Chuyên gia kinh tế nhận định, mặc dù đối mặt với nhiều rủi ro, nhưng Việt Nam vẫn còn nhiều động lực tăng trưởng tiềm năng như việc giải ngân vốn đầu tư công và dòng vốn FDI đang chảy mạnh vào nước ta. Đặc biệt, cơ hội từ việc dịch chuyển đầu tư ra khỏi Trung Quốc đang mở ra những triển vọng mới.
Tại buổi khai mạc, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đã nhấn mạnh tinh thần quyết liệt và sự thích ứng linh hoạt của cộng đồng doanh nghiệp trong việc đối mặt và vượt qua những khó khăn, qua đó giúp kinh tế Việt Nam khởi sắc trở lại ngay từ quý đầu tiên của năm 2024.
Tiến sỹ Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, đã chia sẻ về sự cần thiết của việc cải cách thể chế để tạo điều kiện cho sự phục hồi và phát triển của cộng đồng doanh nghiệp. Bà Minh cũng thông báo rằng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương đã được các nền kinh tế thành viên APEC tín nhiệm để dẫn dắt việc xây dựng Chương trình cải cách cơ cấu mới của APEC cho giai đoạn 2026-2030.
Diễn đàn Doanh nghiệp 2024 không chỉ là nơi trình bày những báo cáo, phân tích, mà còn là diễn đàn để các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, chính sách gia, và chuyên gia đưa ra những hành động cụ thể, nhằm định hình một tương lai phát triển bền vững cho Việt Nam - đổi mới không ngừng trong tư duy và hành động.
Theo Tiến sỹ Trần Thị Hồng Minh, thể chế không chỉ là nguồn lực mà còn là "chìa khóa" quan trọng để mở cánh cửa tăng trưởng cho Việt Nam. Dựa trên phân tích của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), việc loại bỏ hoàn toàn các rào cản thương mại và đầu tư có thể giúp GDP bình quân đầu người của Việt Nam tăng thêm 1% sau một năm và 7,3% sau một thập kỷ cải cách.
Bà Minh cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tận dụng các nội lực khác của nền kinh tế, liên quan đến dân số vượt 100 triệu người, tầng lớp thu nhập trung bình dự kiến sẽ đạt hơn 50 triệu người vào năm 2050, và thế hệ 'Gen Z' đang ngày càng mở rộng cùng với nguồn tài nguyên dữ liệu đầy tiềm năng.
Ông Nguyễn Tú Anh, Vụ trưởng, Giám đốc Trung tâm thông tin, phân tích và dự báo kinh tế, Ban Kinh tế Trung ương, đã chỉ ra hai yếu tố chính tác động đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam: tổng cung và tổng cầu. Ông nhận định rằng xuất khẩu của Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, bắt đầu từ tháng 9/2023.
Đáng chú ý, giải ngân vốn đầu tư FDI cũng cho thấy xu hướng tăng, với mức tăng 3,5% so với năm 2022 và đạt 4,63 tỷ USD trong ba tháng đầu năm 2024, tăng 7,1% - mức cao nhất trong năm gần đây. Đầu tư công cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, với 19,7% trong năm 2023 và tiếp tục tăng trên 22% trong quý đầu tiên của năm 2024.
Ông Tú Anh cũng đề cập đến sự tăng trưởng của đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (ODI) của Trung Quốc vào ASEAN, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đạt 8% từ năm 2018 đến năm 2022. Bên cạnh đó, dịch chuyển đầu tư ra khỏi Trung Quốc cũng tăng, với tổng dòng vốn ròng chảy ra đạt 1697,2 tỷ USD từ tháng 4/2022 đến tháng 12/2024.
Tuy nhiên, ông Tú Anh cảnh báo về những thách thức hiện tại, bao gồm khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp và sự trì trệ của thị trường bất động sản. Ông cũng nhấn mạnh rằng Việt Nam cần chú ý đến các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế trong tương lai, như rủi ro địa chính trị và sự cạnh tranh giữa các quốc gia lớn.
Dù vậy, ông Tú Anh lạc quan rằng nếu Việt Nam có thể tận dụng tối đa các yếu tố thuận lợi, hạn chế khó khăn và kiểm soát chặt chẽ rủi ro, mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 6-6,5% là khả thi với quyết tâm mạnh mẽ từ phía Chính phủ. Đây là những bước đi quan trọng hướng tới một nền kinh tế Việt Nam phát triển bền vững và toàn diện.
Ông Trịnh Minh Anh, Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo Liên ngành Hội nhập quốc tế về kinh tế, đã chia sẻ quan điểm rằng năm nay dự kiến sẽ chứng kiến nhiều biến động và rủi ro không lường trước được, cùng với đó là cơ hội và thách thức đan xen. Ông nhấn mạnh rằng các thị trường toàn cầu đang ngày càng đề cao các tiêu chuẩn hàng hóa liên quan đến an toàn cho người tiêu dùng và phát triển bền vững, đặc biệt là trong lĩnh vực chống biến đổi khí hậu.
Ông Trịnh Minh Anh đã chỉ ra rằng, ngoài giá cả, chất lượng sản phẩm và thời gian giao hàng, “xanh hóa” và phát triển bền vững đang trở thành những tiêu chí cạnh tranh chính mà các thị trường lớn như Mỹ, EU, và Nhật Bản đặt ra cho các nhà cung cấp. Để thích ứng với xu hướng này, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần phải đối mặt và giải quyết bài toán “xanh” trong hoạt động sản xuất của mình, đáp ứng các tiêu chí như xử lý chất thải theo tiêu chuẩn, sản xuất tiết kiệm năng lượng và tái chế chất thải hiệu quả.
Các doanh nghiệp được khuyến khích tận dụng ưu đãi từ các FTA để tìm kiếm cơ hội tăng trưởng thông qua việc “xanh hóa” sản xuất, giảm thiểu phát thải carbon và khí nhà kính, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế về một môi trường sống xanh và sạch hơn.
TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội, đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh một cách thiết thực và hiệu quả. Ông kêu gọi sự hỗ trợ từ phía chính phủ trong việc giảm chi phí cho các mặt hàng thiết yếu như điện, nước, xăng dầu, đồng thời đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận mặt bằng sạch để thúc đẩy đầu tư sản xuất, hỗ trợ nguồn vốn cho việc đổi mới công nghệ sản xuất xanh và phát triển bền vững.
Bên cạnh việc hoàn thiện thể chế khuyến khích ứng dụng các mô hình kinh doanh bền vững, các ngành công nghiệp mới và phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, các chuyên gia cũng khuyến nghị rằng các doanh nghiệp cần chủ động cập nhật và ứng dụng công nghệ mới từ cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Điều này sẽ giúp họ tiên phong trong đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Diễn đàn đã đặt ra một tầm nhìn mới cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc định hình lại chuẩn mực kinh doanh, đồng thời mở ra hướng đi mới trong việc phát triển kinh tế bền vững và thân thiện với môi trường. Đây là bước tiến quan trọng trong việc hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế toàn cầu, đồng thời góp phần vào sự phát triển chung của khu vực và thế giới.
Với sự tham gia của các doanh nghiệp hàng đầu, cùng sự hỗ trợ từ các cơ quan chính phủ, Diễn đàn Doanh nghiệp 2024 đã thành công trong việc tạo ra một diễn đàn thảo luận về những thách thức và cơ hội của nền kinh tế Việt Nam. Các chuyên gia kinh tế đã đưa ra những đánh giá sâu sắc về tình hình kinh tế vĩ mô, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Diễn đàn cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác giữa khu vực công và tư, cũng như vai trò của đổi mới và công nghệ trong việc thúc đẩy tăng trưởng dài hạn.