Trong thời đại mà mọi tổ chức đều đang chuyển dịch số mạnh mẽ, nhiều doanh nghiệp chi hàng tỷ đồng cho các giải pháp bảo mật phức tạp: từ tường lửa, chống mã độc đến hệ thống giám sát thời gian thực. Nhưng có một điểm yếu “cổ điển” lại đang bị bỏ quên – tên miền. Và chính sự chủ quan này đang khiến không ít thương hiệu lớn phải trả giá.
Một trường hợp điển hình là vụ việc xảy ra đầu tháng 5/2025, khi website của nền tảng thương mại điện tử Tiki bất ngờ bị chuyển hướng sang trang web cờ bạc – một hành vi mà theo Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), là hệ quả của việc mất quyền kiểm soát tên miền, không phải lỗi hạ tầng hay mã độc như nhiều người tưởng. Dư luận có thể hoài nghi hệ thống bị “hack”, nhưng sự thật phũ phàng hơn: tên miền – phần tưởng như nhỏ bé nhưng là “điểm đầu” mọi tương tác số – đã bị chiếm dụng chỉ vì tài khoản quản trị bị lộ.
Trong bối cảnh hiện nay, tên miền không đơn thuần là địa chỉ truy cập website. Nó là biểu tượng thương hiệu, là cửa ngõ dữ liệu, là nút liên kết người dùng với tổ chức. Một khi tên miền bị đánh cắp hoặc điều hướng sai lệch, không chỉ danh tiếng sụp đổ trong tích tắc, mà còn tiềm ẩn hậu quả pháp lý và bảo mật nghiêm trọng: người dùng bị lừa đảo, dữ liệu bị rò rỉ, thậm chí bị chiếm quyền điều khiển hạ tầng kỹ thuật số.
Thực tế, giải pháp bảo vệ tên miền không phải là điều gì quá mới mẻ hay đắt đỏ. Công nghệ Registry Lock – lớp phòng vệ cao nhất dành cho tên miền – đã được triển khai nhiều năm qua tại Việt Nam. Khi kích hoạt, mọi thay đổi liên quan đến tên miền (chuyển nhượng, cập nhật DNS, chỉnh sửa thông tin) đều bị vô hiệu hóa, trừ khi có xác thực đặc biệt từ chính chủ thể tên miền. Điều đó đồng nghĩa với việc, ngay cả khi hacker có trong tay thông tin đăng nhập, cánh cửa số vẫn không thể bị mở.
Thế nhưng, theo số liệu của VNNIC, chỉ khoảng 0,6% tên miền .vn hiện nay đang áp dụng Registry Lock – một con số đáng báo động. Có thể là do thiếu nhận thức, hoặc do quy trình kích hoạt được cho là phức tạp với doanh nghiệp nhỏ. Nhưng với các tổ chức lớn như ngân hàng, sàn thương mại điện tử, ví điện tử hay cơ quan nhà nước, việc phớt lờ giải pháp này là một nguy cơ hiện hữu.
Việc tên miền trở thành mục tiêu tấn công không phải là dự đoán – nó đã và đang xảy ra. Nhưng trong một hệ sinh thái số ngày càng tinh vi, chính các “mắt xích nhỏ nhất” như tên miền, email quản trị, thậm chí là cấu hình DNS, lại là nơi dễ bị khai thác nhất.
Trong một tương lai không xa, khi công nghệ deepfake, AI giả mạo và các mô hình tấn công chuỗi cung ứng ngày càng phổ biến, việc bỏ quên tên miền chẳng khác nào để cửa chính mở toang trong khi đầu tư cả tỷ đồng cho khóa vân tay trong phòng ngủ.
Bảo mật tên miền không chỉ là kỹ thuật – đó là nhận thức chiến lược. Và với tốc độ số hóa hiện nay, không tổ chức nào có thể tự tin là mình “an toàn” nếu cánh cửa đầu tiên – chính là tên miền – vẫn chưa có khóa bảo vệ đúng chuẩn.