Tuy nhiên, dạo gần đây tại các cửa hàng có dán mã QR thanh toán tại quầy cho khách quét mã thì lại có tình trạng bị các đối tượng khác dán đè lên QR của cửa hàng. Điều này khiến các cửa hàng mất tiền khi khách quét mã trả tiền.
Do số tiền nhỏ nên nhiều chủ cửa hàng cũng dở bỏ mã dán của kẻ xấu mà ít có trình báo lại với cơ quan công an. Nhưng trường hợp này gần đây lại xuất hiện rất nhiều làm ảnh hưởng đến tâm lý của chủ các cửa hàng và khách hàng.
Mã QR hiện là một trong những hình thức thanh toán phổ biến tại Việt Nam. Thay vì nhập tên ngân hàng, số tài khoản như trước, người dùng chỉ cần quét là thông tin được tự động điền. Việc liên kết giữa các đơn vị cũng giúp thanh toán QR trở nên đơn giản, khi ứng dụng của ngân hàng này có thể quét QR của bên khác. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước trong 5 tháng đầu 2023, thanh toán qua phương thức quét mã QR tăng 151,14% về số lượng và 30,41% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Tại nhiều cửa hàng, mã QR thường được in và đóng khung đặt trên quầy. Một số còn sao thành nhiều bản, dán tại các khu vực trong cửa hàng. Đây cũng là kẽ hở khiến kẻ gian dán đè, "tráo" địa chỉ nhận tiền.
Chị N.T.T, chủ một cửa hiệu thời trang trên đường Trần Quang Diệu, Q.3, TP HCM, cho biết vào tối 16/7, sau khi khách thanh toán 700.000 đồng bằng phương thức quét mã QR thì phát hiện tiền khách bị trừ trong tài khoản nhưng tài khoản T không nhận được tiền.
Cảm thấy khó hiểu, chị T kiểm tra lại mã QR ngay quầy thanh toán và cảm thấy sốc khi mã vạch ấy không liên kết với tài khoản của mình mà của một tài khoản "lạ hoắc lạ huơ".
Theo T: "Có lẽ một người nào đó đã dán mã QR của họ thay thế mã QR của mình. Sở dĩ mình không để ý và không phát hiện vì thi thoảng mới có khách thanh toán bằng mã QR. Thông thường nhiều khách thanh toán tiền mặt hoặc qua thẻ ATM".
Theo ông Ngô Minh Hiếu, nhà sáng lập dự án Chống lừa đảo, thời gian qua hình thức giả mạo này đã được ghi nhận dù chưa phổ biến. Tuy nhiên, sự nguy hiểm nằm ở việc kẻ xấu có thể dễ dàng thực hiện bằng cách đóng vai khách hàng, dán mã QR mới trong vài giây, sau đó chọn mua món hàng với giá trị lớn.
Theo ông Hiếu, tương tự các vụ lừa đảo qua mạng, tài khoản nhận tiền thường là tài khoản không chính chủ, gây khó khăn cho việc truy tìm. Trên thị trường chợ đen, tài khoản ngân hàng rác có thể được mua giá 2-3 triệu đồng. Kẻ gian sẵn sàng chi số tiền này vì các vụ lừa đảo có thể đem lại cho chúng khoản chênh lệch lớn hơn nhiều.
Để không sập bẫy lừa này, đại diện diễn đàn chongluadao.vn hướng dẫn: "Đối với người thanh toán, khi quét mã QR xong phải luôn kiểm chứng lại thông tin số tài khoản, tên chủ tài khoản với chủ cửa hàng. Đối với chủ cửa hàng có thể kiểm tra lại camera an ninh để xem dấu hiệu của kẻ lừa đảo, người đã cố tình thay đổi mã QR. Bên cạnh đó, cần luôn rà soát những mã QR có liên quan đến việc chuyển tiền ở trong cửa hàng của mình, xem cái nào không phải của mình thì bỏ ngay và báo lên cơ quan chức năng sớm nhất".
"Chủ cửa hàng có thể kiểm tra camera an ninh để xem dấu hiệu của kẻ lừa đảo, người đã đặt mã QR và luôn rà soát những mã trong cửa hàng mình", ông Hiếu nói.
Thực tế cho thấy, ở nhiều nơi kinh doanh, từ quán cà phê, quán ăn, cho đến cửa hàng thời trang, tạp hóa... chủ quán thường dán mã QR để sẵn nhằm giúp khách cho thể thanh toán một cách tiện lợi. Tuy nhiên, nếu không cảnh giác thì có thể trở thành nạn nhân của kiểu lừa đảo giả mạo mã QR.