Tầm nhìn công nghệ
Khi quyền lực vượt giới hạn: Google và cái giá của một câu trả lời do AI tạo ra
Phan Khôi - Thứ Năm, 22/05/2025 7:06 CH
Vietnet24h - Cái giá của sự tiện lợi mà AI mang lại không chỉ là quảng cáo cá nhân hóa, mà còn là quyền kiểm soát nội dung bị tước đoạt từ chính những người tạo ra nó. Sự "im lặng có chủ đích" của Google đang tạo ra một tiền lệ nguy hiểm trong quan hệ giữa nền tảng công nghệ và người sản xuất nội dung.

Việc Google “âm thầm” sử dụng nội dung từ các trang web để huấn luyện các mô hình trí tuệ nhân tạo cho công cụ tìm kiếm mà không trao cho các nhà xuất bản trực tuyến quyền lựa chọn không chỉ là câu chuyện về quyền kiểm soát nội dung – mà là biểu hiện rõ nét của một cuộc giằng co quyền lực giữa gã khổng lồ công nghệ và những người tạo ra giá trị cốt lõi trên Internet.
 
Theo các tài liệu nội bộ được trình bày trong phiên tòa chống độc quyền tại Washington, Google đã cân nhắc nhiều phương án nhằm cho phép các nhà xuất bản kiểm soát việc sử dụng nội dung của họ – từ quyền từ chối tham gia huấn luyện mô hình AI đến khả năng xuất hiện trong tính năng AI Overviews. Tuy nhiên, thay vì minh bạch công bố và thiết kế một hệ thống linh hoạt, Google đã chọn phương án “đơn giản hóa” bằng cách… không cho bất kỳ sự lựa chọn nào.
 
Cách tiếp cận này thực chất là một hình thức áp đặt: các nhà xuất bản buộc phải tuân theo nếu muốn duy trì sự hiện diện trong hệ sinh thái tìm kiếm – nơi Google chiếm hơn 90% thị phần toàn cầu. Quyền lựa chọn – nếu có – chỉ tồn tại trên giấy.
 
AI Overviews của Google là minh chứng cho sự thay đổi sâu sắc trong cách người dùng tương tác với thông tin. Tính năng này giúp AI trả lời trực tiếp các truy vấn của người dùng, khiến họ không còn nhu cầu nhấp vào liên kết dẫn đến các trang web gốc – nơi các nhà xuất bản đang sống nhờ doanh thu quảng cáo, tiếp thị liên kết hoặc bán hàng trực tiếp.
 
Hệ quả đã rất rõ ràng: lưu lượng truy cập vào các trang web sụt giảm, trong khi Google – vốn đang tích hợp các sản phẩm AI sâu hơn – lại đứng giữa, vừa là công cụ tổng hợp nội dung, vừa là điểm đến cuối cùng.
 
Câu hỏi đặt ra là: nếu AI của Google càng ngày càng thông minh và độc lập, có cần đến các nhà xuất bản nữa không? Và nếu không, mô hình kinh doanh của báo chí số, của các nhà sáng tạo nội dung liệu có còn sống sót?
 
Google viện dẫn rằng các nhà xuất bản đã có lựa chọn – chẳng hạn như dùng thẻ “no snippet” để không cho AI sử dụng nội dung. Nhưng thực chất đây là một lựa chọn mang tính trừng phạt: nếu từ chối AI, nội dung của họ cũng biến mất khỏi tóm tắt tìm kiếm, khiến khả năng người dùng truy cập tiếp tục giảm mạnh.
 
Đây là một cái bẫy kinh điển trong nền kinh tế nền tảng: hoặc chấp nhận mất quyền kiểm soát để giữ lưu lượng truy cập, hoặc giữ quyền nhưng bị loại khỏi “cuộc chơi”. Với các nhà xuất bản phụ thuộc vào lượng truy cập để sống còn, đây không phải lựa chọn – mà là tối hậu thư.
 
Lập luận của Google rằng việc tạo các mô hình AI riêng biệt cho từng tính năng là “quá phức tạp” – về chi phí, phần cứng và hiệu suất – nghe có vẻ hợp lý trên góc độ kỹ thuật. Nhưng với một công ty có khả năng chi hàng chục tỷ USD cho AI, việc coi trọng sự tiện lợi kỹ thuật hơn quyền lợi của các đối tác nội dung lại thể hiện một ưu tiên rõ ràng: lợi nhuận và kiểm soát.
 
Bà Liz Reid – Giám đốc bộ phận tìm kiếm – thẳng thắn thừa nhận: nếu nhà xuất bản muốn xuất hiện trong tính năng này nhưng không trong tính năng kia, điều đó là “không khả thi”. Nhưng “không khả thi” ở đây là cho Google – chứ không phải cho mô hình kinh tế báo chí đang bị bóp nghẹt.
 
Khi các mô hình AI như Google Search hay ChatGPT trở thành cổng thông tin chính của hàng tỷ người, việc thiết kế lại hệ thống phân phối và ghi nhận công sức sáng tạo là điều bắt buộc.
 
Việc AI học từ dữ liệu công khai không phải là điều sai – nhưng khi công cụ học đó biến thành sản phẩm thương mại cắt đứt người tạo nội dung khỏi nguồn lợi ích, thì đó là một hành vi chiếm dụng.
 
Google, với vị thế thống lĩnh, cần phải chủ động thiết lập các tiêu chuẩn đạo đức và cơ chế đền bù cho người tạo nội dung – thay vì tiếp tục "tối ưu hóa" theo hướng có lợi nhất cho mình.
 
Phiên tòa chống độc quyền chưa đưa ra phán quyết cuối cùng. Nhưng bất kể kết quả pháp lý ra sao, Google đang đứng trước bản án đạo đức từ cộng đồng sáng tạo nội dung: rằng quyền lực không thể che mờ trách nhiệm.
 
Trong một thế giới mà AI ngày càng thay thế con người trong việc tổng hợp và truyền đạt tri thức, quyền kiểm soát dữ liệu nguồn là ranh giới cuối cùng giữa sáng tạo và sao chép. Và Google – với tư cách là người dẫn dắt cuộc chơi – đang bị yêu cầu phải chọn phe.
Gemini sắp có mặt trên TV, đồng hồ và ôtô: Google “AI hóa” mọi thiết bị Android Vietnet24h - Google tuyên bố sẽ đưa chatbot AI Gemini thay thế trợ lý ảo cũ và xuất hiện trên mọi nền tảng từ đồng hồ thông minh, Android Auto đến TV trong năm nay. Đây là một phần trong chiến lược biến Android thành hệ sinh thái lấy AI làm lõi.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Samsung, SK hynix lo ngại về việc hủy bỏ quyền miễn trừ chip của Hoa Kỳ Vietnet24h - Các nhà sản xuất chip Hàn Quốc đang phải đối mặt với sự bất ổn mới về hoạt động của họ tại Trung Quốc, khi Washington được cho là đang cân nhắc việc thu hồi các miễn trừ cho phép họ đưa thiết bị chip của Mỹ vào để nâng cấp cơ sở.
Hạ viện Hoa Kỳ yêu cầu nhân viên không sử dụng WhatsApp của Meta Vietnet24h - Hôm thứ Hai, quan chức hành chính của Hạ viện Hoa Kỳ đã nói với các nhân viên rằng họ không được phép sử dụng WhatsApp do ứng dụng này thiếu minh bạch về quyền riêng tư dữ liệu và các hoạt động bảo mật.
Hoa Kỳ có thể nhắm mục tiêu vào hoạt động của Samsung, Hynix, TSMC tại Trung Quốc Vietnet24h - Bộ Thương mại Hoa Kỳ đang cân nhắc thu hồi các giấy phép được cấp trong những năm gần đây cho các nhà sản xuất chip toàn cầu Samsung, SK Hynix và TSMC, khiến họ khó tiếp nhận hàng hóa và công nghệ của Hoa Kỳ tại các nhà máy của họ ở Trung Quốc hơn.
Trung Quốc thắt chặt kiểm soát internet bằng hình thức ID ảo tập trung mới Vietnet24h - Trung Quốc đã thành thạo trong việc kiểm soát internet, vận hành một trong những chế độ kiểm duyệt và giám sát trực tuyến rộng khắp nhất thế giới. Với việc kiểm tra danh tính bắt buộc trên mọi nền tảng trực tuyến, người dùng gần như không thể ẩn danh.
Đài Loan đưa Huawei và SMIC của Trung Quốc vào danh sách đen Vietnet24h - Cơ quan Quản lý Thương mại Quốc tế Đài Loan đã thêm Huawei và SMIC vào “Danh sách thực thể hàng hóa công nghệ cao chiến lược”, bao gồm nhiều công ty con của họ.
Khoa học công nghệ nhận thêm 20.000 tỷ đồng: Liệu có đủ để trở thành động lực phát triển đột phá? Vietnet24h - Việc Chính phủ công bố tăng thêm hơn 20.000 tỷ đồng cho khoa học công nghệ không chỉ đơn thuần là một hành động tài khóa. Đó là một tuyên ngôn chính trị và chiến lược dài hạn, khẳng định vị thế của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo như một trụ cột trong tư duy phát triển mới của Việt Nam.
Hoa Kỳ đã đưa ra những yêu cầu 'khó khăn' đối với Việt Nam trong các cuộc đàm phán thương mại Vietnet24h -Washington muốn các nhà máy tại Việt Nam giảm sử dụng vật liệu và linh kiện từ Trung Quốc và yêu cầu nước này kiểm soát chặt chẽ hơn chuỗi sản xuất và cung ứng của mình.
Số hóa hộ kinh doanh: Khi chính sách cần một lực đẩy công nghệ từ khu vực tư nhân Vietnet24h - Từ chợ truyền thống đến xe buýt, mô hình thanh toán số đang từng bước len lỏi vào đời sống thường nhật của hộ kinh doanh. Nhờ sự hợp tác giữa khu vực công và các nền tảng công nghệ, quá trình chuyển đổi số tại khu vực tư nhân nhỏ lẻ đang diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Hoa Kỳ cấm sử dụng chip AI của Huawei ở mọi quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc Vietnet24h - Cục Công nghiệp và An ninh Hoa Kỳ (BIS) tuyên bố sử dụng chipset AI của Huawei là vi phạm kiểm soát xuất khẩu.
Trump không muốn Apple sản xuất sản phẩm tại Ấn Độ Vietnet24h - Tổng thống Trump hôm thứ năm cho biết ông đã nói với CEO Apple Tim Cook rằng ông không muốn gã khổng lồ công nghệ này sản xuất sản phẩm tại Ấn Độ.
CEO của Nvidia cho biết robot là cơ hội lớn nhất của nhà sản xuất chip sau AI Vietnet24h - Tổng giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang cho biết robot là một trong hai cơ hội tăng trưởng lớn nhất của nhà sản xuất chip AI này.
Chúng ta đang dâng tặng dữ liệu cá nhân cho ai? Vietnet24h - Những gương mặt, giọng nói, hình ảnh và cả suy nghĩ sáng tạo của bạn đang được trích xuất, sao chép, tái sử dụng bởi các nền tảng mà bạn tin tưởng. Không một đồng thù lao. Không một lời báo trước. Và gần như không còn cách để lấy lại.
Những người hoài nghi đặt câu hỏi về tầm nhìn điện thoại T1 của Trump Vietnet24h - Chiếc điện thoại được mong đợi với giá 499 đô la này có màn hình 6,8 inch, RAM 12 GB, bộ nhớ trong 256 GB và thậm chí là giắc cắm tai nghe và khe cắm thẻ MicroSD dự kiến ​​ra mắt vào tháng 9 này.
Google, Meta và Snap cho rằng công nghệ kính thông minh sẽ là thứ lớn tiếp theo Vietnet24h - Thung lũng Silicon cho rằng cuối cùng họ đã tìm ra thứ lớn tiếp theo trong công nghệ: kính thông minh – thứ mà Google đã thử (và thất bại) hơn một thập kỷ trước.
CEO của Nvidia cho biết đây là thập kỷ của robot và xe tự hành Vietnet24h - “Đây sẽ là thập kỷ của AV [xe tự hành], robot, máy móc tự hành”, CEO của Nvidia, Jensen Huang, chia sẻ vào thứ năm (12/6).
Bác sĩ AI – Người cố vấn hay kẻ đánh lừa? Vietnet24h - Trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo, việc "khám bệnh" cùng bác sĩ AI không còn là điều xa lạ. Nhưng đứng giữa sự tiện lợi công nghệ và thực tiễn y học, câu hỏi đặt ra không chỉ là "có nên dùng?" mà còn là "dùng như thế nào để không sai lầm?"
Zuckerberg của Meta đang tuyển dụng nhóm AI 'siêu thông minh' mới Vietnet24h - Zuckerberg đang xây dựng nhóm AI mới song song với khoản đầu tư được báo cáo là hơn 10 tỷ đô la vào Scale AI
Tại sao công nghệ chip quan trọng này lại đặc biệt đối với cuộc đua AI giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc Vietnet24h - Trong khoản đầu tư nước ngoài lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, Công ty Sản xuất Bán dẫn Đài Loan (TSMC) đã công bố khoản đầu tư 100 tỷ đô la, thu hút sự chú ý của toàn cầu và gây lo ngại ở Đài Loan.
Chiến lược AI của Apple bị đặt dấu hỏi tại Hội nghị các nhà phát triển ứng dụng Vietnet24h - Năm đầu tiên khá khó khăn đối với Apple Intelligence, trong khi OpenAI, Meta và Google đã đạt được tiến bộ với các chiến lược phần cứng AI tương ứng của họ.
Tương lai của robot hình người Vietnet24h - Robot hình người (humanoid robot) được dự đoán sẽ mang lại những thay đổi mang tính cách mạng trong nhiều lĩnh vực của đời sống, từ công nghiệp, y tế, giáo dục đến đời sống hàng ngày.
Luật Năng lượng nguyên tử – Cánh cửa chiến lược mở ra nền công nghiệp hạt nhân nội địa Vietnet24h - Luật Năng lượng nguyên tử vừa được Quốc hội thông qua đã chính thức mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp hạt nhân Việt Nam – nơi mục tiêu không còn chỉ là ứng dụng vì hòa bình, mà còn hướng đến làm chủ công nghệ, xây dựng chuỗi cung ứng nội địa và phát triển năng lực hạt nhân từ y tế, công nghiệp đến sản xuất điện.
Chống ô nhiễm nhựa: Việt Nam cần một hệ sinh thái đổi mới chứ không chỉ là chính sách Vietnet24h - Luật pháp, chiến lược, thậm chí công nghệ xử lý nhựa đều đã có – nhưng ô nhiễm nhựa tại Việt Nam vẫn trầm trọng. Trong thời điểm mang tính bước ngoặt, các chuyên gia quốc tế nhấn mạnh: điều Việt Nam cần là một cuộc “đồng khởi” đổi mới sáng tạo, quy tụ startup, doanh nghiệp lớn, trường đại học và cả cộng đồng.
Nồng độ CO2 vượt 430 ppm: Liệu chúng ta có thể tránh được kịch bản Trái Đất nóng lên không thể kiểm soát? Vietnet24h - Tháng 5 năm 2025, Trái Đất đã ghi nhận một cột mốc đáng lo ngại khi nồng độ CO2 vượt mức 430 ppm, đánh dấu một trong những thời khắc then chốt trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Nếu xu hướng này tiếp tục, chỉ trong vài thập kỷ nữa, chúng ta có thể đối mặt với những tác động không thể lường trước của biến đổi khí hậu – từ sự gia tăng thiên tai đến nguy cơ sinh thái toàn cầu.
Mặt Trăng có thể giàu hơn cả Trái Đất với kho kim loại quý 1.000 tỷ USD Vietnet24h - Không phải tiểu hành tinh xa xôi, chính Mặt Trăng – người bạn gần gũi của Trái Đất – có thể là “mỏ vàng ngoài không gian” chứa lượng kim loại bạch kim khổng lồ. Nghiên cứu mới hé lộ một sự thật bất ngờ: dưới những hố va chạm lạnh lẽo là kho báu quý hơn cả vàng đang chờ được khai phá.
Trái Đất sắp “nghẹt thở” vì vệ tinh: Không gian không phải miền đất vô tận Vietnet24h - Rác vũ trụ, va chạm vệ tinh, kim loại trong tầng khí quyển... là những hệ quả nhãn tiền của cơn sốt phát triển mạng lưới vệ tinh. Trái Đất không chỉ đối mặt với biến đổi khí hậu dưới mặt đất, mà còn với một cuộc khủng hoảng môi trường ngay trên đầu.
Elon Musk cho biết Tesla, xAI dự kiến ​​sẽ tiếp tục mua chip từ Nvidia và AMD Vietnet24h - Elon Musk cho biết công ty trí tuệ nhân tạo xAI của ông đặt mục tiêu xây dựng một cơ sở sản xuất 1 triệu GPU bên ngoài Memphis, Tennessee.
Cuộc Chiến Công Nghệ Toàn Cầu: Điện Lực Và Nguồn Nước - Yếu Tố Cốt Lõi Trong Sự Phát Triển Vietnet24h - Cuộc chiến công nghệ toàn cầu hiện nay không chỉ là cuộc đua về phần mềm, chip bán dẫn hay trí tuệ nhân tạo (AI), mà còn là cuộc chiến giành quyền kiểm soát các nguồn lực thiết yếu như điện lực và nước, vốn đóng vai trò nền tảng cho mọi lĩnh vực công nghệ cao.
Khi đại dương gọi tên khoa học: Việt Nam đón tàu nghiên cứu từ nước Nga xa xôi Vietnet24h - Không chỉ là một con tàu, “Giáo sư Gagarinsky” mang theo khát vọng khám phá đại dương, nơi những nhà khoa học Việt - Nga cùng viết tiếp hành trình tìm hiểu về biển cả, từ độ sâu thẳm đến vi mô của hệ sinh thái.
Khi những đoàn tàu mang theo ánh nắng: Câu chuyện về nhà máy điện mặt trời độc nhất vô nhị ở Thụy Sĩ Vietnet24h - Từ ý tưởng táo bạo đến thực tế vận hành trên đường ray Val-de-Travers, Sun-Ways đã viết nên một chương mới trong lịch sử năng lượng. Nhưng phía sau những tấm pin sáng bóng ấy, câu hỏi về độ bền và hiệu suất dài hạn vẫn còn bỏ ngỏ.
Vượt bão tuyết, xuyên trời xanh: Trung Quốc dựng "thành phố năng lượng" trên nóc thế giới Vietnet24h - Trong môi trường lạnh giá và thiếu oxy của cao nguyên Tây Tạng, Caipeng – nhà máy điện mặt trời cao nhất thế giới – vươn lên như một biểu tượng cho khả năng chinh phục tự nhiên của công nghệ năng lượng sạch thế kỷ 21.