Bộ Tài chính vẫn chốt đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với game online vì gây nghiện và ảnh hưởng sức khoẻ người chơi, bất chấp doanh nghiệp lo bị bóp nghẹt.
Nội dung này đề cập trong dự thảo tờ trình xây dựng Luật thuế tiêu thụ đặc biệt vừa được Bộ Tài Chính gửi Bộ Tư Pháp. Mục tiêu của đánh thuế này theo Bộ Tài chính là nhằm hạn chế sản xuất và tiêu dùng các mặt hàng gây tác hại đến sức khoẻ và xã hội, cũng như điều tiết một số hàng hóa xa xỉ.
Sau quá trình lấy ý kiến, có 90 quan điểm nhất trí, 10 đề nghị cân nhắc thêm hoặc phản đối đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với kinh doanh trò chơi điện tử trên mạng (game online).
Trong báo cáo tiếp thu, giải trình, Bộ Tài chính cho rằng ngành game online đã có sự tăng trưởng qua các năm năm 2019 đạt gần 7.581 tỷ đồng, năm 2021 đạt 11.486 tỷ đồng, năm 2022 dự kiến đạt 12.000 tỷ đồng.
Việc bổ sung loại hình này vào nhóm đối tượng chịu thuế TTĐB là cần thiết, vừa để định hướng tiêu dùng, nhất là đối với thanh thiếu niên, vừa mở rộng nguồn thu mới cho ngân sách.
Cho ý kiến góp ý dự thảo, nhiều cơ quan (Bộ TT&TT, Bộ VH-TT&DL, Bộ Công an…) đề nghị nghiên cứu kỹ, bổ sung tính thuyết phục hoặc đề nghị không áp thuế TTĐB với game online, bởi đây là dịch vụ được khuyến khích phát triển, kỳ vọng trở thành ngành công nghiệp không khói của Việt Nam.
Là một trong những cơ quan ủng hộ đánh thuế, Bộ Y tế và Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai nói rằng game online có nhiều tác động tiêu cực đến sức khoẻ thể chất và tâm thần của người chơi, đặc biệt là thanh thiếu niên.
Theo Viện sức khoẻ tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, tỷ lệ nghiện game tại Việt Nam là 8,5%. Game cũng gây rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu và căng thẳng. Tỷ lệ người chơi mắc trầm cảm là 12%, lo âu là 13,5% và rối loạn liên quan đến stress 17%.
Các cơ quan này cũng cho rằng việc nghiện game online làm giảm khả năng giao tiếp xã hội, gây mất ngủ, ảnh hưởng thành tích học tập, công việc và thậm chí nguy cơ rối loạn tâm thần phân liệt. Theo đó, tỷ lệ người chơi game có kỹ năng giao tiếp kém là gần 22% và kỹ năng xã hội kém hơn 18%. Tỷ lệ người chơi bị mất ngủ gần 16% và rối loạn giấc ngủ là 12%.
Do vậy, Bộ Tài chính cho rằng việc đưa “kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng" vào nhóm đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là cần thiết để định hướng tiêu dùng nhất là đối với thanh thiếu niên cũng như mở rộng nguồn thu mới cho ngân sách nhà nước.
Nếu đề xuất của Bộ Tài chính được áp dụng, rất có thể gây ra sự dịch chuyển hành vi tiêu dùng khi người chơi sẽ chọn các trò chơi được cung cấp bởi doanh nghiệp nước ngoài, hoặc khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam di chuyển trụ sở ra nước ngoài.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính vẫn giữ nguyên quan điểm. Theo Bộ Tài chính, hiện nay dù chưa có chính sách thuế TTĐB đối với kinh doanh game online nhưng các doanh nghiệp Việt Nam vẫn lựa chọn đóng trụ sở chính ở ngoài nước ngoài để sản xuất game.
Có nhiều yếu tố tác động đến quyết định lựa chọn đầu tư ở nước ngoài của doanh nghiệp như danh tiếng, vị thế công ty ở nước ngoài sẽ tốt hơn, thủ tục hành chính... Do đó, ý kiến cho rằng áp thuế TTĐB sẽ khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam chuyển hướng đầu tư ra nước ngoài là chưa phù hợp.
Bộ Tài chính cũng đề nghị các bộ, ngành cần tăng cường việc quản lý các game bất hợp pháp, Bộ TT&TT cần tập trung triển khai cải cách thủ tục cấp phép để thu hút doanh nghiệp.