Với sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI), nhu cầu điện năng cho các trung tâm dữ liệu AI đang tăng trưởng với tốc độ chóng mặt. Các ông lớn công nghệ như Microsoft, Google, Amazon và Meta đã và đang đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng hạt nhân để đáp ứng mục tiêu bền vững, nhưng một bài điều tra mới đây của Bloomberg cho thấy sự căng thẳng đang dồn lên hệ thống lưới điện Mỹ. Câu hỏi đặt ra là liệu hạ tầng điện hiện tại có đủ khả năng đáp ứng sự phát triển của công nghệ AI hay không?

 

Theo Bộ Năng lượng Mỹ, mức tiêu thụ điện toàn cầu dự kiến sẽ tăng 75% vào năm 2050, chủ yếu do sự bùng nổ của công nghệ AI. Các trung tâm dữ liệu AI, với công suất khổng lồ, có thể sớm tiêu thụ nhiều điện năng hơn cả một thành phố lớn. Trong bối cảnh đó, một báo cáo từ Bain & Co. cảnh báo rằng nhu cầu điện ở Mỹ có thể vượt quá nguồn cung trong vài năm tới, dẫn đến tình trạng thiếu hụt điện năng trầm trọng.

 

Để đối phó với thách thức này, các tập đoàn công nghệ đã tìm đến năng lượng hạt nhân, nguồn năng lượng sạch và ổn định, có khả năng cung cấp điện suốt 24/7, đáp ứng nhu cầu khổng lồ từ các trung tâm dữ liệu. Amazon, Google và Microsoft đều đã ký kết các thỏa thuận lớn nhằm phát triển các dự án năng lượng hạt nhân, trong đó có những hợp tác xây dựng lò phản ứng mô đun nhỏ (SMR) và hồi sinh các nhà máy điện hạt nhân cũ.

 

Không chỉ đơn thuần là việc tăng trưởng nhu cầu năng lượng, sự biến động mạnh mẽ trong mức tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu AI cũng tạo ra một vấn đề nghiêm trọng đối với chất lượng điện cung cấp cho người dân. Một nghiên cứu gần đây của Bloomberg cho thấy hơn 75% các hộ gia đình có điện bị nhiễu hoặc không ổn định đều nằm gần các trung tâm dữ liệu AI lớn, chủ yếu trong bán kính 80 km.

Hiện tượng “sóng hài xấu” – những sóng nhiễu không mong muốn – xuất hiện trong hệ thống điện do sự biến động đột ngột của dòng điện từ các trung tâm dữ liệu AI. Những sóng hài này không chỉ gây hư hỏng các thiết bị điện trong nhà như tủ lạnh hay điều hòa, mà còn đe dọa đến sự ổn định lâu dài của hạ tầng lưới điện. Tại một số khu vực như thung lũng trung tâm dữ liệu ở bang Virginia, vấn đề này đã trở nên nghiêm trọng, khiến các hộ gia đình nơi đây phải đối mặt với mức độ biến dạng điện cao gấp 4 lần mức trung bình cả nước.

 

Để giải quyết vấn đề này, các công ty điện lực đang triển khai nhiều giải pháp như xây dựng trạm biến áp riêng cho các trung tâm dữ liệu hoặc lắp đặt các bộ lọc điện và tụ điện. Tuy nhiên, việc giám sát vấn đề này tại các hộ gia đình vẫn gặp nhiều khó khăn do chi phí đầu tư quá cao. Chuyên gia Bob Marshall, CEO của Whisker Labs, cảnh báo rằng sóng hài xấu chính là dấu hiệu cảnh báo sớm cho thấy hệ thống điện đang bị quá tải và có thể dẫn đến những sự cố nghiêm trọng hơn trong tương lai.

 

Dự báo, vào năm 2030, các trung tâm dữ liệu sẽ chiếm đến 9% tổng lượng điện tiêu thụ ở Mỹ, gấp đôi so với hiện tại. Nhu cầu điện này không chỉ tạo ra thách thức về khả năng cung cấp mà còn đặt ra bài toán về việc làm sao để đáp ứng nó một cách bền vững và đáng tin cậy.

 

Với tốc độ phát triển nhanh chóng của AI và sự gia tăng mạnh mẽ của các trung tâm dữ liệu, việc đảm bảo hạ tầng điện đủ mạnh mẽ và ổn định để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai trở thành một vấn đề cấp bách. Việc chuyển đổi sang năng lượng hạt nhân có thể là một phần của giải pháp, nhưng vấn đề này đòi hỏi sự đầu tư lớn và những cải tiến kỹ thuật không ngừng trong hệ thống lưới điện toàn cầu.