Việc hơn 6.000 nhân viên Microsoft mất việc — trong đó phần lớn là lập trình viên — không chỉ đơn thuần là một cuộc cắt giảm nhân sự mang tính chu kỳ. Đây là minh chứng rõ nét cho một giai đoạn chuyển hóa sâu sắc trong ngành công nghệ: khi trí tuệ nhân tạo (AI) không còn chỉ là công cụ hỗ trợ, mà đang trực tiếp thay thế vai trò của con người trong các công việc vốn được xem là cốt lõi — như viết mã.
Dữ liệu công khai từ bang Washington, nơi đặt đại bản doanh của Microsoft, cho thấy 817 kỹ sư phần mềm — tương đương 40% số người bị sa thải tại địa phương này — đã phải rời đi. Con số này phản ánh xu hướng rõ rệt: lập trình viên, từng là tài sản chiến lược trong mọi cuộc cách mạng công nghệ, nay lại trở thành một trong những nhóm đầu tiên bị thay thế bởi chính công nghệ mà họ góp phần tạo ra.
Nguyên nhân? AI đang ngày càng "thông minh" hơn. Satya Nadella, CEO Microsoft, thẳng thắn chia sẻ khoảng 20-30% mã nguồn trong các dự án của công ty hiện do AI đảm nhiệm. Các "AI Agent" không chỉ viết mã mà còn có khả năng kiểm tra, hiệu chỉnh và đề xuất cải tiến — điều mà trước kia đòi hỏi hàng loạt kỹ sư cấp trung và quy trình phức tạp. Khi khả năng của AI ngày càng được mở rộng, nhu cầu nhân lực trong những vai trò này trở nên không còn cấp thiết.
Cùng với lập trình viên, các vị trí quản lý cấp trung như quản lý sản phẩm và chương trình kỹ thuật cũng nằm trong danh sách bị ảnh hưởng nặng nề. Lý do một phần đến từ xu hướng tinh gọn bộ máy, nhưng sâu xa hơn là sự phát triển của các hệ thống AI có thể đảm nhận vai trò phân tích, điều phối và ra quyết định ở quy mô lớn mà không cần con người giám sát từng bước.
Thông điệp từ các lãnh đạo công nghệ hàng đầu rất rõ ràng: đội ngũ quản lý phải chứng minh được "AI không thể làm thay họ" nếu muốn tồn tại. Đó không còn là lời cảnh báo mà là một tiêu chí tuyển dụng mới — và cũng là thách thức sống còn.
Microsoft không phải là trường hợp cá biệt. Google, Meta, OpenAI, Salesforce, Duolingo, Shopify… tất cả đều đang tham gia vào cuộc tái cấu trúc lực lượng lao động xoay quanh AI. CEO Microsoft Kevin Scott ước tính trong 5 năm tới, 95% code sẽ do AI tạo ra. CEO OpenAI Sam Altman thì cho rằng AI đã đảm nhiệm tới 50% công việc lập trình tại một số công ty. Nếu những dự báo này trở thành hiện thực, ngành lập trình – từng là biểu tượng của "nghề nghiệp của tương lai" – có thể sẽ bước vào thời kỳ suy giảm sâu rộng.
Điều đang diễn ra ở Microsoft không chỉ là câu chuyện về những con số sa thải. Đó là chỉ dấu cho một cuộc chuyển mình toàn diện của ngành công nghệ toàn cầu. Khi AI tiếp tục lấn sâu vào những lĩnh vực từng được coi là "bất khả xâm phạm" với máy móc, thì chính các chuyên gia công nghệ — từ lập trình viên đến quản lý — buộc phải tái định vị kỹ năng và vai trò của mình.
Trong kỷ nguyên mới, lập trình viên không chỉ cần biết viết code, mà phải hiểu cách thiết kế, kiểm soát và hợp tác với các hệ thống AI. Thay vì cạnh tranh với AI, họ cần học cách huấn luyện và phối hợp cùng AI để tạo ra giá trị mới — đó mới là chìa khóa để tồn tại và phát triển.
Cuộc sa thải tại Microsoft là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho toàn ngành: AI không còn là tương lai xa, mà đã và đang hiện hữu như một nhân tố định hình lại cấu trúc lao động. Trong làn sóng tự động hóa chưa từng có này, những ai không kịp thích nghi sẽ bị bỏ lại phía sau — kể cả khi họ từng là những kỹ sư hàng đầu trong những tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới.