Năm 2025 được xem là năm bản lề của công nghệ toàn cầu, khi nhiều xu hướng manh nha trong thập niên trước chính thức bước vào giai đoạn định hình trật tự mới. Trí tuệ nhân tạo (AI) vượt khỏi vai trò công cụ hỗ trợ để trở thành hạ tầng nền; bán dẫn trở thành yếu tố chiến lược của cạnh tranh địa chính trị; và công nghệ không còn là câu chuyện thuần túy của doanh nghiệp, mà là nội dung trung tâm của chính sách quốc gia.
Dưới đây là 10 sự kiện công nghệ có ảnh hưởng lớn nhất năm 2025, xét trên quy mô toàn cầu, chiều sâu tác động và ý nghĩa dài hạn.
1. AI tạo sinh bước vào giai đoạn “hạ tầng hóa”
Nếu năm 2023–2024 là giai đoạn AI tạo sinh (generative AI) bùng nổ thử nghiệm, thì năm 2025 đánh dấu sự chuyển dịch mang tính cấu trúc: AI trở thành hạ tầng mặc định trong doanh nghiệp, chính phủ và đời sống số.
Các mô hình AI không còn chỉ để “trò chuyện” hay sáng tạo nội dung, mà được tích hợp sâu vào: phát triển phần mềm, vận hành doanh nghiệp, tài chính – ngân hàng, nghiên cứu khoa học và quản trị nhà nước.
Cuộc cạnh tranh không còn xoay quanh “ai có mô hình lớn nhất”, mà là: ai triển khai AI nhanh hơn, rẻ hơn, an toàn hơn và ai kiểm soát được dữ liệu, chip và năng lượng cho AI.
2. Cơn khát chip AI làm rung chuyển ngành bán dẫn toàn cầu
Năm 2025 chứng kiến cuộc khủng hoảng cục bộ nhưng kéo dài về chip AI và bộ nhớ hiệu năng cao (HBM). Nhu cầu từ trung tâm dữ liệu AI tăng mạnh khiến: giá chip tăng, giá PC và máy chủ chịu áp lực, năng lực sản xuất chip trở thành “nút cổ chai” của kinh tế số.
Các tập đoàn như NVIDIA, TSMC, Samsung, SK Hynix trở thành những trụ cột chiến lược không chỉ của ngành công nghệ, mà của cả nền kinh tế toàn cầu.
Đây cũng là năm mà bán dẫn được nhìn nhận rõ ràng không chỉ là hàng hóa, mà là tài sản địa chính trị.
3. Mỹ – Trung bước vào giai đoạn “tách chọn lọc” công nghệ
Khác với giai đoạn đối đầu toàn diện trước đây, năm 2025 chứng kiến xu hướng “tách chọn lọc” (selective decoupling) giữa Mỹ và Trung Quốc.
-
Mỹ siết chặt kiểm soát công nghệ lõi: chip AI, thiết bị sản xuất bán dẫn, AI quân sự.
-
Trung Quốc đẩy mạnh tự chủ công nghệ, từ AI, robot đến bán dẫn và vật liệu mới.
Điều đáng chú ý là hai bên không tách rời hoàn toàn, mà định hình các vùng công nghệ “được phép” và “không được phép”, tạo nên một trật tự công nghệ phân mảnh nhưng vẫn đan xen.
4. Robot hình người chuyển từ ý tưởng sang triển khai thực tế
Robot hình người (humanoid robots) trở thành một trong những chủ đề công nghệ nổi bật nhất năm 2025.
-
Mỹ dẫn dắt về tầm nhìn và AI điều khiển (Tesla, Figure AI).
-
Trung Quốc đi trước về triển khai, ứng dụng và sản xuất quy mô.
Robot bắt đầu được đưa vào: nhà máy, kho logistics, dịch vụ công cộng, chăm sóc người cao tuổi.
Dù chưa bùng nổ đại trà, robot hình người năm 2025 đã thoát khỏi giai đoạn trình diễn, bước vào giai đoạn thử nghiệm kinh tế – xã hội thực chất.
5. Cuộc đua siêu máy tính AI và trung tâm dữ liệu thế hệ mới
Năm 2025 là năm của hạ tầng AI quy mô siêu lớn:
-
các cụm máy tính AI hàng trăm nghìn GPU,
-
trung tâm dữ liệu tiêu thụ điện năng tương đương thành phố nhỏ,
-
cuộc chạy đua về năng lượng, làm mát và hiệu suất.
Công nghệ AI không còn bị giới hạn bởi thuật toán, mà bởi: điện, nước, đất đai và chính sách môi trường.
Điều này mở ra câu hỏi lớn: AI sẽ phát triển nhanh đến đâu nếu hạ tầng vật lý không theo kịp?
6. AI buộc thế giới phải tái định nghĩa luật pháp và đạo đức
Năm 2025, nhiều quốc gia lần đầu tiên ban hành hoặc hoàn thiện khung pháp lý cho AI, từ:
-
EU với AI Act,
-
Trung Quốc với quy định AI “tương tác giống con người”,
-
Mỹ với cách tiếp cận phân tán nhưng thực dụng.
Các vấn đề nổi bật: bản quyền dữ liệu, trách nhiệm pháp lý của AI, an toàn và thao túng nhận thức, AI trong bầu cử, truyền thông và an ninh.
Công nghệ lần đầu tiên đi trước luật pháp quá xa, buộc nhà nước phải chạy theo với tốc độ chưa từng có.
7. AI làm rung chuyển thị trường lao động toàn cầu
Không còn là dự báo, năm 2025 là năm AI bắt đầu tác động rõ rệt đến việc làm:
-
thay đổi cách làm việc của lập trình viên, nhà thiết kế, nhân viên văn phòng,
-
tạo ra làn sóng tái đào tạo và “quay lại” lao động công nghệ,
-
làm dấy lên tranh luận về tương lai của giáo dục và kỹ năng.
AI không “xóa sổ” việc làm ngay lập tức, nhưng tái cấu trúc sâu sắc giá trị của kỹ năng, đặc biệt trong các ngành tri thức.
8. Big Tech bước vào giai đoạn tái cấu trúc chiến lược
Năm 2025 chứng kiến sự điều chỉnh mạnh của các tập đoàn công nghệ lớn:
-
cắt giảm mảng không hiệu quả,
-
tập trung vào AI và hạ tầng,
-
mua lại startup chiến lược.
Big Tech không còn theo đuổi tăng trưởng bằng mọi giá, mà chuyển sang tối ưu hóa quyền lực công nghệ, kiểm soát chuỗi giá trị từ chip – dữ liệu – phần mềm – nền tảng.
9. Công nghệ xanh gắn chặt hơn với công nghệ số
Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số hội tụ mạnh mẽ trong năm 2025:
-
AI được dùng để tối ưu năng lượng,
-
trung tâm dữ liệu buộc phải “xanh hóa”,
-
công nghệ pin, vật liệu và lưới điện thông minh trở thành điểm nóng đầu tư.
Công nghệ không còn được đánh giá chỉ bằng hiệu suất, mà bằng dấu chân môi trường.
10. Công nghệ trở thành trụ cột của sức mạnh quốc gia
Sự kiện bao trùm năm 2025 không nằm ở một sản phẩm cụ thể, mà ở sự thay đổi nhận thức toàn cầu: Công nghệ đã trở thành trụ cột của an ninh quốc gia, tăng trưởng kinh tế và vị thế địa chính trị.
Các quốc gia không chỉ cạnh tranh bằng GDP hay quân sự, mà bằng: năng lực AI, tự chủ bán dẫn, chất lượng nguồn nhân lực công nghệ và khả năng thiết lập chuẩn mực toàn cầu.
Kết luận: 2025 – năm mở đầu cho một kỷ nguyên công nghệ mới
Năm 2025 không phải là năm của một “đột phá đơn lẻ”, mà là năm các xu hướng lớn hội tụ và định hình trật tự mới. AI, bán dẫn, robot, luật công nghệ và địa chính trị đan xen chặt chẽ, tạo ra một thế giới nơi công nghệ vừa là động lực phát triển, vừa là nguồn rủi ro chiến lược.
Từ góc nhìn dài hạn, 2025 có thể sẽ được nhớ đến như: Năm công nghệ thôi là công cụ, để trở thành cấu trúc quyền lực của thế kỷ XXI.