Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế nhận định ý tưởng này khó khả thi trong ngắn hạn do thiếu sự ủng hộ từ Quốc hội và rủi ro lạm phát.

Trong loạt bài đăng trên Truth Social ngày 8 và 9/11, ông Trump viết: “Cộng hòa nên chuyển tiền TRỰC TIẾP vào tài khoản HSA của người dân”. Ông cũng đề cập “cổ tức ít nhất 2.000 USD/người” từ nguồn thu thuế quan.

Phản hồi ngay sau đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết trong cuộc phỏng vấn với ABC News rằng ông chưa thảo luận ý tưởng này với Tổng thống và “hiện chưa có đề xuất cụ thể nào”. Giáo sư Brett House (Đại học Columbia) nhận xét: “Người tiêu dùng không nên kỳ vọng nhận được các khoản chi trả này”.

Áp lực lạm phát và chi phí sinh hoạt

Thuế quan là khoản thuế đánh vào hàng nhập khẩu, do doanh nghiệp Mỹ nộp nhưng thường được chuyển một phần sang người tiêu dùng qua giá bán lẻ. Phân tích của Budget Lab (Đại học Yale) ngày 30/10 cho thấy các chính sách thuế quan hiện hành sẽ khiến mỗi hộ gia đình Mỹ mất thêm trung bình 1.800 USD trong năm 2025.

Trong khi đó, chi phí y tế cũng đang tăng mạnh. Hàng triệu người dân sắp đối mặt “vách đá trợ cấp” khi các khoản tín dụng thuế bảo hiểm y tế tăng cường hết hạn vào cuối năm nay, đẩy phí bảo hiểm tăng đột biến.

Quốc hội là rào cản lớn

Bất chấp sức hút chính trị, chuyên gia Stephen Kates (Bankrate) nhấn mạnh: “Thanh toán trực tiếp khó xảy ra nếu không có Quốc hội thông qua”. Với cuộc chiến đảng phái đang diễn ra gay gắt tại Washington, khả năng đạt đồng thuận gần như bằng không.

Chính quyền khẳng định “cam kết sử dụng nguồn thu này vì lợi ích người dân Mỹ”, nhưng không đưa ra lộ trình cụ thể.

Nguy cơ lạm phát bùng phát

Các nhà kinh tế cảnh báo phát tiền trực tiếp có thể kích hoạt lạm phát. Nghiên cứu của Ngân hàng Dự trữ Liên bang St. Louis (2023) chỉ ra rằng các gói kích thích thời Covid-19 đã đẩy lạm phát tăng thêm 2,6 điểm phần trăm.

Ông Kates phân tích: “Tiền là tiền, khi lượng tiền lớn đổ vào nền kinh tế để săn lùng cùng khối lượng hàng hóa, lạm phát sẽ tăng”. Hiện chỉ số CPI Mỹ vẫn trên 3%, cao hơn mục tiêu 2% của Fed.

Con số “kỳ lạ”

Ý tưởng “cổ tức thuế quan” không mới. Tháng 7/2025, Thượng nghị sĩ Josh Hawley (đảng Cộng hòa, bang Missouri) đã đệ trình dự luật American Worker Rebate Act, đề xuất phát tiền từ nguồn thu thuế quan ngay trong năm nay. Dự luật hiện vẫn “nằm im” tại Ủy ban Tài chính Thượng viện.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, 9 tháng đầu năm 2025, nước này thu được khoảng 195 tỷ USD tiền thuế quan – gấp hơn hai lần cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giáo sư Tomas Philipson (Đại học Chicago, cựu quyền Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng) tính toán:

• Phát 2.000 USD cho 100 triệu người → 200 tỷ USD
• Phát cho 200 triệu người → 400 tỷ USD
• Nếu thiết kế như gói Covid, chi phí có thể lên 600 tỷ USD (theo Ủy ban Ngân sách Liên bang Có Trách nhiệm)

Ông Philipson đặt vấn đề: “Nếu đối tác thương mại nước ngoài gánh toàn bộ thuế quan như Nhà Trắng tuyên bố, tại sao lại dùng tiền đó phát lại cho người Mỹ?”

Bóng dáng vụ kiện Tòa án Tối cao

Số phận chính sách thuế quan của ông Trump đang được Tòa án Tối cao xem xét. Nếu phán quyết bất lợi, chính phủ có thể phải hoàn trả toàn bộ khoản thuế quan đã thu, khiến nguồn tiền “cổ tức” bốc hơi.

Giáo sư House kết luận: “Nếu Tòa án bác bỏ, tiền thuế quan sẽ quay về tay doanh nghiệp nhập khẩu, không còn nguồn để phát cho người dân”.

Dù ý tưởng khó thành hiện thực trong ngắn hạn, một số nhà phân tích như Ed Mills (Raymond James) dự báo Quốc hội có thể quan tâm hơn khi bầu cử giữa kỳ 2026 đến gần, đặc biệt nếu tiêu dùng suy yếu.