để phát triển các lò phản ứng modul nhỏ, một giải pháp năng lượng hạt nhân nhỏ gọn, dễ triển khai và phù hợp với nhu cầu cung cấp điện cho các trung tâm dữ liệu, đặc biệt là trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI). Đây là một minh chứng rõ ràng cho xu hướng các công ty công nghệ lớn đang đổ tiền vào năng lượng hạt nhân để đáp ứng nhu cầu điện năng khổng lồ và bền vững trong tương lai.
Với sự phát triển mạnh mẽ của các công nghệ mới và sự thay đổi trong chiến lược năng lượng của các quốc gia, năng lượng hạt nhân đang mở ra một viễn cảnh mới đầy triển vọng. Bằng cách sử dụng công nghệ tiên tiến và phát triển các lò phản ứng modul nhỏ, năng lượng hạt nhân sẽ tiếp tục đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững, không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính mà còn đáp ứng nhu cầu điện năng ngày càng tăng của các quốc gia.