Cụ thể, lúc 11h ngày 3/12/2023, điểm đo 556 Nguyễn Văn Cừ (quận Long Biên) thuộc Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) hiển thị chỉ số chất lượng không khí AQI là 160, mức không khí xấu. Từ 7h đến 12h, chỉ số này liên tục dao động ở mức xấu, cụ thể lúc 7h là 151, 8h hiển thị 162, 9h là 167, 10h là 165.
Từ tháng 11/2023 đến nay, rất nhiều ngày, tình trạng ô nhiễm không khí Hà Nội và các tỉnh miền Bắc ở mức xấu, ảnh hưởng lớn tới chất lượng sức khoẻ người dân. Một lớp sương mù trắng đục và bụi mịn liên tục bao phủ Thủ đô.
Theo ứng dụng PAM Air đo được, ngày 3/12, lúc 12h30, AQI tại Trường Đại học Lâm nghiệp Việt Nam (huyện Chương Mỹ, Hà Nội) đo được là 186, tại Thư viện xã Cổ Am (huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng) là 198, có hại cho sức khoẻ. Đây là những điểm có chỉ số AQI ở ngưỡng cao.
Trong khi đó trang thông tin kết quả quan trắc của Đại sứ quán Mỹ hiển thị chỉ số AQI của Hà Nội là 167, mức có hại cho sức khỏe. Đặc biệt, điểm đo ở Trường quốc tế Liên hợp quốc (quận Tây Hồ) sáng nay AQI đạt ngưỡng cao nhất toàn thành phố là 181.
Lý giải nguyên nhân, ông TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cho biết, nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường là từ chính các hoạt động của con người và thời tiết, khí hậu có tính chất tác động.
“Trong và ngoài TP. Hà Nội, nhiều cơ sở tái chế như tái chế nhôm, chì... không có hệ thống xử lý khí thải theo quy định bảo vệ môi trường. Họ sản xuất nhưng không tuân thủ quy định dẫn tới tình trạng ô nhiễm; các phương tiện cá nhân như ô tô, xe máy dùng xăng, dầu cũng là nguyên nhân gây ra ô nhiễm không khí” - vị này nói.
Theo thống kê, Hà Nội hiện có gần 7 triệu xe máy lưu thông, trong đó nhiều xe máy đã cũ, không được bảo trì thường xuyên, khói đen thải ra môi trường... là nguồn phát thải bụi mịn PM2.5. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí.
Ông Tùng cho biết thêm, trước những ngày ô nhiễm như thế, nhiều người cảm thấy rất khó chịu, đặc biệt qua các khảo sát tại các bệnh viện, tỉ lệ bệnh nhân tới khám liên quan tới bệnh hô hấp rất nhiều.
"Người dân trước hết phải tự bảo vệ mình, phải theo dõi thường xuyên các trang web hoặc các app có chỉ số AQI để biết khu vực mình ở, mức độ ô nhiễm không khí.
Không khí ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khoẻ, người dân cần hạn chế đi ra ngoài đường. Khi ra đường phải bịt khẩu trang loại chống được bụi mịn PM 2.5, trong nhà đóng cửa, ra ngoài đường về cũng phải rửa mắt rửa, rửa mũi theo khuyến cáo của Bộ Y tế", TS Hoàng Dương Tùng khuyến cáo.
Ngoài ra là tình trạng ô nhiễm từ các công trình xây dựng; tình trạng đốt rác cũng xảy ra rất nhiều. Một nguyên nhân nữa là do khí hậu, thời tiết. Đơn cử, mùa đông, trời ẩm thấp, gió rất lặng nên bụi mịn luẩn quẩn dưới tầng thấp. Đó là đặc điểm của các tỉnh miền Bắc, trong đó có Hà Nội nên trong thời tiết mùa đông, rất nhiều ngày không khí bị ô nhiễm nặng.
Trước tình trạng báo động của ô nhiễm không khí, Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) mới đây đã phát đi văn bản đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương chỉ đạo, tập trung nguồn lực triển khai các giải pháp quyết liệt nhằm kiểm soát các hoạt động có phát sinh khí thải, bụi trên địa bàn tỉnh, thành phố.
Điều này nhằm tăng cường kiểm soát ô nhiễm không khí, tình trạng ô nhiễm bụi trong không khí tại một số địa phương khu vực các tỉnh đồng bằng Bắc bộ, đặc biệt là khu vực TP. Hà Nội và các tỉnh lân cận đang có diễn biến xấu, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.
Các địa phương cần yêu cầu các cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn thực hiện nghiêm các biện pháp kiểm soát, bảo đảm xử lý khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật về môi trường, đặc biệt là các cơ sở có phát sinh nguồn bụi, khí thải lớn.
Ngoài ra, các địa phương cũng cần đôn đốc, giám sát các cơ sở sản xuất thuộc đối tượng phải lắp đặt quan trắc khí thải tự động và truyền dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường theo quy định.
Cục cũng đề nghị các đơn vị khuyến cáo người dân áp dụng ngay các giải pháp bảo vệ sức khỏe, đặc biệt với các nhóm đối tượng có hoạt động ngoài trời vào 5h-7h sáng và 14h-19h tối.