Tiêu dùng
Khi lừa đảo mạng thành 'làng nghề' – mặt trái nguy hiểm của kinh tế kỹ thuật số
Mộc Đức - Thứ Sáu, 27/06/2025 10:33 CH
Vietnet24h - Thiệt hại hơn 12.000 tỷ đồng, 6.000 vụ việc chỉ trong một năm, hàng chục nghìn lượt phản ánh mỗi tháng. Con số mà Bộ Công an công bố không chỉ là hồi chuông cảnh báo về tình trạng tội phạm lừa đảo trực tuyến đang bùng phát, mà còn phản ánh một thực trạng đáng lo ngại: các đường dây lừa đảo đã chuyển từ mô hình nhỏ lẻ sang hoạt động bài bản như một “ngành công nghiệp ngầm”, thậm chí có dấu hiệu hình thành "làng nghề" lừa đảo ở quy mô xuyên quốc gia.
Lừa đảo không còn là hành vi đơn lẻ, mà là một “mô hình kinh doanh” tội phạm
Từ những mô-típ lừa đảo giản đơn như mạo danh người quen, giả cán bộ công an, đến các thủ đoạn có tổ chức như đầu tư tài chính ảo, giả danh ngân hàng, dịch vụ công, các chiêu trò lừa đảo ngày càng chuyên nghiệp, được “tùy biến theo mùa” – từ đe dọa cắt điện mùa nóng đến thông báo thu hồi vốn, xử lý vi phạm hành chính, lừa tình, lừa việc…
 
Nhưng nguy hiểm hơn là sự chuyên môn hóa và quy mô hóa của các đường dây. Theo Đại tá Nguyễn Huy Lục (Bộ Công an), tội phạm lừa đảo mạng đang hình thành mô hình giống như “làng nghề”, tập trung tại các đặc khu kinh tế ở quốc gia láng giềng, từ đó vận hành các trung tâm lừa đảo hướng về người dùng tại Việt Nam. Điều này khiến việc truy bắt, triệt phá trở nên vô cùng khó khăn vì yếu tố lãnh thổ, pháp lý quốc tế và sự liên kết xuyên biên giới.
 
Thứ nhất, công nghệ phát triển quá nhanh, trong khi nhận thức của người dân chưa theo kịp. Lỗ hổng nhận thức trở thành “cửa ngõ” để tội phạm lợi dụng. Từ sinh viên, người già đến cả người có học thức đều có thể bị dụ dỗ nếu thiếu cảnh giác.
 
Thứ hai, hệ sinh thái số ngày càng mở nhưng thiếu lớp phòng vệ đủ mạnh. Các nền tảng nhắn tin OTT, mạng xã hội xuyên biên giới, ví điện tử, sàn đầu tư tài chính không kiểm soát chặt kẽ – vô tình trở thành công cụ trung gian cho các nhóm tội phạm.
 
Thứ ba, sự tham gia của nhiều tổ chức nước ngoài – dưới lớp vỏ "công ty" – đã biến các hoạt động phi pháp thành quy trình chuyên nghiệp, có tuyển dụng, đào tạo, kịch bản “chốt đơn” như trong một doanh nghiệp thật sự. Việc này đặt ra một bài toán pháp lý rất phức tạp về năng lực giám sát và phối hợp quốc tế.
 
Bộ Công an và Google đã bắt đầu chiến dịch tuyên truyền sâu rộng – một bước đi đúng hướng, thể hiện sự phối hợp công – tư trong kỷ nguyên số. Nhưng tuyên truyền chỉ là một mắt xích. Phòng chống tội phạm mạng đòi hỏi:
 
Khung pháp lý mạnh, đồng bộ và cập nhật liên tục: Không thể để luật pháp chạy sau tội phạm. Cần sớm hoàn thiện luật An toàn thông tin, bổ sung chế tài xử lý mạnh tay với các hành vi tiếp tay, dung dưỡng lừa đảo, bao gồm cả các nền tảng công nghệ không kiểm duyệt nội dung.
 
Hợp tác quốc tế và kiểm soát xuyên biên giới: Những "đặc khu" tội phạm không nằm trong lãnh thổ Việt Nam, do đó, chỉ có hợp tác khu vực và song phương mới xử lý tận gốc.
 
Cơ chế cảnh báo sớm và ngăn chặn tức thời: Nhiều quốc gia đã áp dụng hệ thống cảnh báo lừa đảo tức thì (real-time scam alert) dựa trên trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và phối hợp ngân hàng – viễn thông – an ninh mạng. Đây là điều Việt Nam cần sớm triển khai.
 
Trách nhiệm xã hội từ các doanh nghiệp nền tảng: Google đã vào cuộc, nhưng còn hàng loạt nền tảng khác vẫn “im lặng” hoặc phản ứng chậm trước các chiêu lừa diễn ra ngay trên hệ thống của họ. Một môi trường mạng an toàn đòi hỏi trách nhiệm chia sẻ, không thể chỉ trông vào phía Nhà nước.
 
Cho đến khi hệ thống giám sát và luật pháp đủ mạnh, người dùng chính là “tường lửa” cuối cùng trước các chiêu trò lừa đảo mạng. Vì vậy, nâng cao nhận thức – từ giáo dục học đường, truyền thông đại chúng đến chương trình phổ cập kỹ năng số – cần được xem là chiến lược trọng điểm, lâu dài.
 
Tội phạm mạng đang thay đổi hình thái từ manh mún sang có tổ chức, từ cá nhân sang công nghiệp hóa, từ trong nước ra quốc tế. Việt Nam không thể chỉ phản ứng – mà phải chủ động. Muốn vậy, cần sự vào cuộc đồng bộ của nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, với tư duy “an toàn số là nền tảng của phát triển bền vững trong kỷ nguyên số hóa”.
Google Play dính lùm xùm lớn: Ứng dụng giả ví điện tử đánh cắp tài sản người dùng Vietnet24h - Phòng nghiên cứu bảo mật Cyble vừa phát hiện chiến dịch lừa đảo có tổ chức liên quan tới hơn 20 ứng dụng Android giả mạo ví tiền mã hóa. Google đã lập tức gỡ bỏ một số ứng dụng, nhưng nhiều cái tên vẫn còn “ẩn mình” trên Play Store.
Memecoin TRUMP: Cơn sốt tiền số tỷ USD từ “chính chủ” Donald Trump Vietnet24h - Chỉ sau chưa đầy một ngày ra mắt, tiền số TRUMP – được cho là do Tổng thống đắc cử Donald Trump phát hành – đã đạt giá trị thị trường hơn 5 tỷ USD, trở thành hiện tượng gây chấn động cộng đồng tài chính và tiền mã hóa.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Khám phá những màu sắc mới rực rỡ sắp có trên dòng iPhone 17! Vietnet24h - Với những tin đồn về các tính năng đột phá và thay đổi thiết kế lan truyền chóng mặt, sự mong đợi iPhone 17 đang ở mức cao nhất mọi thời đại.
Apple sắp gây bất ngờ với những nâng cấp bí mật cho MacBook – Dưới đây là những điều bạn có thể mong đợi! Vietnet24h - Apple được cho là đang chuẩn bị cách mạng hóa cách các thiết bị của mình nhận bản cập nhật, lấy cảm hứng từ hệ thống Presto tiên tiến, vốn đã cập nhật iPhone không dây ngay khi còn trong hộp.
Samsung Z Flip7 và Fold7 cải tiến thiết kế, tăng cường hiệu suất Vietnet24h - Hai mẫu điện thoại màn hình gập mới nhất của Samsung Electronics — Galaxy Z Flip7 và Z Fold7 — đã gây bất ngờ với thiết kế thanh mảnh hơn và hiệu năng mạnh mẽ hơn tại sự kiện Galaxy Unpacked 2025 ở New York.
Samsung ra mắt ba điện thoại thông minh có thể gập lại mới để cạnh tranh với các đối thủ Trung Quốc Vietnet24h - Hôm thứ Tư (9/7), Samsung đã công bố hai điện thoại thông minh màn hình gập mỏng mới: Galaxy Z Fold và Galaxy Z Flip 7.
Danh tính số bị thao túng: Mối đe dọa mới cho hệ thống tài chính, giáo dục và lao động toàn cầu Vietnet24h - Tội phạm mạng đang tận dụng AI để tạo ra danh tính giả tinh vi, xâm nhập vào hệ thống tuyển dụng, giáo dục và tài chính. Trong khi doanh nghiệp nỗ lực số hóa quy trình, thì kẻ lừa đảo lại đi trước một bước – bằng chính công nghệ đang định hình tương lai.
Điện thoại thông minh Mate 80 AP sắp ra mắt của Huawei dự kiến ​​sẽ tăng hiệu suất lên 20% Vietnet24h - Việc phát hành chip Kirin 9000S 7nm, cung cấp năng lượng cho dòng Mate 60, đã khơi dậy sự quan tâm bằng cách giới thiệu lại hỗ trợ 5G cho dòng điện thoại thông minh của Huawei, điều mà nhiều người cho rằng đã mất.
Apple Watch Series 10 giảm giá: Đừng bỏ lỡ đợt giảm giá độc quyền này! Vietnet24h - Amazon đang tung ra mức giảm giá tuyệt vời 70 đô la cho phiên bản GPS 46 mm của Apple Watch Series 10, giảm giá xuống chỉ còn dưới 360 đô la.
Motorola ra mắt điện thoại thông minh cao cấp mới tuyệt đẹp Vietnet24h - Motorola đã trở thành tiêu đề với sự ra mắt gần đây của bộ ba điện thoại thông minh tầm trung, nhưng một thiết bị vẫn vắng mặt một cách đáng chú ý: Moto G96 5G.
Khi đồng hồ đeo tay bắt đầu biết ‘chẩn đoán’ sức khỏe người dùng Vietnet24h - Smartwatch không còn là thiết bị đếm bước chân. Với Huawei Watch 5, câu hỏi đặt ra là: Công nghệ sẽ giúp người dùng sống chủ động hơn, hay khiến chúng ta lệ thuộc vào số liệu sinh học được thu thập liên tục?
AirPods Pro 3 đang đến gần ngày ra mắt hơn bao giờ hết Vietnet24h - Một khám phá gần đây đã làm dấy lên đồn đoán xung quanh AirPods Pro 3, khi một ID Bluetooth mới xuất hiện trong cơ sở dữ liệu của Apple, ám chỉ đến một bản phát hành sắp tới.
Hơn 1.200 website giả mạo bị phát hiện mỗi ngày: Tội phạm mạng chuyển hướng tấn công người dùng cá nhân Vietnet24h - Số liệu từ các tổ chức giám sát an ninh mạng cho thấy, mỗi ngày có hàng nghìn tên miền giả mạo được đăng ký nhằm mục đích đánh cắp dữ liệu người dùng. Đáng chú ý, các website “nhái” thường sao chép hoàn toàn giao diện của ngân hàng, dịch vụ đặt phòng, trang mua sắm, khiến nạn nhân dễ dàng sập bẫy nếu không kiểm tra kỹ.
iPad Air M512 2GB giảm giá hấp dẫn nhất từ ​​trước đến nay trên Amazon Vietnet24h - Bạn có thể mua cùng một mẫu iPad Air M2 512GB 11 inch với mức giảm giá đáng kinh ngạc là 33%, tương đương với khoản tiết kiệm hào phóng là 350 đô la.
Apple cân nhắc cho phép người dùng iPhone lựa chọn các giải pháp thay thế Siri làm trợ lý mặc định Vietnet24h - Khi Siri gặp khó khăn trong việc đưa ra câu trả lời thỏa đáng, bạn vẫn có thể gọi Google để được trợ giúp.
iPhone 13 được cập nhật tính năng nhắn tin vệ tinh qua iOS 18.5 Vietnet24h - Với iOS 18.5, Apple chính thức cho phép iPhone 13 nhắn tin vệ tinh thông qua một số nhà mạng, mở rộng khả năng kết nối không phụ thuộc hạ tầng truyền thống. Tuy nhiên, tính năng này không áp dụng với mọi thiết bị và nhà mạng, cho thấy chiến lược triển khai có chọn lọc của hãng.
Lưỡi dao deepfake: Màn lừa đảo triệu đô và cú bắt tay chết người giữa AI và tội phạm mạng Vietnet24h - Từ một vài dòng quảng cáo có khuôn mặt người nổi tiếng, đến màn giả giọng cảnh sát lừa nạn nhân nộp thuế để nhận lại khoản tiền "đã mất" – tất cả đều do AI dựng nên. Hơn 20 triệu USD đã bị đánh cắp. Kẻ thủ ác không dùng súng, mà dùng thuật toán.
Giải pháp đánh bay hôi miệng, lấy lại tự tin trong giao tiếp Vietnet24h - Hôi miệng không chỉ là vấn đề về sức khỏe mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự tự tin và giao tiếp hàng ngày, đặc biệt đối với những người làm công việc tư vấn, kinh doanh hoặc giao tiếp trực tiếp. Mùi hôi khó chịu từ miệng khiến bạn gặp khó khăn trong các cuộc trò chuyện, khiến người khác ngại ngùng và ảnh hưởng đến mối quan hệ xã hội. Tuy nhiên, đừng lo lắng, vì những giải pháp đơn giản có thể giúp bạn khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả.
Giới chức Mỹ kiện TikTok vì lo ngại thanh thiếu niên bị ảnh hưởng bởi nghiện mạng xã hội Vietnet24h - TikTok, nền tảng video nổi tiếng, đã trở thành mục tiêu của các vụ kiện từ 13 bang ở Mỹ, với cáo buộc gây nghiện cho thanh thiếu niên và làm tổn hại đến sức khỏe tâm thần của họ thông qua những thuật toán được thiết kế để tăng thời gian sử dụng.
Cách sử dụng ChatGPT vừa ra mắt chế độ giọng nói nâng cao cho trò chuyện âm thanh của OpenAI Vietnet24h - Mặc dù công cụ này phản hồi nhanh và có thể nói bằng nhiều giọng khác nhau, nhưng bạn có thể gặp phải giới hạn về tốc độ nếu sử dụng nhiều lần trong một ngày.
Đánh giá sơ bộ về iPhone 16 mới ra lò của Apple Vietnet24h - iPhone 16 Pro Max có thời lượng pin tốt hơn và camera tuyệt vời, nhưng Apple Intelligence vẫn chưa xuất hiện
Apple Watch Series 10 chỉ có những nâng cấp nhỏ, nhưng điểm cộng lớn là sạc nhanh hơn Vietnet24h - Apple Watch là một phần của bộ phận Thiết bị đeo, Gia đình và Phụ kiện của công ty, đã báo cáo doanh thu 8,1 tỷ đô la trong quý tài chính thứ ba, giảm 2% so với một năm trước.