Trước sức ép hội nhập, bà Đỗ Thị Thuý Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam, cho rằng để không bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu, đây là thời điểm doanh nghiệp điện tử Việt Nam phải hành động: từ việc áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, quy trình sản xuất sạch, cho tới xây dựng hệ thống quản trị ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) minh bạch, nhằm đảm bảo tính cạnh tranh và bền vững lâu dài. Theo bà, chuyển đổi xanh không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn và thu hút đầu tư chất lượng cao.
Bà Đỗ Thị Thuý Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam, phát biểu khai mạc hội thảo
Các yêu cầu từ những thị trường xuất khẩu lớn như EU, Mỹ và Nhật Bản đang ngày càng khắt khe hơn về tiêu chuẩn xanh và phát triển bền vững. Theo bà Đỗ Thị Thúy Hương, từ Cơ chế điều chỉnh biên giới Carbon (CBAM) của EU đến các cam kết Net Zero của những tập đoàn toàn cầu như Apple, Samsung, Intel, doanh nghiệp Việt Nam – đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử – đang chịu sức ép phải thích ứng nhanh với “luật chơi xanh” mới.
Tại hội thảo, bà Ngụy Thị Giang, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc GREEN IN, chia sẻ về xu hướng “xanh hoá” toàn cầu và cam kết của các thương hiệu lớn:
- Apple đặt mục tiêu Net Zero năm 2030;
- Samsung, LG, Panasonic cam kết đạt Net Zero vào năm 2050;
- Sony hướng tới 35% vào 2025 và 100% vào 2030.
Thực tế cũng cho thấy, nhu cầu thực hành ESG cũng đang gia tăng tại các doanh nghiệp Việt Nam. Bà Ngụy Thị Giang, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Green In, nhấn mạnh thông điệp doanh nghiệp Việt đừng chờ lớn mới xanh mà hãy xanh để lớn. Báo cáo của PwC Việt Nam cho thấy 80% doanh nghiệp đã hoặc đang triển khai thực hành ESG. Trong khi đó, 90% quyết định của nhà đầu tư hiện nay dựa trên các tài sản vô hình, bao gồm uy tín và cam kết bền vững.
Đáng chú ý, doanh nghiệp thực hành ESG tốt thường được định giá cao hơn 20% so với các doanh nghiệp chưa áp dụng.
Bà Ngụy Thị Giang, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Green In
Quốc tế đưa ra một số chính sách như nhãn sinh thái EPEAT thuộc sở hữu và được điều hành bởi Hội đồng Điện tử toàn cầu. EPEAT được áp dụng cho nhiều nhóm sản phẩm điện tử như máy tính, màn hình, ti vi, điện thoại di động… Từ đó, thúc đẩy các nhà sản xuất giảm thiểu khí nhà kính trong quá trình sản xuất, thiết kế, kéo dài vòng đời của sản phẩm.
Theo quy định về thiết kế sinh thái cho sản phẩm bền vững của Liên minh châu Âu - EU (ESPR), quy định Hộ chiếu sản phẩm kỹ thuật số (DPP) sẽ bắt buộc với nhiều sản phẩm được mua hoặc bán tại EU. Theo đó, DPP sẽ được đính kèm vào từng sản phẩm dưới dạng chip NFC, mã QR và được liên kết với hộ chiếu lưu trữ trên đám mây, tuân thủ ISO, IEC (tiêu chuẩn quốc tế trong lĩnh vực điện tử) để có thể truy xuất nguồn gốc toàn cầu. Các yêu cầu của DPP đối với các sản phẩm điện tử sẽ được thực hiện thông qua một đạo luật được uỷ quyền theo ESPR (Quy định về thiết kế sinh thái cho sản phẩm bền vững) trong giai đoạn 2026-2030.
“Ngành điện tử sẽ là một trong những lĩnh vực đầu tiên triển khai DPP. Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để doanh nghiệp Việt chủ động nâng cấp năng lực quản trị và chuỗi cung ứng của mình”, bà Giang nhấn mạnh.
Với thị trường trong nước, danh mục 2.166 doanh nghiệp phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm điện tử phải thực hiện tái chế sản phẩm điện tử…
Nhằm khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi mô hình phát triển, Bộ Chính trị đã ban hành hàng loạt nghị quyết quan trọng:
- Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số;
- Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, coi chuyển đổi xanh là “luật chơi mới”;
- Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân gắn với kinh tế tuần hoàn, tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải.
Các chính sách này được đánh giá là bệ đỡ quan trọng giúp doanh nghiệp đầu tư, đổi mới công nghệ và phát triển chuỗi cung ứng xanh.
Ở góc độ nghiên cứu chính sách, chuyển đổi xanh mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, nhưng theo TS. Bùi Thanh Minh - Phó Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) cho rằng, thách thức đối với doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh hiện nay vẫn là nguồn vốn. Ông cho rằng cần có chính sách tín dụng xanh, ưu đãi thuế và hỗ trợ kỹ thuật, giúp doanh nghiệp – đặc biệt là khối nhỏ và vừa – có thể tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu một cách bền vững hơn.
TS. Bùi Thanh Minh, Phó Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, chia sẻ tại Hội thảo.
Phần tọa đàm “Chuyển đổi xanh và phát triển bền vững” thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia và đại diện doanh nghiệp. Buổi thảo luận được điều phối bởi bà Đỗ Thị Thuý Hương (VEIA), tập trung vào các vấn đề then chốt: thách thức khi tiếp cận vốn xanh, tiêu chuẩn kỹ thuật trong chuỗi cung ứng toàn cầu, và các thực hành ESG thành công của doanh nghiệp Việt.
Hội thảo nằm trong chuỗi hoạt động của VEIA, hướng đến mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp ngành điện tử nâng cao khả năng thích ứng với các yêu cầu ESG quốc tế, đồng thời xây dựng mạng lưới hợp tác và tư vấn chuyên sâu cho các đơn vị tiên phong.
Các đại biểu tham dự không chỉ được cập nhật chính sách và xu hướng phát triển bền vững, mà còn có cơ hội nhận gói tư vấn miễn phí về giảm phát thải, tối ưu năng lượng và chiến lược ESG, cùng chương trình bốc thăm may mắn dành cho doanh nghiệp hành động sớm.
Hội thảo được xem là bước khởi động quan trọng cho chuỗi hoạt động đồng hành cùng doanh nghiệp điện tử Việt Nam trên hành trình chuyển đổi xanh, hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu và phát triển bền vững.