Thị trường
Khi quyền lực vượt giới hạn: Google và cái giá của một câu trả lời do AI tạo ra
Phan Khôi - Thứ Năm, 22/05/2025 7:06 CH
Vietnet24h - Cái giá của sự tiện lợi mà AI mang lại không chỉ là quảng cáo cá nhân hóa, mà còn là quyền kiểm soát nội dung bị tước đoạt từ chính những người tạo ra nó. Sự "im lặng có chủ đích" của Google đang tạo ra một tiền lệ nguy hiểm trong quan hệ giữa nền tảng công nghệ và người sản xuất nội dung.

Việc Google “âm thầm” sử dụng nội dung từ các trang web để huấn luyện các mô hình trí tuệ nhân tạo cho công cụ tìm kiếm mà không trao cho các nhà xuất bản trực tuyến quyền lựa chọn không chỉ là câu chuyện về quyền kiểm soát nội dung – mà là biểu hiện rõ nét của một cuộc giằng co quyền lực giữa gã khổng lồ công nghệ và những người tạo ra giá trị cốt lõi trên Internet.
 
Theo các tài liệu nội bộ được trình bày trong phiên tòa chống độc quyền tại Washington, Google đã cân nhắc nhiều phương án nhằm cho phép các nhà xuất bản kiểm soát việc sử dụng nội dung của họ – từ quyền từ chối tham gia huấn luyện mô hình AI đến khả năng xuất hiện trong tính năng AI Overviews. Tuy nhiên, thay vì minh bạch công bố và thiết kế một hệ thống linh hoạt, Google đã chọn phương án “đơn giản hóa” bằng cách… không cho bất kỳ sự lựa chọn nào.
 
Cách tiếp cận này thực chất là một hình thức áp đặt: các nhà xuất bản buộc phải tuân theo nếu muốn duy trì sự hiện diện trong hệ sinh thái tìm kiếm – nơi Google chiếm hơn 90% thị phần toàn cầu. Quyền lựa chọn – nếu có – chỉ tồn tại trên giấy.
 
AI Overviews của Google là minh chứng cho sự thay đổi sâu sắc trong cách người dùng tương tác với thông tin. Tính năng này giúp AI trả lời trực tiếp các truy vấn của người dùng, khiến họ không còn nhu cầu nhấp vào liên kết dẫn đến các trang web gốc – nơi các nhà xuất bản đang sống nhờ doanh thu quảng cáo, tiếp thị liên kết hoặc bán hàng trực tiếp.
 
Hệ quả đã rất rõ ràng: lưu lượng truy cập vào các trang web sụt giảm, trong khi Google – vốn đang tích hợp các sản phẩm AI sâu hơn – lại đứng giữa, vừa là công cụ tổng hợp nội dung, vừa là điểm đến cuối cùng.
 
Câu hỏi đặt ra là: nếu AI của Google càng ngày càng thông minh và độc lập, có cần đến các nhà xuất bản nữa không? Và nếu không, mô hình kinh doanh của báo chí số, của các nhà sáng tạo nội dung liệu có còn sống sót?
 
Google viện dẫn rằng các nhà xuất bản đã có lựa chọn – chẳng hạn như dùng thẻ “no snippet” để không cho AI sử dụng nội dung. Nhưng thực chất đây là một lựa chọn mang tính trừng phạt: nếu từ chối AI, nội dung của họ cũng biến mất khỏi tóm tắt tìm kiếm, khiến khả năng người dùng truy cập tiếp tục giảm mạnh.
 
Đây là một cái bẫy kinh điển trong nền kinh tế nền tảng: hoặc chấp nhận mất quyền kiểm soát để giữ lưu lượng truy cập, hoặc giữ quyền nhưng bị loại khỏi “cuộc chơi”. Với các nhà xuất bản phụ thuộc vào lượng truy cập để sống còn, đây không phải lựa chọn – mà là tối hậu thư.
 
Lập luận của Google rằng việc tạo các mô hình AI riêng biệt cho từng tính năng là “quá phức tạp” – về chi phí, phần cứng và hiệu suất – nghe có vẻ hợp lý trên góc độ kỹ thuật. Nhưng với một công ty có khả năng chi hàng chục tỷ USD cho AI, việc coi trọng sự tiện lợi kỹ thuật hơn quyền lợi của các đối tác nội dung lại thể hiện một ưu tiên rõ ràng: lợi nhuận và kiểm soát.
 
Bà Liz Reid – Giám đốc bộ phận tìm kiếm – thẳng thắn thừa nhận: nếu nhà xuất bản muốn xuất hiện trong tính năng này nhưng không trong tính năng kia, điều đó là “không khả thi”. Nhưng “không khả thi” ở đây là cho Google – chứ không phải cho mô hình kinh tế báo chí đang bị bóp nghẹt.
 
Khi các mô hình AI như Google Search hay ChatGPT trở thành cổng thông tin chính của hàng tỷ người, việc thiết kế lại hệ thống phân phối và ghi nhận công sức sáng tạo là điều bắt buộc.
 
Việc AI học từ dữ liệu công khai không phải là điều sai – nhưng khi công cụ học đó biến thành sản phẩm thương mại cắt đứt người tạo nội dung khỏi nguồn lợi ích, thì đó là một hành vi chiếm dụng.
 
Google, với vị thế thống lĩnh, cần phải chủ động thiết lập các tiêu chuẩn đạo đức và cơ chế đền bù cho người tạo nội dung – thay vì tiếp tục "tối ưu hóa" theo hướng có lợi nhất cho mình.
 
Phiên tòa chống độc quyền chưa đưa ra phán quyết cuối cùng. Nhưng bất kể kết quả pháp lý ra sao, Google đang đứng trước bản án đạo đức từ cộng đồng sáng tạo nội dung: rằng quyền lực không thể che mờ trách nhiệm.
 
Trong một thế giới mà AI ngày càng thay thế con người trong việc tổng hợp và truyền đạt tri thức, quyền kiểm soát dữ liệu nguồn là ranh giới cuối cùng giữa sáng tạo và sao chép. Và Google – với tư cách là người dẫn dắt cuộc chơi – đang bị yêu cầu phải chọn phe.
Gemini sắp có mặt trên TV, đồng hồ và ôtô: Google “AI hóa” mọi thiết bị Android Vietnet24h - Google tuyên bố sẽ đưa chatbot AI Gemini thay thế trợ lý ảo cũ và xuất hiện trên mọi nền tảng từ đồng hồ thông minh, Android Auto đến TV trong năm nay. Đây là một phần trong chiến lược biến Android thành hệ sinh thái lấy AI làm lõi.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Lỗ hổng zero-day trên Chrome: Báo động đỏ cho an ninh mạng toàn cầu Vietnet24h - Khi trình duyệt trở thành "cửa ngõ" mặc định để tiếp cận thế giới số, một lỗ hổng zero-day trên Chrome không chỉ đơn thuần là một lỗi kỹ thuật – mà là lời nhắc nghiêm khắc về mức độ mong manh của hệ sinh thái số hiện đại.
Safari và bài toán bảo mật bị bỏ ngỏ: Khi sự im lặng của Apple trở thành rủi ro của người dùng Vietnet24h - Một lỗ hổng trong tính năng toàn màn hình của trình duyệt Safari đang phơi bày hàng triệu người dùng Apple trước những chiến dịch lừa đảo tinh vi. Nhưng điều đáng báo động hơn cả không nằm ở bản thân lỗ hổng – mà ở thái độ có phần thờ ơ của Apple trước cảnh báo từ giới nghiên cứu bảo mật.
Việt Nam vào top 30 thế giới về tốc độ mạng: Nhưng hàng trăm bản làng vẫn mòn mỏi đợi sóng Vietnet24h - Trong khi người dân thành phố tận hưởng Internet 5G tốc độ cao, thì ở Sơn La, hơn 600 thôn bản vẫn chưa có đường truyền mạng. Câu chuyện kết nối số tại Việt Nam vẫn là bức tranh hai mảng sáng – tối, đòi hỏi những hành động quyết liệt hơn từ cơ quan quản lý và doanh nghiệp viễn thông.
Game Pet Samkok chiếm top 1 tại Việt Nam, nổi bật ở Thái Lan và Indonesia Vietnet24h - Chỉ sau một ngày phát hành, Pet Samkok – Báo Thủ 3Q do SohaGame phát triển – đã vươn lên đứng đầu App Store, Google Play tại Việt Nam và được Apple chọn hiển thị nổi bật tại Thái Lan, Indonesia, đánh dấu bước tiến mới của game Việt tại thị trường Đông Nam Á.
CEO của Nvidia, Jensen Huang cho biết Nintendo Switch 2 có bộ xử lý AI chuyên dụng Vietnet24h - CEO của Nvidia, Jensen Huang đã trình bày chi tiết về khả năng của máy chơi game Switch 2 mới của Nintendo.
Lượng tử hóa an ninh mạng: Khi thông tin được bảo vệ bởi định luật vật lý Vietnet24h - Hãy tưởng tượng mỗi tin nhắn bạn gửi được bảo vệ bằng định luật vật lý – không hacker nào có thể đọc trộm, vì chỉ cần nghe lén là… chính họ tự làm sai lệch thông tin. Đó không còn là viễn tưởng, mà là thực tế đang diễn ra tại Trung Quốc, nơi cuộc gọi mã hóa lượng tử đầu tiên vừa được thực hiện nhờ công nghệ bảo mật cấp độ nguyên tử.
Lượng PC xuất xưởng tăng trong quý đầu tiên khi các công ty chuẩn bị cho thuế quan Vietnet24h - Nhiều công ty đã đẩy nhanh quá trình giao hàng để chuẩn bị cho mức thuế quan sắp tới có thể gây áp lực lên thị trường máy tính và thiết bị điện tử đang phục hồi.
Trò chơi Xbox sẽ sớm có trên TV LG thông qua dịch vụ chơi game đám mây Vietnet24h - Theo LG Electronics, gần đây họ đã ký kết một quan hệ đối tác để cung cấp hàng trăm tựa game Xbox cho webOS của LG.
Tấn công mạng làm gián đoạn hoạt động của Japan Airlines Vietnet24h - Vừa qua, Japan Airlines đã trở thành nạn nhân của một cuộc tấn công mạng nghiêm trọng, gây tác động lớn đến các hệ thống nội bộ của hãng. Các chuyên gia cho rằng vụ việc có thể dẫn đến sự cố chậm trễ và hủy chuyến bay trong những ngày tới.
Tình trạng tấn công mạng tại Việt Nam: Mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng với hơn 659.000 vụ Vietnet24h - Năm 2024, các cơ quan, doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với hơn 659.000 vụ tấn công mạng, trong đó hình thức tấn công APT (Advanced Persistent Threat) trở thành mối đe dọa lớn nhất. Báo cáo của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia chỉ ra rằng không chỉ số lượng mà cả quy mô các vụ tấn công đang gia tăng, đồng thời nhân lực an ninh mạng tại Việt Nam vẫn đang thiếu hụt trầm trọng, tạo ra nhiều lỗ hổng dễ dàng bị tội phạm mạng khai thác.
Điện thoại Pixel của Google sẵn sàng áp dụng tính năng Now Bar sáng tạo của Samsung Vietnet24h - Google có thể sắp ra mắt một tính năng mới gợi nhớ đến Now Bar của Samsung.
Dịch vụ taxi robot Uber, Waymo mở cửa đón khách tại Atlanta Vietnet24h - Vào thứ Ba, xe taxi robot Waymo đã có mặt tại Atlanta cho người dùng Uber khi hai công ty mở rộng quan hệ đối tác trong lĩnh vực gọi xe tại Hoa Kỳ.
Nhà sản xuất chip điện thoại thông minh lớn cho biết hệ điều hành Huawei mới có thể ảnh hưởng đến doanh số bán hàng của họ Vietnet24h - Công ty sản xuất nhiều chip được sử dụng trong điện thoại thông minh, Công ty Sản xuất Bán dẫn Đài Loan (TSMC) sẽ bị ảnh hưởng trong ngắn hạn bởi lệnh cấm ngăn Huawei tìm nguồn cung ứng linh kiện và phần mềm tại Hoa Kỳ.
Meta sẽ ra mắt kính thông minh với Oakley và Prada, mở rộng quan hệ đối tác với Luxottica Vietnet24h - Meta và EssilorLuxottica có kế hoạch phát hành các phiên bản kính thông minh hỗ trợ AI của họ dưới thương hiệu Oakley và Prada,
Samsung đặt mục tiêu bắt kịp các đối thủ Trung Quốc về điện thoại mỏng có thể gập lại khi Apple tuyên bố tham gia cuộc chơi Vietnet24h - Samsung chuẩn bị ra mắt chiếc điện thoại thông minh có thể gập lại tiếp theo, có thể gọi là Galaxy Fold7, tại một sự kiện vào tháng tới.
Samsung và TSMC đang tạo tiền đề cho cuộc đua khốc liệt trong công nghệ chip 2nm Vietnet24h - Cuộc đua toàn cầu để dẫn đầu thị trường bán dẫn 2 nanomet thế hệ tiếp theo sẽ trở nên khốc liệt hơn vào nửa cuối năm nay, với các nhà máy đúc hàng đầu TSMC và Samsung Electronics chuẩn bị bắt đầu sản xuất hàng loạt.
Motorola và Google thách thức sự thống trị của Samsung Vietnet24h - Nhà sản xuất điện thoại thông minh hàng đầu thế giới không chỉ giành được vị trí hàng đầu trên thị trường điện thoại có thể gập lại ở châu Âu mà còn đang đắm mình trong những lời khen ngợi toàn cầu.
Samsung Electronics áp dụng trợ lý mã hóa AI để tăng năng suất của nhà phát triển Vietnet24h - Samsung Electronics Co. cho biết hôm 8/6 rằng họ sẽ áp dụng dịch vụ trợ lý mã hóa trí tuệ nhân tạo có tên là Cline vào tháng tới để nâng cao năng suất cho các nhân viên phát triển phần mềm của mình.
SK hynix vượt qua Samsung trên thị trường DRAM toàn cầu lần đầu tiên trong quý 1 Vietnet24h - Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu Omdia, doanh số bán DRAM toàn cầu đạt tổng cộng 26,33 tỷ đô la Mỹ trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 3, giảm 9 phần trăm so với quý trước, trong bối cảnh giá hợp đồng DRAM giảm và lượng hàng HBM xuất xưởng giảm.
Cuộc đụng độ của Trump với Apple có thể khiến giá điện thoại Samsung tăng mạnh Vietnet24h - Tổng thống Donald Trump đã thúc giục Apple chuyển hoạt động sản xuất của mình ra khỏi Trung Quốc và gã khổng lồ công nghệ đã phản ứng bằng cách di dời sản xuất sang Ấn Độ.
Tăng trưởng OLED giảm sút khi thuế quan của Trump đe dọa doanh số bán điện thoại thông minh Vietnet24h - Mối lo ngại đang gia tăng về khả năng chậm lại trong các lô hàng điện thoại thông minh toàn cầu, do chính sách thuế quan leo thang của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, điều này có thể làm giảm đà tăng trưởng của ngành công nghiệp màn hình OLED của Hàn Quốc.
Xiaomi 16 lộ diện: Cấu hình "khủng", pin vượt Galaxy S25 gần gấp đôi Vietnet24h - Thông tin rò rỉ cho thấy Xiaomi 16 sẽ sở hữu viên pin 7.000 mAh, vượt trội so với 4.000 mAh trên Galaxy S25. Cộng với chip Snapdragon 8 Gen 4 Elite 2 và hệ thống ba camera 50 MP, đây có thể là flagship Android đáng gờm nhất trong nửa cuối năm nay.
Samsung sẽ ra mắt Galaxy Z Flip 7 và Fold 7 vào tháng 7 tại New York Vietnet24h - Samsung Electronics chuẩn bị ra mắt điện thoại màn hình gập mới vào tháng tới, tự hào với hiệu suất tương đương với mẫu Ultra, mẫu cao cấp nhất của dòng Galaxy S.
Xiaomi dẫn đầu thị trường thiết bị đeo tay toàn cầu, thị phần Apple giảm sút trong quý 1/2025 Vietnet24h - Theo báo cáo của Canalys, Xiaomi ghi nhận mức tăng trưởng 44% doanh số thiết bị đeo tay trong quý đầu năm 2025, qua đó chiếm lĩnh vị trí số 1 thị trường toàn cầu với 19% thị phần, vượt qua Apple – nhà sản xuất vốn thống trị lâu nay với 16%.
Doanh số bán điện thoại di động mang thương hiệu nước ngoài tại Trung Quốc tăng nhẹ vào tháng 4 Vietnet24h - Lượng điện thoại mang thương hiệu nước ngoài được bán ra tại Trung Quốc trong tháng 4 đã tăng lên 3,52 triệu chiếc so với mức 3,50 triệu chiếc của cùng kỳ năm trước.
Lượng iPhone xuất khẩu của Ấn Độ sang Hoa Kỳ tăng vọt ước tính 76%. Vietnet24h - Dữ liệu từ Canalys, hiện là một phần của Omdia, cho thấy số lượng iPhone được vận chuyển từ Ấn Độ đến Mỹ vào tháng 4 đã tăng khoảng 76%, đạt 3.000.000 chiếc.
BYD đánh bại Tesla về doanh số bán xe điện tại Châu Âu bất chấp thuế quan của EU trong 'thời khắc quan trọng' Vietnet24h - Dữ liệu từ JATO Dynamics cho thấy doanh số của BYD tại Châu Âu đã tăng 359% vào tháng 4 so với năm ngoái.
Xuất khẩu điện thoại thông minh của Trung Quốc sang Hoa Kỳ, bao gồm cả iPhone của Apple, giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2011 Vietnet24h - Xuất khẩu điện thoại thông minh của Trung Quốc giảm 72% xuống chỉ còn dưới 700 triệu đô la Mỹ vào tháng 4, khi chiến dịch áp thuế của Trump làm gián đoạn chuỗi cung ứng công nghệ.
LG và Samsung đối đầu trên thị trường TV di động đang phát triển Vietnet24h - LG dẫn đầu thị trường TV di động trước những thách thức mới.
LG mở rộng dấu ấn tại Ấn Độ với nhà máy mới trị giá 600 triệu đô la Vietnet24h - LG đã mở rộng nhà máy thứ 3 tăng cường chuỗi cung ứng nội địa, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về đồ gia dụng cao cấp tại Ấn Độ.