Công nghệ
Khi AI biết bạn thích bún bò hơn phở gà: Dữ liệu cá nhân đang bị “định giá” thế nào?
Quán Chi - Thứ Sáu, 16/05/2025 3:43 CH
Vietnet24h - Mỗi lần click chuột, mỗi cú chạm màn hình đều góp phần dựng nên “chân dung số” của bạn – một thứ vô hình nhưng lại bị theo dõi, mua bán và khai thác từng giây. Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, quyền riêng tư không còn là khái niệm trừu tượng mà trở thành trận tuyến nóng bỏng giữa tiện ích và đạo đức.
Trong kỷ nguyên AI, dữ liệu cá nhân không đơn thuần là "tài sản số" quý giá — nó là huyết mạch nuôi sống các thuật toán, là nguyên liệu không thể thay thế cho các mô hình học máy. Nhưng điều đáng lo ngại hơn: chính mỗi cá nhân, dù vô tình hay tự nguyện, đang trở thành “nhà cung ứng miễn phí” cho ngành công nghiệp trị giá hàng nghìn tỷ USD – mà không được chia sẻ lợi ích tương xứng, thậm chí còn bị tước đoạt quyền kiểm soát thông tin của chính mình.
 
Bất kỳ một dòng lướt web, một bức ảnh đăng lên mạng xã hội, hay thậm chí là đoạn hội thoại với trợ lý ảo cũng đều có thể trở thành dữ liệu huấn luyện cho các mô hình AI. Nói cách khác, AI học từ hành vi của chúng ta – nhưng khác với mô hình học truyền thống nơi người dạy có quyền kiểm soát, ở đây, người dùng bị đặt vào vị trí bị động, gần như không có tiếng nói.
 
Hậu quả là rõ ràng: những "chân dung số" được dựng nên từ dữ liệu cá nhân đang được các tập đoàn công nghệ khai thác để tối ưu quảng cáo, thao túng hành vi tiêu dùng, hoặc thậm chí là tác động đến dư luận chính trị. Trong thế giới đó, quyền riêng tư không còn là một khái niệm cá nhân, mà là một yếu tố bị thương mại hóa không thương tiếc.
 
Sự xuất hiện của các đạo luật như GDPR tại châu Âu, CCPA tại Mỹ hay Nghị định 13 tại Việt Nam cho thấy nỗ lực đáng kể trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân. Nhưng đáng tiếc, luật pháp thường chỉ đóng vai "người gác cổng" trong một sân chơi mà các công ty công nghệ luôn đi trước nhiều bước. Họ nắm trong tay đội ngũ luật sư, kỹ sư và chuyên gia tâm lý hành vi – sẵn sàng diễn giải điều khoản theo hướng có lợi và tối đa hóa dữ liệu thu thập được mà vẫn “tuân thủ pháp luật”.
 
Tại Việt Nam, các quy định về dữ liệu cá nhân mới chỉ ở giai đoạn sơ khai. Trong khi người dân chưa được phổ cập nhận thức đầy đủ về quyền dữ liệu, thì các ứng dụng vẫn dễ dàng xin quyền truy cập camera, micro, vị trí – và người dùng vẫn bấm “cho phép” như một phản xạ, chứ không phải một quyết định sáng suốt.
 
Không thể phủ nhận những đóng góp của AI: từ phát hiện sớm ung thư, hỗ trợ người khuyết tật, tới dịch thuật thời gian thực hay cảnh báo thiên tai. Nhưng cùng lúc, AI cũng đang thâm nhập sâu vào những không gian riêng tư nhất: từ giấc ngủ, sức khỏe tâm thần đến thói quen chi tiêu. Và khi AI được "nuôi dưỡng" bằng dữ liệu thiên lệch hoặc không rõ nguồn gốc, nó không chỉ phản ánh định kiến xã hội mà còn có nguy cơ khuếch đại những bất công đó một cách vô thức.
Câu hỏi cần được đặt ra không chỉ là “AI thông minh đến đâu?”, mà là “AI phục vụ ai?”, “Ai đang kiểm soát AI?”, và “Người dùng còn lại gì ngoài những cú click?”
 
Không ai phản đối việc sử dụng dữ liệu để cải thiện sản phẩm hay dịch vụ. Nhưng sự cải thiện đó không thể đến bằng cái giá của sự mất kiểm soát và đánh đổi quyền riêng tư. Một tương lai số có đạo đức cần ba yếu tố: luật pháp tiến bộ, doanh nghiệp có trách nhiệm, và người dùng tỉnh táo.
 
Người dùng cần hiểu rằng họ không chỉ là khách hàng, mà còn là nguồn tài nguyên. Họ có quyền đòi hỏi minh bạch, có quyền từ chối chia sẻ thông tin không cần thiết, và có quyền yêu cầu được biết dữ liệu của mình được sử dụng ra sao.
 
Trong thời đại mà AI có thể dựng lại khuôn mặt bạn chỉ từ vài tấm ảnh, giả giọng nói bạn chỉ bằng vài giây ghi âm – thì quyền riêng tư không còn là chuyện cá nhân, mà là vấn đề về quyền lực, đạo đức và tương lai của toàn xã hội.
 
Colossus – cuộc chạy đua “vũ khí AI” của Elon Musk và hệ lụy năng lượng Vietnet24h - Dưới lớp vỏ hào nhoáng của con số “200.000 GPU H100” và tốc độ xây dựng siêu máy tính Colossus chỉ trong 122 ngày – điều mà CEO Nvidia gọi là “phi thường” – dự án này thực chất phản ánh rõ tham vọng, lẫn nghịch lý, trong hành trình chinh phục AI của Elon Musk.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Thiết kế siêu mỏng "đòi hỏi" đánh đổi – iPhone 17 Air và bài toán năng lượng Vietnet24h - Việc Apple chuẩn bị trình làng iPhone 17 Air với thiết kế siêu mỏng chỉ 5,5 mm, theo tiết lộ mới nhất từ tài khoản yeux1122 trên Naver, đang tạo ra nhiều kỳ vọng về mặt thẩm mỹ – nhưng cũng đồng thời đặt ra những dấu hỏi lớn về hiệu suất pin và trải nghiệm người dùng trong thực tế.
MediaTek ra mắt bộ xử lý AI cho Chromebook Plus Vietnet24h - MediaTek Inc., nhà thiết kế IC lớn nhất tại Đài Loan, đã giới thiệu bộ xử lý mới -- Kompanio Ultra -- vào thứ Hai, công ty mô tả đây là cột mốc mới nhất trong Chromebook hiệu suất cao, chạy bằng trí tuệ nhân tạo.
Chuẩn GPMI của Trung Quốc: ‘Một dây cáp cho mọi thiết bị’ Vietnet24h - GPMI được thiết kế để tối giản hóa kết nối số bằng cách gộp cả dữ liệu và điện năng vào một sợi cáp duy nhất. Nếu được phổ biến, đây có thể là bước ngoặt định hình lại hệ sinh thái điện tử trong tương lai.
Rò rỉ cách Apple sẽ làm cho màn hình bên trong của iPhone gập trở nên quen thuộc với người dùng iPad Vietnet24h - Chiếc điện thoại có thể gập đầu tiên của Apple dự kiến ​​sẽ được sản xuất hàng loạt vào cuối năm sau và có thể ra mắt vào quý 4 năm 2026 hoặc quý 1 năm 2027.
Alibaba cung cấp miễn phí mô hình tạo video AI trên toàn cầu Vietnet24h - Gã khổng lồ Trung Quốc cho biết họ đang mở mã nguồn bốn mô hình thuộc dòng Wan2.1, phiên bản mới nhất của mô hình AI nền tảng của công ty, có khả năng tạo hình ảnh và video từ dữ liệu đầu vào là văn bản và hình ảnh.
Từ Gmail đến Word, cài đặt quyền riêng tư và AI của bạn đang bước vào một mối quan hệ mới Vietnet24h - Các chương trình như Gmail, Microsoft và Facebook đã tồn tại trong nhiều năm qua đã âm thầm kích hoạt và tích hợp các tính năng AI.
AI trong Gmail, Word: Tiện ích hay mối đe dọa quyền riêng tư? Vietnet24h - AI đang dần xâm nhập vào mọi ngóc ngách của cuộc sống số, từ email đến sổ sách kế toán. Tuy nhiên, sự thiếu rõ ràng trong chính sách bảo mật khiến nhiều chuyên gia cảnh báo về nguy cơ dữ liệu cá nhân bị lạm dụng.
OpenAI bật mí 5 mẹo dùng ChatGPT mà bạn chưa biết Vietnet24h - Nick Turley, chuyên gia của OpenAI, tiết lộ các tính năng như tải tập tin, tạo GPT tùy chỉnh và sử dụng giọng nói, hứa hẹn thay đổi cách người dùng tương tác với ChatGPT.
Ghi âm cuộc gọi và cải tiến camera: Những điểm nổi bật trong iOS 18.1 của Apple Vietnet24h - Vào tối 28 tháng 10, Apple phát hành phiên bản iOS 18.1, mang đến tính năng ghi âm cuộc gọi lần đầu tiên cho người dùng iPhone. Cùng với đó là những cải tiến cho camera và giao diện, hứa hẹn sẽ nâng cao trải nghiệm người dùng trên các thiết bị mới.
Orion sắp ra mắt: OpenAI mở ra chương mới cho trí tuệ nhân tạo Vietnet24h - Với việc ra mắt mô hình AI mới mang tên Orion vào tháng 12/2024, OpenAI đang tạo ra những bước tiến mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ. Orion được kỳ vọng sẽ có sức mạnh vượt trội gấp 100 lần GPT-4, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát.
Tàu vũ trụ Starship của SpaceX phát nổ lần thứ ba liên tiếp Vietnet24h - SpaceX chứng kiến ​​hệ thống Starship của mình phát nổ vào thứ ba trong chuyến bay thử nghiệm, đây là thất bại thứ ba liên tiếp của nhà sản xuất tên lửa của Elon Musk.
Samsung sẽ bổ sung model Edge vào Galaxy S26 vào năm sau Vietnet24h - Samsung đang có kế hoạch bổ sung thêm một mẫu Edge vào dòng điện thoại thông minh Galaxy S26 của mình vào năm tới,
CEO Nvidia công bố sáng kiến ​​xây dựng siêu máy tính AI cho Đài Loan Vietnet24h - CEO Nvidia Huang Jensen công bố sáng kiến xây dựng "siêu máy tính AI khổng lồ đầu tiên" cho Đài Loan vào thứ Hai (19/5).
Samsung Display ra mắt tại Computex, tiết lộ màn hình OLED CNTT thế hệ tiếp theo Vietnet24h - Samsung Display đã công bố vào ngày 20 tháng 5 việc công ty sẽ lần đầu tiên tham gia Computex, triển lãm công nghệ thông tin (CNTT) lớn nhất châu Á được tổ chức tại Đài Loan, giới thiệu một loạt các tấm nền diode phát quang hữu cơ (OLED) hàng đầu trong ngành.
Nvidia công bố công nghệ mới để giữ vị trí trung tâm trong phát triển AI Vietnet24h - Chương trình “NVLink Fusion” mới của Nvidia sẽ cho phép khách hàng và đối tác sử dụng CPU và GPU không phải của Nvidia cùng với các sản phẩm của Nvidia và NVLink.
Nvidia, Cisco, Oracle và OpenAI đang hỗ trợ dự án trung tâm dữ liệu Stargate của UAE Vietnet24h - Các gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ là Nvidia, Cisco, Oracle và OpenAI đang hỗ trợ trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo “UAE Stargate” được công bố trong tuần này.
Sự chuyển dịch của Apple khỏi Trung Quốc bắt đầu với thỏa thuận chip trị giá 433 triệu đô la của Foxconn tại Ấn Độ Vietnet24h - Nhà máy này dự kiến ​​sẽ đi vào hoạt động tại tiểu bang Uttar Pradesh, miền bắc Ấn Độ vào năm 2027 và sẽ sản xuất chip điều khiển màn hình của Foxconn, được sử dụng trong thiết bị điện tử tiêu dùng.
Samsung Electronics sẽ mua lại nhà cung cấp giải pháp sưởi ấm và làm mát FläktGroup với giá 1,5 tỷ euro Vietnet24h - Hôm thứ Tư, Samsung Electronics đã công bố rằng họ sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của FläktGroup có trụ sở tại Đức, một nhà cung cấp giải pháp sưởi ấm và làm mát hàng đầu, với giá 1,5 tỷ euro.
Đột phá thuế quan giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc khiến cổ phiếu công nghệ và chip tăng vọt Vietnet24h - Cổ phiếu công nghệ và chip toàn cầu tăng mạnh vào thứ Hai sau khi Hoa Kỳ và Trung Quốc đồng ý tạm dừng hầu hết các mức thuế đối với hàng hóa của nhau.
Galaxy S25 Edge đạt được độ bền chưa từng có với kính Gorilla Glass Ceramic 2 của Corning Vietnet24h - Samsung Electronics đã công bố vào ngày 9 tháng 5 rằng họ đã áp dụng kính gốm cho thiết bị di động mới của Corning.
LG Innotek ra mắt mô-đun xe truyền thông vệ tinh 5G đầu tiên trên thế giới Vietnet24h - Mô-đun mới nhất hỗ trợ 5G NR-NTN, một mạng truyền thông di động hoạt động trên các vệ tinh quỹ đạo Trái đất thấp, cho phép truyền dữ liệu khối lượng lớn theo thời gian thực.
Công nghệ như phim viễn tưởng: Đeo kính áp tròng, nhắm mắt vẫn thấy rõ! Vietnet24h - Ngỡ chỉ có trong phim Marvel, nhưng loại kính áp tròng siêu nhỏ gọn vừa ra đời tại Trung Quốc lại có thể giúp người dùng nhìn thấy trong đêm tối mà không cần mở mắt. Chuyện thật như đùa, nhưng khoa học đã chứng minh điều đó là khả thi.
Google, Samsung sẽ ra mắt kính thông minh XR trong năm nay Vietnet24h - Samsung bước lên vị trí dẫn đầu về phần cứng trong sự trở lại của kính thông minh Google, mở rộng vai trò trong hệ sinh thái XR đang phát triển
Neuralink: cấy chip não, biên tập video và đăng YouTube bằng suy nghĩ Vietnet24h - Trong một bước đột phá ấn tượng, Bradford Smith, người mắc bệnh ALS, đã chứng minh khả năng tuyệt vời của công nghệ giao diện não-máy tính (BCI) khi có thể biên tập video và đăng tải lên YouTube chỉ bằng suy nghĩ, mà không cần sự trợ giúp từ bất kỳ thiết bị hay người khác. Đây không chỉ là sự tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ mà còn mang lại hy vọng mới cho những người khuyết tật vận động.
LG Display công bố màn hình OLED màu xanh huỳnh quang thương mại đầu tiên trên thế giới Vietnet24h - LG Display đã xác minh thành công hiệu suất sản xuất của tấm nền điốt phát quang hữu cơ phát quang màu xanh lam (OLED) cho dây chuyền sản xuất hàng loạt lần đầu tiên trên thế giới, công ty cho biết hôm thứ Năm (1/5).
Người Trung Quốc chuẩn bị bay như Iron Man! Vietnet24h - Một thiết bị bay cá nhân vừa được trình diễn tại Hàng Châu khiến nhiều người liên tưởng đến các bộ phim siêu anh hùng. Nhưng lần này, không phải Hollywood mà chính các nhà khoa học Trung Quốc mới là người hiện thực hóa giấc mơ bay cá nhân.
Công nghệ cấy ghép não được FDA chấp thuận cho Precision Neuroscience Vietnet24h - Precision Neuroscience thông báo rằng một thành phần cốt lõi của hệ thống cấy ghép não đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận.
Từ ghi hình kép đến UX sáng tạo: iPhone 17 Pro có thể mở ra chương mới trong thiết kế trải nghiệm Vietnet24h - Không chỉ là tính năng mới, ghi hình kép trên iPhone 17 Pro là phép thử đầu tiên cho cách Apple xây dựng trải nghiệm người dùng kiểu mới – nơi cảm xúc, phản ứng và câu chuyện của người quay trở thành trung tâm của mọi khung hình.
Kim loại lỏng: Apple đang thử nghiệm cho iPhone gập, bền hơn titan 2,5 lần Vietnet24h - Công nghệ bản lề kim loại lỏng có thể giúp iPhone gập không chỉ bền hơn mà còn có thiết kế sang trọng hơn. Liệu đây có phải là bước tiến lớn trong công nghệ smartphone gập?
Apple áp dụng kim loại lỏng cho iPhone gập, mở ra kỷ nguyên mới Vietnet24h - Apple được cho là sẽ sử dụng kim loại lỏng để chế tạo bản lề cho iPhone gập, giúp tăng độ bền và hạn chế nếp gấp màn hình. Công nghệ này có thể tạo ra bước đột phá trên thị trường smartphone gập.