Tầm nhìn công nghệ
OpenAI và canh bạc đạo đức: Vì sao cuộc chuyển mình sang công ty vì lợi nhuận bị hoãn?
Mộc Đức - Thứ Ba, 06/05/2025 9:19 CH
Vietnet24h - Việc OpenAI bất ngờ giữ lại cấu trúc phi lợi nhuận tưởng như là sự chiến thắng của lý tưởng đạo đức. Nhưng đằng sau quyết định này là những áp lực pháp lý, khủng hoảng quyền lực và những ràng buộc tài chính lên đến hàng chục tỷ USD – điều có thể buộc công ty phải đối mặt với những mâu thuẫn nội tại trong mô hình hoạt động dị biệt của mình.
Trong một bước đi bất ngờ nhưng đầy tính toán, OpenAI tuyên bố hủy kế hoạch chuyển đổi sang mô hình công ty vì lợi nhuận – một thay đổi từng được xem là không thể tránh khỏi. Thay vào đó, tổ chức phi lợi nhuận gốc sẽ tiếp tục nắm quyền kiểm soát. Đây không chỉ là một thông báo quản trị, mà là lời khẳng định lại về bản chất đầy mâu thuẫn trong mô hình hoạt động độc nhất của OpenAI – nơi trí tuệ nhân tạo, quyền lực lãnh đạo, dòng vốn đầu tư và triết lý đạo đức luôn căng như dây đàn.
 
OpenAI từ lâu đã không giống bất kỳ công ty công nghệ nào khác. Nó khởi đầu là một tổ chức phi lợi nhuận với sứ mệnh nhân đạo: phát triển AI vì lợi ích của toàn nhân loại. Nhưng khi ChatGPT trở thành sản phẩm đột phá toàn cầu, câu hỏi lớn dần lộ rõ: làm thế nào để duy trì sứ mệnh đạo đức trong khi cần hàng chục tỷ USD vốn để đào tạo siêu AI, xây dựng siêu máy tính và cạnh tranh với Big Tech?
 
Câu trả lời là mô hình “lợi nhuận giới hạn” (capped-profit), cho phép một công ty con vì lợi nhuận hoạt động dưới quyền kiểm soát của tổ chức mẹ phi lợi nhuận. Nhưng khi mô hình này ngày càng phức tạp và thiếu minh bạch, OpenAI đã hé lộ ý định tái cấu trúc hoàn toàn để trở thành một công ty vì lợi nhuận vào cuối năm ngoái. Điều đó có thể giúp thu hút vốn nhanh hơn, nhưng cũng có khả năng làm giảm vai trò của hội đồng phi lợi nhuận – nơi từng đình chỉ CEO Sam Altman trong một cuộc khủng hoảng năm 2023.
 
Việc OpenAI rút lui khỏi kế hoạch này không đơn thuần là lựa chọn đạo đức. Động thái này diễn ra sau hàng loạt sức ép pháp lý và chỉ trích từ giới công nghệ và chính trị, trong đó nổi bật là Elon Musk – đồng sáng lập kiêm nguyên đơn trong vụ kiện cáo buộc OpenAI "phản bội sứ mệnh ban đầu". CEO Meta, Mark Zuckerberg, cũng gửi thư đến chính quyền California yêu cầu ngăn OpenAI chuyển đổi cấu trúc để tránh việc "lợi dụng tư cách phi lợi nhuận để gọi vốn khổng lồ".
 
Cuộc đối thoại với Tổng chưởng lý các bang Delaware và California – nơi OpenAI được đăng ký hoạt động – rõ ràng không chỉ mang tính hình thức. Việc không tuân thủ các quy định quản trị phi lợi nhuận có thể khiến công ty đối mặt với hậu quả pháp lý nghiêm trọng, thậm chí mất quyền kiểm soát.
 
Câu hỏi lớn nhất lúc này là: Làm sao một tổ chức phi lợi nhuận có thể quản lý một công ty đang được định giá đến 300 tỷ USD, với khoản gọi vốn 40 tỷ USD mà vẫn cam kết hoàn tiền nếu không chuyển đổi trong hai năm tới?
 
Sự mâu thuẫn giữa danh nghĩa “phi lợi nhuận” và cấu trúc gọi vốn rủi ro cao đang tạo ra một quả bom hẹn giờ trong nội bộ OpenAI. Giữ lại mô hình cũ có thể giúp Altman và nhóm lãnh đạo tránh những can thiệp từ cổ đông, nhưng nó cũng khiến công ty phải đi dây giữa hai thế giới: một bên là áp lực sinh lời từ các quỹ đầu tư, một bên là niềm tin công chúng về đạo đức AI.
 
Chưa kể, việc đình hoãn chuyển đổi cũng là cách Altman tạm né tránh câu hỏi gai góc: ông đang nắm bao nhiêu quyền kiểm soát thực sự trong cấu trúc sở hữu hỗn hợp này?
 
OpenAI có thể đang cố gửi đi thông điệp rằng “chúng tôi không giống các công ty khác”. Nhưng thực tế, họ đang đứng giữa một lằn ranh mong manh, nơi sứ mệnh vì nhân loại bị đặt lên bàn cân cùng quyền lực lãnh đạo và kỳ vọng sinh lời của giới đầu tư.
 
Việc tạm ngưng chuyển đổi không giải quyết được mâu thuẫn lõi – nó chỉ trì hoãn thời điểm phải đối mặt. Và câu hỏi không còn là “OpenAI có nên trở thành công ty vì lợi nhuận hay không?”, mà là: liệu có tồn tại mô hình nào vừa đảm bảo sự tiến bộ của AI, vừa giữ được quyền kiểm soát và đạo đức trong tay số ít người?
Công ty mẹ của Facebook là Meta ra mắt ứng dụng trợ lý AI, tiếp tục cạnh tranh với OpenAI và Google Vietnet24h - Vào thứ Ba, công ty mẹ của Facebook là Meta Platforms đã ra mắt một ứng dụng riêng cho trợ lý Meta AI của mình, tương tự như những ứng dụng do OpenAI do Microsoft hậu thuẫn và Google của Alphabet cung cấp.
Tại sao các gã khổng lồ công nghệ cần 'chững lại' trong cuộc đua AI? Vietnet24h - Sự điều chỉnh trong các dự án trung tâm dữ liệu của Amazon và Microsoft cho thấy một thực tế: ngành công nghiệp AI không thể tiếp tục phát triển theo cách thức cũ. Từ chi phí đến yêu cầu về năng lượng, mọi yếu tố giờ đây đang buộc các công ty phải đưa ra các quyết định khôn ngoan hơn.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Apple vừa giành được chiến thắng quan trọng trong cuộc chiến mã hóa toàn cầu Vietnet24h - Chính phủ Hoa Kỳ hôm thứ Hai tuyên bố Vương quốc Anh sẽ hủy yêu cầu Apple cung cấp "cửa sau" để truy cập dữ liệu người dùng.
Chính phủ Hoa Kỳ đang thảo luận về việc mua cổ phần của Intel Vietnet24h - Chính phủ Hoa Kỳ đang đàm phán với Intel về việc mua cổ phần của công ty này, Bloomberg đưa tin.
Trump được các Thượng nghị sĩ Dân chủ hàng đầu cảnh báo nên xem xét lại việc bán chip AI tiên tiến cho Trung Quốc Vietnet24h - Các Thượng nghị sĩ Dân chủ hàng đầu đã viết một bức thư ngỏ yêu cầu Tổng thống Donald Trump xem xét lại quyết định cho phép bán chip trí tuệ nhân tạo cho Trung Quốc.
Màn hình OLED của Trung Quốc bị cấm tại Hoa Kỳ trong 15 năm Vietnet24h - ITC đã chặn mọi hoạt động tiếp thị, quảng cáo và bán hàng của trụ sở chính BOE và các công ty con tại Hoa Kỳ.
Trump cho biết Hoa Kỳ có thể công bố mức thuế đối với mặt hàng bán dẫn vào tuần tới Vietnet24h - Ông Trump đưa ra phát biểu này trong cuộc họp với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một, khi ông đang trên đường đến Alaska để hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Nhà Trắng cho biết đang xem xét tính hợp pháp của các thỏa thuận bán chip cho Nvidia và AMD tại Trung Quốc Vietnet24h - Nhà Trắng cho biết hôm thứ Ba rằng chính quyền Trump vẫn đang hoàn thiện chi tiết về mức thuế xuất khẩu 15% đối với Nvidia và có thể áp dụng các thỏa thuận tương tự cho nhiều công ty hơn.
Tim Cook đã thuyết phục Trump từ bỏ việc iPhone sản xuất tại Hoa Kỳ như thế nào Vietnet24h - Hôm thứ Tư tuần này (6/8), Tổng giám đốc điều hành Apple Tim Cook đã xuất hiện tại Nhà Trắng cùng Tổng thống Trump để công bố kế hoạch chi khoảng 600 tỷ đô la trong bốn năm tại Hoa Kỳ.
LUẬT CÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ SỐ: “ĐỘNG LỰC CHO SỰ BỨT PHÁ CỦA VIỆT NAM TRONG KỶ NGUYÊN SỐ” Vietnet24h - Luật Công nghiệp Công nghệ số (CNCNS) được Quốc hội khóa 15 thông qua vào ngày 14/6/2025 là bước đột phá về chiến lược cho ngành công nghiệp công nghệ số.
Trump ký luật stablecoin khi ngành công nghiệp tiền điện tử hướng tới việc áp dụng rộng rãi Vietnet24h - Hôm thứ Sáu (18/7), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký ban hành luật thiết lập cơ chế quản lý đối với các loại tiền điện tử neo giá vào đô la, được gọi là stablecoin, một cột mốc có thể mở đường cho việc tài sản kỹ thuật số trở thành phương thức thanh toán và chuyển tiền thông dụng hàng ngày.
Thuế quan Hoa Kỳ lên EU: tác động và phản ứng của các bên Vietnet24h - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố áp mức thuế quan 30% lên hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu (EU), có hiệu lực từ ngày 1/8/2025, theo bài đăng trên mạng xã hội Truth Social vào ngày 12/7/2025.
Qualcomm đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển nhân tài AI Vietnet24h - Chiều 12/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Cristiano Amon, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc điều hành tập đoàn Qualcomm và đoàn công tác của tập đoàn đến thăm, làm việc tại Việt Nam.
Ai kiểm soát không gian mạng Việt Nam? VSTN hé mở một lời đáp Vietnet24h - Giữa những bất ổn liên tục từ các tuyến cáp biển quốc tế, câu hỏi về quyền kiểm soát và tự chủ dữ liệu ngày càng trở nên bức thiết. Việc vận hành tuyến cáp đất liền VSTN do người Việt làm chủ 100% không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là một bước đi chính trị - kinh tế về chủ quyền không gian mạng.
Máy bay điện vượt biển: Trung Quốc đặt cược tương lai logistics ngoài khơi vào eVTOL Vietnet24h - Chuyến bay đầu tiên của chiếc eVTOL V2000CG CarryAll ra giàn khoan dầu ngoài khơi không chỉ là một thử nghiệm kỹ thuật, mà còn là bước đi chiến lược trong tham vọng chuyển đổi logistics và năng lượng của Trung Quốc. Khi nền kinh tế tầm thấp trở thành động lực tăng trưởng mới, công nghệ bay cự ly ngắn đang dần định hình lại hạ tầng công nghiệp quốc gia.
Drone phát sóng – “phao cứu sinh” công nghệ trong vùng lũ và bài toán chủ quyền số Vietnet24h - Trong bối cảnh thiên tai ngày càng khốc liệt và bất thường do biến đổi khí hậu, việc đảm bảo hạ tầng thông tin liên lạc trong vùng bị cô lập không chỉ là bài toán kỹ thuật, mà còn là một thách thức chiến lược về năng lực ứng phó khẩn cấp và an ninh mạng quốc gia. Giải pháp drone phát sóng của Viettel – với khả năng phủ sóng 4G trong bán kính 6 km – đang mở ra một hướng đi mới, nơi công nghệ bay không người lái trở thành cầu nối sống còn giữa con người và hệ thống cứu hộ trong tình huống đứt gãy liên lạc.
HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH BÁN DẪN ASEAN 2025 (ASEMIS): VIỆT NAM ĐÓNG VAI TRÒ QUAN TRỌNG TRONG VIỆC TĂNG CƯỜNG CHUỖI CUNG ỨNG BÁN DẪN ĐÔNG NAM Á Vietnet24h - Hội nghị Thượng đỉnh Bán dẫn ASEAN 2025 (ASEMIS), được tổ chức bởi Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Malaysia (MSIA) vào ngày 24 tháng 7 năm 2025 tại khách sạn One World, Kuala Lumpur, đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc định hình tương lai của ngành công nghiệp bán dẫn tại Đông Nam Á.
Khám phá những điều hấp dẫn ở Galaxy Watch Ultra của Samsung Vietnet24h - Galaxy Watch Ultra của Samsung, chiếc đồng hồ thông minh bền bỉ tiên phong được ra mắt chỉ một năm trước với One UI Watch 6, đã bắt đầu nhận được bản cập nhật phần mềm lớn đầu tiên rất được mong đợi.
Xu hướng "tạm dừng" bùng nổ trung tâm dữ liệu AI tại các công ty công nghệ lớn Vietnet24h - Quyết định ngừng hoạt động của một trung tâm dữ liệu ở Ohio của Microsoft và báo cáo của Phố Wall cho biết AWS của Amazon đang tạm dừng một số hợp đồng thuê đã làm gia tăng lo ngại của thị trường về sự sụp đổ của một trung tâm dữ liệu AI.
OpenAI cho biết họ sẽ sử dụng nền tảng đám mây của Google cho ChatGPT Vietnet24h - OpenAI sẽ dựa vào Google Cloud Platform cho ChatGPT và giao diện lập trình ứng dụng của nó ở một số quốc gia.
“Chữa bách bệnh” bằng AI – cuộc cách mạng thật sự trong ngành dược? Vietnet24h - Một loại thuốc được thiết kế chỉ bằng… cú nhấp chuột? Đó không còn là tưởng tượng trong phim khoa học viễn tưởng, mà là tham vọng đầy táo bạo của Isomorphic Labs – công ty con của Alphabet, được tách ra từ phòng thí nghiệm DeepMind danh tiếng. Với nền tảng là hệ thống AI AlphaFold, họ đang bước vào giai đoạn chuẩn bị thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên người đối với những loại thuốc “do AI tạo ra từ đầu đến cuối.”
Centaur – Bước tiến táo bạo trong việc "giải mã" hành vi con người bằng AI Vietnet24h - Một trong những thách thức lớn nhất trong khoa học thần kinh và tâm lý học hiện đại là làm sao để "đọc" được suy nghĩ, dự đoán hành vi của con người – một sinh vật đầy biến số và giàu cảm xúc. Với sự xuất hiện của mô hình AI Centaur, các nhà khoa học dường như đang tiến gần hơn bao giờ hết đến giấc mơ tái hiện hoạt động nhận thức của bộ não người qua máy móc.
Những chú robot đang thay đổi cách xây dựng các trang trại năng lượng mặt trời, giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc Vietnet24h - CivDot là một robot bốn bánh có thể đánh dấu tới 3.000 điểm bố trí mỗi ngày và có độ chính xác trong vòng 8 mm.
Trump nói rằng Hoa Kỳ sẽ không chấp thuận các dự án năng lượng mặt trời hoặc năng lượng gió Vietnet24h - Tổng thống Donald Trump cho biết Hoa Kỳ sẽ không chấp thuận các dự án điện gió hoặc điện mặt trời.
Tuvalu – Quốc gia đầu tiên phải di cư vì khí hậu, và hồi chuông cảnh tỉnh cho thế giới Vietnet24h - Khi Tuvalu – một quốc đảo nhỏ bé ở Thái Bình Dương – lên kế hoạch di cư dân số sang Australia do nước biển dâng, đó không còn là một câu chuyện viễn tưởng u ám về tương lai, mà là thực tại đầu tiên của một thế giới đang bước vào kỷ nguyên di cư vì khí hậu.
Nhiệt hạch và dữ liệu: Microsoft đặt cược vào giấc mơ điện mặt trời nhân tạo Vietnet24h - Với thỏa thuận lịch sử cùng Helion Energy, Microsoft không chỉ mua điện, mà đang đầu tư vào một tương lai nơi năng lượng nhiệt hạch trở thành chìa khóa cho sự sống còn của các trung tâm dữ liệu AI. Nhưng liệu họ có đang đặt cược vào điều chưa từng thành công?
SK Chemicals đặt cược vào tái chế nhựa để vượt qua suy thoái ngành Vietnet24h - Đầu năm nay, SK Chemicals đã tái cấu trúc thành hai bộ phận để tập trung chuyên sâu hơn vào lĩnh vực tái chế nhựa của mình
Công nghệ hạt nhân thế hệ 4: Trung Quốc đang phát triển năng lượng sạch hay vũ khí tiềm ẩn? Vietnet24h - Dù được giới thiệu là bước đột phá xanh, lò CFR-1000 của Trung Quốc có thể tạo plutonium-239 – nguyên liệu chế tạo vũ khí hạt nhân. Giới quan sát quốc tế đặt câu hỏi về tính minh bạch và mục tiêu thực sự đằng sau cuộc cách mạng hạt nhân "sạch" của Bắc Kinh.
Bắc Kinh xây đập ở Tây Tạng, New Delhi và Dhaka đứng trước bài toán sống còn Vietnet24h - Trong khi Trung Quốc gọi đây là bước đột phá về năng lượng sạch, thì ở hạ lưu, Ấn Độ và Bangladesh không giấu được lo ngại về một tương lai khan hiếm nước và phụ thuộc chiến lược vào nước láng giềng.
Vì sao tàu chạy 400 km/h của Trung Quốc không tốn thêm điện? Vietnet24h - Tàu CR450 đạt tốc độ 400 km/h nhờ thay đổi cấu trúc khí động học và cải tiến phần phanh, chứ không cần thêm năng lượng. Đây là minh chứng cho việc tăng tốc không nhất thiết đồng nghĩa với tăng tiêu hao – một bài học về thiết kế thông minh trong kỹ thuật hiện đại.
Gieo mây nhân tạo: Kỳ vọng điều tiết khí hậu hay "vật tế thần" của thời tiết cực đoan? Vietnet24h - Giữa lúc biến đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng thất thường, công nghệ gieo mây được kỳ vọng giúp điều chỉnh lượng mưa, hạn chế hạn hán. Nhưng bên cạnh hiệu quả khiêm tốn, công nghệ này lại liên tục bị quy trách nhiệm cho nhiều thảm họa, từ lũ quét ở Texas đến mưa lớn ở Dubai. Đâu là sự thật, đâu là nỗi sợ?
Lithium Hồ Nam – mảnh ghép chiến lược đưa Trung Quốc đến ngôi vương pin thế giới Vietnet24h - Không chỉ là một phát hiện địa chất, mỏ lithium mới ở Hồ Nam là quân bài chiến lược giúp Trung Quốc kiểm soát sâu hơn chuỗi cung ứng pin toàn cầu. Trong cuộc đua điện hóa, nơi mỗi tấn quặng mang theo quyền lực địa chính trị, phát hiện này có thể định hình lại bản đồ năng lượng sạch của thế giới.