Thông báo này được gửi qua thư tới Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, trong đó Trump nhấn mạnh mức thuế này nhằm giải quyết thâm hụt thương mại giữa Mỹ và EU, đồng thời cảnh báo rằng bất kỳ biện pháp trả đũa nào từ EU sẽ dẫn đến việc tăng thêm thuế tương ứng vào mức 30% hiện tại.
Chi tiết về thuế quan Hoa Kỳ áp lên EUMức thuế 30% áp dụng cho hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ EU, ngoại trừ các “thuế ngành” cụ thể, chẳng hạn như thuế 25% đối với ô tô, thép và nhôm (đã có hiệu lực từ các ngày trước đó, như 12/3/2025 cho thép và nhôm, 27/3/2025 cho ô tô).
Thuế quan này không áp dụng cho một số mặt hàng được miễn trừ theo Phụ lục II của Sắc lệnh thuế đối ứng ngày 2/4/2025, bao gồm một số loại dược phẩm, chất bán dẫn, đồng, gỗ nguyên liệu, và khoáng sản quan trọng.
Trump tuyên bố mức thuế 30% “thấp hơn nhiều so với mức cần thiết để loại bỏ thâm hụt thương mại với EU,” nhấn mạnh rằng EU đang áp các rào cản thương mại (bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế dịch vụ kỹ thuật số) gây bất lợi cho hàng hóa Mỹ.
Phản ứng của các bênPhản ứng của EU:Chỉ trích mạnh mẽ: Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố rằng mức thuế 30% sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng xuyên Đại Tây Dương, gây bất lợi cho doanh nghiệp và người tiêu dùng ở cả hai phía. Bà nhấn mạnh EU ưu tiên giải pháp đàm phán để đạt được một “thỏa thuận công bằng” trước ngày 1/8/2025, đồng thời sẵn sàng áp các biện pháp đối phó nếu cần thiết.
Tạm dừng thuế trả đũa: EU đã thông qua hai văn bản pháp lý vào ngày 14/4/2025, trong đó một văn bản áp đặt thuế trả đũa trị giá 26 tỷ euro (28 tỷ USD) lên hàng hóa Mỹ (như bourbon, quần jeans, xe máy Harley-Davidson, gia cầm, ngũ cốc, và hải sản), nhưng văn bản thứ hai tạm dừng các biện pháp này trong 90 ngày (đến 14/7/2025) để tạo không gian cho đàm phán.
Đẩy mạnh đàm phán: EU đang nỗ lực đạt được một thỏa thuận thương mại khung với Mỹ trước ngày 1/8/2025, với trọng tâm là giảm thuế ngay lập tức và cam kết không áp thêm biện pháp hạn chế mới. Tuy nhiên, các đề xuất này chưa nhận được phản hồi tích cực từ Washington.
Công cụ chống ép buộc: EU cân nhắc sử dụng Công cụ Chống Ép buộc (Anti-Coercion Instrument) để hạn chế tiếp cận thị trường của các công ty công nghệ và dịch vụ tài chính Mỹ, vốn chiếm gần 30% doanh thu tại châu Âu. Tuy nhiên, động thái này mang nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại.
Phản ứng của các quốc gia thành viên EU:Đức: Bộ trưởng Tài chính Đức Joerg Kukies cảnh báo rằng nền kinh tế lớn nhất châu Âu có nguy cơ suy thoái do thuế quan, với dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 chỉ còn 0,1%. Đức kêu gọi hành động thống nhất toàn khối để đối phó.
Tây Ban Nha: Thủ tướng Pedro Sanchez nhấn mạnh sự cởi mở trong thương mại là chìa khóa cho sự thịnh vượng, kêu gọi EU đoàn kết để đạt thỏa thuận với Mỹ trước ngày 1/8. Ông nhấn mạnh vai trò của EU như một khối thương mại lớn nhất thế giới để đàm phán một thỏa thuận công bằng.
Hàn Quốc (đại diện cho một đối tác khác chịu thuế quan): Hàn Quốc, dù không thuộc EU nhưng chịu mức thuế 25%, đã đề nghị Mỹ gia hạn thời gian hoãn áp thuế và giảm thuế cho các mặt hàng như ô tô và thép, nhấn mạnh hợp tác song phương để đạt kết quả “đôi bên cùng có lợi.”
Phản ứng của các bên khác:Doanh nghiệp EU: Các công ty lớn như BMW từ chối bình luận trực tiếp nhưng kêu gọi đàm phán để bảo vệ thương mại tự do. Ngành công nghiệp rượu mạnh EU (spiritsEUROPE) nhấn mạnh tầm quan trọng của thương mại xuyên Đại Tây Dương không thuế quan, vốn đã tồn tại từ năm 1997.
Thị trường tài chính: Sau thông báo thuế quan, thị trường chứng khoán châu Á giảm mạnh vào ngày 3/4/2025, với chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản giảm 2,8%, Kospi của Hàn Quốc giảm 0,76%, và VN-Index của Việt Nam giảm 6,68%. Tuy nhiên, Phố Wall ghi nhận tăng điểm vào ngày 9/4/2025 sau khi Trump tạm hoãn thuế đối ứng với hơn 75 quốc gia (trừ Trung Quốc), cho thấy tâm lý thị trường lạc quan hơn về khả năng đàm phán.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF): IMF cảnh báo rằng các thuế quan của Mỹ làm gia tăng bất ổn kinh tế toàn cầu, kêu gọi các quốc gia phối hợp để duy trì môi trường thương mại ổn định. Báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới của IMF dự kiến cung cấp thêm chi tiết vào cuối tháng 7/2025.
Các quốc gia khác: Trung Quốc, chịu mức thuế 104% từ ngày 9/4/2025, đã đáp trả bằng thuế 84% lên hàng hóa Mỹ từ ngày 10/4/2025, làm phức tạp thêm thương mại toàn cầu. Brazil, với mức thuế 50%, kêu gọi đa dạng hóa hệ thống thanh toán để giảm phụ thuộc vào đồng USD.
Tác động và triển vọng
Tác động kinh tế: Mức thuế 30% có thể làm giảm 0,3-0,4% GDP của EU trong dài hạn, với Đức chịu ảnh hưởng nặng nhất do xuất khẩu ô tô lớn. Giá hàng hóa tại Mỹ sẽ tăng, làm tăng lạm phát và ảnh hưởng đến người tiêu dùng Mỹ.
Nguy cơ leo thang: Nếu đàm phán thất bại trước ngày 1/8/2025, EU có thể kích hoạt các biện pháp trả đũa, dẫn đến một cuộc chiến thương mại toàn diện. Điều này sẽ gây thêm áp lực lên chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng trưởng kinh tế.
Triển vọng đàm phán: EU đang đặt ưu tiên vào đối thoại, với các cuộc gặp cấp cao giữa Mỹ và EU đã đạt tiến triển, theo cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett. Tuy nhiên, sự thiếu phản hồi từ Washington khiến EU thận trọng.
Mức thuế quan 30% của Mỹ lên EU, công bố ngày 12/7/2025 và có hiệu lực từ 1/8/2025, đánh dấu bước leo thang mới trong chính sách thương mại của Tổng thống Trump. EU phản ứng bằng cách chỉ trích mạnh mẽ nhưng ưu tiên đàm phán, tạm hoãn các biện pháp trả đũa trong 90 ngày để tìm kiếm thỏa thuận.
Các quốc gia thành viên như Đức và Tây Ban Nha nhấn mạnh đoàn kết và đối thoại, trong khi các bên khác như doanh nghiệp và IMF cảnh báo về nguy cơ suy thoái kinh tế và bất ổn toàn cầu. Kết quả phụ thuộc vào các cuộc đàm phán trong thời gian tới, với thời hạn quan trọng là ngày 1/8/2025.