Nhật Bản hiện có 140 nhà máy nhiệt điện chạy than. Trong số này, có 26 nhà máy mới, sử dụng các công nghệ tiên tiến giúp tận dụng tối đa nguồn nhiệt năng từ than đá để phát điện. Các nhà máy còn lại, vốn được xây dựng trước năm 1995, có hiệu suất thấp và phát thải nhiều khí CO2, sẽ bị đóng cửa hoặc tạm ngừng hoạt động.
Chính phủ Nhật Bản đang lên kế hoạch đóng cửa hoặc ngừng hoạt động 100 trong tổng số 114 nhà máy nhiệt điện chạy than có hiệu suất thấp trong thời gian từ nay tới tài khóa 2030.
Đây là một bước tiến mới trong chính sách năng lượng của nước này theo hướng giảm thiểu các nguồn năng lượng có lượng phát thải khí CO2 lớn, gây ô nhiễm môi trường.
Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Nhật Bản Chihuahuahi Kajiyama đã để xuất ý tưởng này trong cuộc họp gần đây với những người đứng đầu các công ty điện lớn nhất của Nhật Bản, theo một quan chức của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp. Ông Kajiyama dự kiến sẽ công bố động thái này sớm nhất là vào thứ Sáu.
Theo Kế hoạch năng lượng chiến lược, được phát hành năm 2018, Nhật Bản đặt mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào than từ 32% xuống 26% vào năm tài chính 2030, đồng thời tăng năng lượng tái tạo từ 22 đến 24% và năng lượng hạt nhân từ 6% đến 20-22% cùng khung thời gian.
Theo nhật báo Yomiuri, Nhật Bản dự kiến sẽ quy định sản lượng điện tối đa đối với từng nhà máy nhiệt điện chạy than có hiệu suất thấp. Mức trần sản lượng này sẽ giảm dần theo thời gian. Nếu nhà máy nào có sản lượng vượt quá mức trần cho phép, nhà máy đó sẽ bị tạm ngừng hoạt động hoặc đóng cửa.
Theo dự kiến, Chính phủ Nhật Bản sẽ thành lập một nhóm chuyên gia để soạn thảo lịch trình và các biện pháp cụ thể để chấm dứt hoạt động của các nhà máy nhiệt điện chạy than có hiệu suất thấp. Bên cạnh đó, chính phủ sẽ cân nhắc các biện pháp ưu đãi đối với các công ty điện lực nhanh chóng đóng cửa các nhà máy này.
Mặc dù vậy, chính phủ có thể sẽ yêu cầu một số nhà máy nhiệt điện chạy than tạm ngừng hoạt động thay vì đóng cửa vĩnh viễn để đảm bảo nguồn cung điện năng khi xảy ra thiên tai. Bên cạnh đó, trong một số trường hợp nhất định, các nhà máy có hiệu suất thấp sẽ được phép tiếp tục hoạt động khi cần ở một số khu vực nhất định như đảo xa.
Nhật sẽ tiếp tục sử dụng than vì nó ít chịu rủi ro địa chính trị và hiệu quả chi phí cao hơn dầu, theo kế hoạch. Hai mươi sáu nhà máy phát điện chạy bằng than hiện có của Nhật Bản được coi là có hiệu quả cao và 16 chiếc nữa hiện đang được xây dựng.
Kimiko Hirata, giám đốc quốc tế của Kiko Network, một nhóm môi trường ở Tokyo và Kyoto, cho biết: "Vẫn còn một bất cập để tiếp tục sử dụng than. Chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa để chống lại sự nóng lên toàn cầu".
Nhật Bản đã bị chỉ trích vì làm chậm lại quá trình cắt giảm lượng khí thải carbon khi là thành viên duy nhất của Nhóm G7 công nghiệp vẫn đang theo đuổi các nhà máy nhiệt điện than mới.
Tháng 12 năm ngoái, quốc gia này đã hai lần được trao giải thưởng mang tính châm biếm "Hóa thạch của ngày" từ một nhóm môi trường vì từ chối ngừng sử dụng than trong một hội nghị về biến đổi khí hậu ở Madrid.