Theo Reuters, Apple đã thực hiện ít nhất 6 chuyến bay hàng hóa, mỗi chuyến chở trên 100 tấn iPhone, từ sân bay Chennai (Ấn Độ) tới Mỹ. Động thái này diễn ra trước ngày 9/4 – thời điểm mức thuế đối ứng 26% đối với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ chính thức có hiệu lực. Nếu đúng như dự báo của các nhà phân tích – iPhone có thể tăng giá tới 43% nếu Apple chuyển chi phí thuế sang người tiêu dùng – thì đây là một bước đi cấp tốc nhưng đầy tính toán để bảo vệ lợi nhuận, giảm thiểu tác động đến giá bán lẻ.
Việc Apple được cho là đã vận động Bộ Hàng không Ấn Độ rút ngắn thời gian thông quan từ 30 xuống chỉ còn 6 giờ, cùng việc lập “hành lang xanh” cho hàng hóa, cho thấy mức độ ưu tiên và quyết liệt của hãng. Điều này cũng phản ánh tầm ảnh hưởng không nhỏ của Apple trong cấu trúc kinh tế – chính trị của các nước mà họ đặt nhà máy sản xuất.
Sự kiện này còn gợi mở một xu hướng lớn hơn: Ấn Độ đang dần trở thành trung tâm sản xuất iPhone trọng yếu bên cạnh (hoặc thay thế) Trung Quốc. Dữ liệu của Counterpoint Research cho thấy, khoảng 20% iPhone bán ra tại Mỹ hiện nay có xuất xứ từ Ấn Độ – một tỷ lệ chưa từng thấy chỉ cách đây vài năm.
Foxconn, đối tác sản xuất chính của Apple, đã được yêu cầu tăng ca, thậm chí làm việc cả Chủ nhật tại nhà máy Chennai để đáp ứng nhu cầu tăng đột biến. Điều này cho thấy Apple không chỉ đơn giản là “chuyển hàng tạm thời” từ Ấn Độ, mà thực sự đang tăng tốc độ sản xuất tại đây như một phần trong kế hoạch dài hạn nhằm giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc – nơi họ đã từng đặt cược toàn bộ chuỗi cung ứng suốt hơn một thập kỷ.
Chính sách thuế của chính quyền Trump chỉ là một trong nhiều yếu tố thúc đẩy Apple tái cấu trúc chuỗi cung ứng. Trong kỷ nguyên hậu đại dịch và xung đột thương mại – nơi các chính phủ sẵn sàng sử dụng thuế quan làm công cụ mặc cả địa chính trị – việc phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất cho phần lớn hoạt động sản xuất là một canh bạc.
Việc dàn trải chuỗi cung ứng sang Ấn Độ không chỉ mang lại lợi thế thuế quan, mà còn giúp Apple phòng ngừa rủi ro gián đoạn sản xuất, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc liên tục đối mặt với các lệnh trừng phạt công nghệ từ Mỹ và phương Tây.
Theo Dan Ives, chuyên gia của Wedbush Securities, giá iPhone có thể chạm mốc 3.500 USD nếu các loại thuế mới được áp dụng toàn diện. Điều này có thể gây ra hiệu ứng tâm lý lan rộng trên thị trường tiêu dùng Mỹ, như những gì đã diễn ra cuối tháng 3 – khi người dân đổ xô mua iPhone vì lo sợ giá tăng vọt.
Câu hỏi đặt ra: nếu giá iPhone tăng đột biến vì lý do thuế quan, Apple có thể duy trì sức hút thương hiệu đến mức nào? Và liệu chiến lược chuyển gánh nặng chi phí sang người tiêu dùng có còn hiệu quả trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt với các đối thủ như Samsung, Xiaomi hay các thương hiệu Android khác?
Việc Apple chở 600 tấn iPhone về Mỹ trong một khoảng thời gian ngắn là minh chứng rõ ràng cho một cuộc đua giành lại quyền chủ động trong thế giới toàn cầu hóa đang đảo chiều. Đây không chỉ là “cuộc tháo chạy trước thuế quan”, mà là dấu hiệu cho thấy Apple đang tái cơ cấu mạnh mẽ chuỗi cung ứng – vừa để bảo vệ lợi nhuận, vừa để thích nghi với một tương lai không còn dễ đoán định.
Với Apple, những chiếc iPhone bay từ Chennai tới California không chỉ mang theo sản phẩm công nghệ, mà còn chuyên chở cả một chiến lược địa chính trị và kinh tế đầy toan tính.