Trong thế giới của những thuật ngữ công nghệ dễ gây ảo tưởng, “chấm lượng tử” – hay Quantum Dot – đang trở thành tâm điểm của một cuộc tranh cãi không chỉ về kỹ thuật, mà còn về quyền định nghĩa sản phẩm và định hình thị trường.
Samsung và TCL, hai trong số những nhà sản xuất TV lớn nhất thế giới, đang có những quan điểm đối lập về thứ làm nên một chiếc TV chấm lượng tử “thực thụ”. Mâu thuẫn khởi phát từ một chi tiết tưởng chừng nhỏ: có hay không sự hiện diện của cadmium – kim loại nặng bị hạn chế trong các tiêu chuẩn an toàn môi trường – trong vật liệu tạo nên lớp phim Quantum Dot.
Ba tiêu chuẩn – một cuộc chơi định hình lại khái niệm
Samsung không chỉ phản đối việc sử dụng cadmium, mà còn chủ động đưa ra một bộ ba tiêu chí khắt khe cho định nghĩa QLED:
- Phải có lớp phim Quantum Dot thực sự.
- Nồng độ chấm lượng tử vượt ngưỡng 3.000 ppm.
- Hoàn toàn không chứa cadmium.
Với tiêu chuẩn này, Samsung định vị QLED không chỉ là công nghệ, mà còn là cam kết chất lượng – một ranh giới mà không phải TV nào gắn mác “QLED” trên thị trường cũng vượt qua được. Đây cũng là cách hãng Hàn Quốc bảo vệ thương hiệu của mình trong bối cảnh thuật ngữ “chấm lượng tử” đang bị lạm dụng như một chiêu bài tiếp thị.
TCL, đại diện tiêu biểu của nhóm hãng Trung Quốc, không phủ nhận việc sử dụng cadmium mà còn công khai thừa nhận. Theo hãng, các mẫu TV QLED của mình được phát triển dựa trên nguồn vật liệu đến từ ba nhà cung cấp khác nhau và đều có chứa cadmium. Họ cũng công bố các thử nghiệm xác thực đặc tính huỳnh quang của Quantum Dot và đưa ra dữ liệu quang phổ để củng cố lập luận kỹ thuật.
Không dừng lại ở đó, TCL đặt dấu hỏi về tính khách quan của một số khiếu nại chống lại mình – được đệ trình bởi Hansol Chemical, công ty cung cấp vật liệu chấm lượng tử chính cho… Samsung và LG. Điều này khiến cuộc tranh cãi giữa hai hãng không chỉ mang màu sắc kỹ thuật, mà còn phản ánh một cuộc đua quyền lực giữa các chuỗi cung ứng – nơi tiêu chuẩn có thể vừa là rào cản, vừa là vũ khí chiến lược.
Vấn đề mấu chốt ở đây là: chưa có bất kỳ tổ chức độc lập hoặc liên minh công nghiệp nào đưa ra tiêu chuẩn thống nhất về hàm lượng tối thiểu hay cấu thành hóa học để xác định một sản phẩm có thể gọi là TV chấm lượng tử. Chính sự thiếu vắng này đang tạo điều kiện để mỗi hãng tự đưa ra “luật chơi” riêng, đẩy người tiêu dùng vào thế bị động trước vô số mác “QLED”, “Quantum Color” hay “Nano QLED” – mà chất lượng thực tế lại chênh lệch rất xa.
Trong bối cảnh đó, cuộc tranh cãi Samsung – TCL vừa là minh chứng cho khoảng trống trong tiêu chuẩn hóa ngành hàng điện tử tiêu dùng, vừa đặt ra câu hỏi lớn hơn: ai có quyền định nghĩa công nghệ? Hãng sản xuất, nhà cung cấp vật liệu, hay một tổ chức trung lập?
Sự phát triển của công nghệ chấm lượng tử là điều không thể phủ nhận – với dải màu rộng, độ sáng cao, hình ảnh rực rỡ hơn rõ rệt so với TV LCD truyền thống. Nhưng trong khi số lượng TV QLED chiếm hơn 10% tổng lượng xuất xưởng toàn cầu (số liệu Omdia, 2024), thì sự hiểu nhầm và thiếu minh bạch về công nghệ lại tăng nhanh không kém.
Trong cuộc đua công nghệ hiện nay, yếu tố quyết định không còn chỉ là hiệu suất hình ảnh hay thông số kỹ thuật. Đó còn là tính trung thực trong truyền thông sản phẩm, sự rõ ràng trong tiêu chuẩn công nghiệp, và cam kết hướng đến an toàn – không chỉ cho người tiêu dùng mà còn cho môi trường.
Phantom 3500 có thể không có cửa sổ, nhưng với TV chấm lượng tử, điều người dùng thực sự cần là cửa sổ thông tin – một cách nhìn rõ ràng vào bản chất công nghệ đằng sau lớp vỏ tiếp thị hào nhoáng.