Môi trường & Năng lượng
Lithium từ nước mỏ dầu: Một đột phá công nghệ và bài toán hóa giải chuỗi cung ứng pin
Quán Chi - Thứ Năm, 26/06/2025 10:28 CH
Vietnet24h - Lần đầu tiên trên thế giới, một nhà máy có thể chiết xuất, cô đặc và tinh chế lithium từ nước sản xuất tại mỏ dầu – một quy trình được gọi là EC². Với độ tinh khiết lên đến 99,5%, đây là bước đột phá hứa hẹn làm thay đổi cách thế giới tiếp cận kim loại quan trọng nhất trong kỷ nguyên xe điện.
Trong bối cảnh thế giới chạy đua xây dựng chuỗi cung ứng cho xe điện và lưu trữ năng lượng, Mỹ vừa tiến thêm một bước mang tính chiến lược – không phải bằng việc mở thêm mỏ khai thác đá cứng hay bốc hơi nước muối sa mạc, mà bằng cách biến chất thải từ ngành dầu khí thành nguồn cung cấp lithium quy mô lớn.
 
Công ty Mỹ AlkaLi, công ty con của Gradiant, đã công bố nhà máy đầu tiên trên thế giới có khả năng chiết xuất, cô đặc và biến đổi lithium (quy trình EC²) từ nước sản xuất tại mỏ dầu. Nhà máy đặt tại bang Pennsylvania, thuộc thành hệ đá phiến sét Marcellus, dự kiến đáp ứng tới 50% nhu cầu lithium nội địa Mỹ khi đi vào vận hành thương mại đầu năm 2026. Đây là một bước ngoặt mang tính địa kỹ thuật, kinh tế và chiến lược cho cả nước Mỹ và thị trường năng lượng toàn cầu.
 
Việc khai thác lithium từ nước sản xuất – một sản phẩm phụ thường bị bỏ đi trong ngành dầu khí – không chỉ mang ý nghĩa công nghệ, mà là một bước chuyển đổi nhận thức: thay vì phụ thuộc vào các mỏ khoáng sản truyền thống vốn gây tranh cãi về môi trường và địa chính trị, Mỹ có thể tận dụng hạ tầng dầu khí sẵn có để tạo ra nguồn cung lithium sạch, rẻ và tại chỗ.
 
Hệ thống EC² mà alkaLi phát triển là một nền tảng tích hợp toàn diện – từ chiết xuất trực tiếp (DLE) đến cô đặc và biến đổi, tất cả được triển khai dạng mô-đun và quản lý bằng trí tuệ nhân tạo theo thời gian thực. Các thử nghiệm cho thấy tỷ lệ thu hồi lithium đạt tới 97%, độ tinh khiết 99,5%, vượt tiêu chuẩn ngành và tạo ra sản phẩm có thể dùng trực tiếp trong sản xuất pin.
 
Trong cuộc đua năng lượng mới, lithium – hay còn gọi là “vàng trắng” – không đơn thuần là khoáng chất, mà là yếu tố cốt lõi quyết định vị thế công nghệ và công nghiệp quốc gia. Nhu cầu toàn cầu về lithium được dự báo tăng theo cấp số nhân nhờ sự phát triển của xe điện, lưới điện thông minh và lưu trữ năng lượng tái tạo.
 
Tuy nhiên, hơn 60% nguồn cung lithium hiện nay đến từ Australia, Chile, Argentina – và phần lớn được tinh luyện tại Trung Quốc. Mỹ chỉ chiếm chưa đến 2% sản lượng toàn cầu, trong khi nhu cầu nội địa ngày một lớn.
 
Nhà máy của alkaLi không chỉ tăng nguồn cung nội địa, mà còn giảm sự phụ thuộc vào các quốc gia đối thủ trong chuỗi giá trị pin – điều đặc biệt quan trọng trong bối cảnh căng thẳng công nghệ Mỹ - Trung leo thang. Đây là ví dụ sống động cho chiến lược "friend-shoring" và "reshoring" – đưa sản xuất về gần nhà để tránh rủi ro chuỗi cung ứng toàn cầu.
 
Đáng chú ý, dự án này đặt tại trái tim của ngành dầu khí đá phiến Mỹ, biến chính hoạt động khai thác truyền thống – vốn bị chỉ trích vì phát thải và ô nhiễm – thành bàn đạp cho công nghiệp sạch. Nước sản xuất, vốn là rác thải kỹ thuật, nay trở thành nguyên liệu cho ngành năng lượng tái tạo.
Điều này không chỉ tạo giá trị kinh tế mới cho các nhà vận hành dầu khí, mà còn tái định nghĩa vai trò của ngành nhiên liệu hóa thạch trong kỷ nguyên hậu carbon. Nếu được nhân rộng, mô hình EC² có thể “xanh hóa” ngành công nghiệp vốn bị coi là ô nhiễm nhất hành tinh – đồng thời tạo lực đẩy chuyển dịch lao động và tài sản trong nội bộ ngành năng lượng Mỹ.
 
Không chỉ đơn thuần là đổi nguồn khai thác, thành công của alkaLi nằm ở mô hình tích hợp theo chiều dọc: sở hữu hạ tầng, công nghệ, dữ liệu và quyền vận hành từ A đến Z. Điều này giúp tránh phụ thuộc vào bên thứ ba, giảm chi phí vận hành 50% và tăng tốc triển khai thị trường – một yếu tố sống còn khi thế giới đang thiếu trầm trọng lithium chất lượng cao.
 
Đây cũng là lời nhắc nhở: đột phá năng lượng trong tương lai không nằm ở việc đào sâu thêm vào lòng đất, mà ở việc kết nối các hệ thống tưởng như không liên quan – như dầu khí và pin – bằng tư duy tích hợp dữ liệu, AI và mô-đun hóa.
 
Khi nhà máy alkaLi đi vào vận hành thương mại năm 2026, nó có thể không tạo ra những dòng tin giật gân như một mỏ khổng lồ ở Nam Mỹ hay thương vụ lithium tỷ đô tại châu Phi. Nhưng tầm ảnh hưởng dài hạn của nó là không thể xem nhẹ: một mô hình sản xuất lithium sạch, thông minh, tận dụng tài nguyên sẵn có và đặt nền móng cho tự chủ công nghệ Mỹ trong thời đại xe điện.
 
Trong bối cảnh mọi con đường đều dẫn đến pin – từ ôtô đến vệ tinh, từ lưới điện đến nhà máy AI – quốc gia nào làm chủ được lithium sẽ làm chủ được tương lai năng lượng. Và có lẽ, chính những giọt nước bị lãng quên dưới mỏ dầu sẽ là thứ thay đổi cuộc chơi.
Pin lithium thể rắn: Trung Quốc tìm ra chìa khóa giải quyết vấn đề tuổi thọ Vietnet24h - Pin lithium thể rắn được xem là tương lai của công nghệ lưu trữ năng lượng, và giờ đây, Trung Quốc đã vén màn một bí mật quan trọng trong việc giải quyết vấn đề nứt gãy của các bộ pin, mở ra cơ hội để nâng cao hiệu suất và tuổi thọ của các hệ thống lưu trữ năng lượng trong tương lai gần.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
LUẬT CÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ SỐ: “ĐỘNG LỰC CHO SỰ BỨT PHÁ CỦA VIỆT NAM TRONG KỶ NGUYÊN SỐ” Vietnet24h - Luật Công nghiệp Công nghệ số (CNCNS) được Quốc hội khóa 15 thông qua vào ngày 14/6/2025 là bước đột phá về chiến lược cho ngành công nghiệp công nghệ số.
Trump ký luật stablecoin khi ngành công nghiệp tiền điện tử hướng tới việc áp dụng rộng rãi Vietnet24h - Hôm thứ Sáu (18/7), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký ban hành luật thiết lập cơ chế quản lý đối với các loại tiền điện tử neo giá vào đô la, được gọi là stablecoin, một cột mốc có thể mở đường cho việc tài sản kỹ thuật số trở thành phương thức thanh toán và chuyển tiền thông dụng hàng ngày.
Thuế quan Hoa Kỳ lên EU: tác động và phản ứng của các bên Vietnet24h - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố áp mức thuế quan 30% lên hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu (EU), có hiệu lực từ ngày 1/8/2025, theo bài đăng trên mạng xã hội Truth Social vào ngày 12/7/2025.
Trump tuyên bố áp thuế 35% lên Canada bắt đầu từ ngày 1 tháng 8, cảnh báo sẽ tăng thuế nếu Ottawa trả đũa Vietnet24h - Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ năm đã công bố mức thuế 35% đối với hàng nhập khẩu từ Canada, bắt đầu từ ngày 1 tháng 8.
Đông Nam Á không cần phải đứng về phe nào trong cuộc cạnh tranh công nghệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc Vietnet24h - Các chuyên gia tham gia hội thảo cho biết tại hội nghị East Tech West của CNBC ở Bangkok, Thái Lan, Đông Nam Á không nên chọn đứng về phe nào trong cuộc đua công nghệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Trump công bố thỏa thuận thương mại với Việt Nam, áp thuế 20% đối với hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ Vietnet24h - Tổng thống Donald Trump cho biết Hoa Kỳ đã đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam.
Netflix tăng giá – tín hiệu cho bước chuyển mới trong quản lý thuế nền tảng số tại Việt Nam Vietnet24h - Việc Netflix và loạt dịch vụ số nước ngoài đồng loạt tăng giá sau ngày 1/7 không chỉ là câu chuyện hóa đơn người dùng. Đây là chỉ dấu cho thấy Việt Nam đang siết lại sân chơi số xuyên biên giới bằng cách áp thuế đồng đều, minh bạch và hướng tới một nền kinh tế số có chủ quyền.
Samsung, SK hynix lo ngại về việc hủy bỏ quyền miễn trừ chip của Hoa Kỳ Vietnet24h - Các nhà sản xuất chip Hàn Quốc đang phải đối mặt với sự bất ổn mới về hoạt động của họ tại Trung Quốc, khi Washington được cho là đang cân nhắc việc thu hồi các miễn trừ cho phép họ đưa thiết bị chip của Mỹ vào để nâng cấp cơ sở.
Hạ viện Hoa Kỳ yêu cầu nhân viên không sử dụng WhatsApp của Meta Vietnet24h - Hôm thứ Hai, quan chức hành chính của Hạ viện Hoa Kỳ đã nói với các nhân viên rằng họ không được phép sử dụng WhatsApp do ứng dụng này thiếu minh bạch về quyền riêng tư dữ liệu và các hoạt động bảo mật.
Hoa Kỳ có thể nhắm mục tiêu vào hoạt động của Samsung, Hynix, TSMC tại Trung Quốc Vietnet24h - Bộ Thương mại Hoa Kỳ đang cân nhắc thu hồi các giấy phép được cấp trong những năm gần đây cho các nhà sản xuất chip toàn cầu Samsung, SK Hynix và TSMC, khiến họ khó tiếp nhận hàng hóa và công nghệ của Hoa Kỳ tại các nhà máy của họ ở Trung Quốc hơn.
Drone phát sóng – “phao cứu sinh” công nghệ trong vùng lũ và bài toán chủ quyền số Vietnet24h - Trong bối cảnh thiên tai ngày càng khốc liệt và bất thường do biến đổi khí hậu, việc đảm bảo hạ tầng thông tin liên lạc trong vùng bị cô lập không chỉ là bài toán kỹ thuật, mà còn là một thách thức chiến lược về năng lực ứng phó khẩn cấp và an ninh mạng quốc gia. Giải pháp drone phát sóng của Viettel – với khả năng phủ sóng 4G trong bán kính 6 km – đang mở ra một hướng đi mới, nơi công nghệ bay không người lái trở thành cầu nối sống còn giữa con người và hệ thống cứu hộ trong tình huống đứt gãy liên lạc.
HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH BÁN DẪN ASEAN 2025 (ASEMIS): VIỆT NAM ĐÓNG VAI TRÒ QUAN TRỌNG TRONG VIỆC TĂNG CƯỜNG CHUỖI CUNG ỨNG BÁN DẪN ĐÔNG NAM Á Vietnet24h - Hội nghị Thượng đỉnh Bán dẫn ASEAN 2025 (ASEMIS), được tổ chức bởi Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Malaysia (MSIA) vào ngày 24 tháng 7 năm 2025 tại khách sạn One World, Kuala Lumpur, đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc định hình tương lai của ngành công nghiệp bán dẫn tại Đông Nam Á.
Khám phá những điều hấp dẫn ở Galaxy Watch Ultra của Samsung Vietnet24h - Galaxy Watch Ultra của Samsung, chiếc đồng hồ thông minh bền bỉ tiên phong được ra mắt chỉ một năm trước với One UI Watch 6, đã bắt đầu nhận được bản cập nhật phần mềm lớn đầu tiên rất được mong đợi.
Xu hướng "tạm dừng" bùng nổ trung tâm dữ liệu AI tại các công ty công nghệ lớn Vietnet24h - Quyết định ngừng hoạt động của một trung tâm dữ liệu ở Ohio của Microsoft và báo cáo của Phố Wall cho biết AWS của Amazon đang tạm dừng một số hợp đồng thuê đã làm gia tăng lo ngại của thị trường về sự sụp đổ của một trung tâm dữ liệu AI.
OpenAI cho biết họ sẽ sử dụng nền tảng đám mây của Google cho ChatGPT Vietnet24h - OpenAI sẽ dựa vào Google Cloud Platform cho ChatGPT và giao diện lập trình ứng dụng của nó ở một số quốc gia.
“Chữa bách bệnh” bằng AI – cuộc cách mạng thật sự trong ngành dược? Vietnet24h - Một loại thuốc được thiết kế chỉ bằng… cú nhấp chuột? Đó không còn là tưởng tượng trong phim khoa học viễn tưởng, mà là tham vọng đầy táo bạo của Isomorphic Labs – công ty con của Alphabet, được tách ra từ phòng thí nghiệm DeepMind danh tiếng. Với nền tảng là hệ thống AI AlphaFold, họ đang bước vào giai đoạn chuẩn bị thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên người đối với những loại thuốc “do AI tạo ra từ đầu đến cuối.”
Centaur – Bước tiến táo bạo trong việc "giải mã" hành vi con người bằng AI Vietnet24h - Một trong những thách thức lớn nhất trong khoa học thần kinh và tâm lý học hiện đại là làm sao để "đọc" được suy nghĩ, dự đoán hành vi của con người – một sinh vật đầy biến số và giàu cảm xúc. Với sự xuất hiện của mô hình AI Centaur, các nhà khoa học dường như đang tiến gần hơn bao giờ hết đến giấc mơ tái hiện hoạt động nhận thức của bộ não người qua máy móc.
Samsung hướng tới việc mở rộng dịch vụ chăm sóc sức khỏe kết nối Vietnet24h - Samsung Electronics đã tổ chức Diễn đàn Công nghệ Galaxy vào thứ Năm để giới thiệu sơ lược về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe kỹ thuật số mà công ty đang hướng đến thông qua khả năng trí tuệ nhân tạo (AI) của thương hiệu Galaxy.
Robot chạy nhanh như vận động viên: Tương lai của trợ lý AI đang đến gần? Vietnet24h - Với tốc độ gần 10 m/giây, Black Panther II cho thấy robot trong tương lai không chỉ biết đi, mà còn có thể chạy và hỗ trợ con người ở tốc độ cao. Mirror Me đặt mục tiêu đưa robot vào đời sống từ năm 2030 như một trợ lý cá nhân thông minh.
Đối thủ của Nvidia Groq mở rộng với trung tâm dữ liệu đầu tiên tại Châu Âu Vietnet24h - Groq cho biết họ đã thành lập trung tâm dữ liệu đầu tiên tại châu Âu thông qua quan hệ đối tác với Equinix.
Công nghệ hạt nhân thế hệ 4: Trung Quốc đang phát triển năng lượng sạch hay vũ khí tiềm ẩn? Vietnet24h - Dù được giới thiệu là bước đột phá xanh, lò CFR-1000 của Trung Quốc có thể tạo plutonium-239 – nguyên liệu chế tạo vũ khí hạt nhân. Giới quan sát quốc tế đặt câu hỏi về tính minh bạch và mục tiêu thực sự đằng sau cuộc cách mạng hạt nhân "sạch" của Bắc Kinh.
Bắc Kinh xây đập ở Tây Tạng, New Delhi và Dhaka đứng trước bài toán sống còn Vietnet24h - Trong khi Trung Quốc gọi đây là bước đột phá về năng lượng sạch, thì ở hạ lưu, Ấn Độ và Bangladesh không giấu được lo ngại về một tương lai khan hiếm nước và phụ thuộc chiến lược vào nước láng giềng.
Vì sao tàu chạy 400 km/h của Trung Quốc không tốn thêm điện? Vietnet24h - Tàu CR450 đạt tốc độ 400 km/h nhờ thay đổi cấu trúc khí động học và cải tiến phần phanh, chứ không cần thêm năng lượng. Đây là minh chứng cho việc tăng tốc không nhất thiết đồng nghĩa với tăng tiêu hao – một bài học về thiết kế thông minh trong kỹ thuật hiện đại.
Gieo mây nhân tạo: Kỳ vọng điều tiết khí hậu hay "vật tế thần" của thời tiết cực đoan? Vietnet24h - Giữa lúc biến đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng thất thường, công nghệ gieo mây được kỳ vọng giúp điều chỉnh lượng mưa, hạn chế hạn hán. Nhưng bên cạnh hiệu quả khiêm tốn, công nghệ này lại liên tục bị quy trách nhiệm cho nhiều thảm họa, từ lũ quét ở Texas đến mưa lớn ở Dubai. Đâu là sự thật, đâu là nỗi sợ?
Lithium Hồ Nam – mảnh ghép chiến lược đưa Trung Quốc đến ngôi vương pin thế giới Vietnet24h - Không chỉ là một phát hiện địa chất, mỏ lithium mới ở Hồ Nam là quân bài chiến lược giúp Trung Quốc kiểm soát sâu hơn chuỗi cung ứng pin toàn cầu. Trong cuộc đua điện hóa, nơi mỗi tấn quặng mang theo quyền lực địa chính trị, phát hiện này có thể định hình lại bản đồ năng lượng sạch của thế giới.
Châu Âu học cách sống chung với nắng nóng – Từ “trốn nắng” đến tái thiết đô thị bền vững Vietnet24h - Biến đổi khí hậu không còn là một dự báo – nó là thực tại sống động đang thiêu đốt các thành phố châu Âu mỗi mùa hè. Với nhiệt độ vượt ngưỡng 46°C tại bán đảo Iberia và chuỗi ngày nóng kỷ lục ở Pháp, Tây Ban Nha, Bỉ, Bồ Đào Nha… mùa hè năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt: các thành phố không thể chỉ “chịu đựng” nắng nóng – họ buộc phải thiết kế lại cách sống.
Turbine thủy điện 500 MW: Trung Quốc khẳng định vị thế bằng công nghệ và địa chính trị Vietnet24h - Không chỉ là một bước tiến kỹ thuật, turbine xung công suất 500 MW do Trung Quốc phát triển còn là minh chứng cho tham vọng chiến lược của nước này trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, kiểm soát nguồn nước xuyên biên giới và hiện thực hóa mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060.
“Công nghệ nhanh” – tiện lợi ngắn hạn, hậu họa dài lâu Vietnet24h - Trong cuộc đua công nghệ, thế giới đang chứng kiến một nghịch lý đáng lo: càng rẻ, càng nhanh – lại càng nguy hại. Quạt mini, sạc dự phòng giá rẻ, bóng LED hay bàn chải điện dùng vài lần rồi vứt bỏ đang trở thành những “mảnh vụn công nghệ” bủa vây môi trường sống – một loại rác thải điện tử mới có tên: công nghệ nhanh.
Luật Năng lượng nguyên tử – Cánh cửa chiến lược mở ra nền công nghiệp hạt nhân nội địa Vietnet24h - Luật Năng lượng nguyên tử vừa được Quốc hội thông qua đã chính thức mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp hạt nhân Việt Nam – nơi mục tiêu không còn chỉ là ứng dụng vì hòa bình, mà còn hướng đến làm chủ công nghệ, xây dựng chuỗi cung ứng nội địa và phát triển năng lực hạt nhân từ y tế, công nghiệp đến sản xuất điện.
Chống ô nhiễm nhựa: Việt Nam cần một hệ sinh thái đổi mới chứ không chỉ là chính sách Vietnet24h - Luật pháp, chiến lược, thậm chí công nghệ xử lý nhựa đều đã có – nhưng ô nhiễm nhựa tại Việt Nam vẫn trầm trọng. Trong thời điểm mang tính bước ngoặt, các chuyên gia quốc tế nhấn mạnh: điều Việt Nam cần là một cuộc “đồng khởi” đổi mới sáng tạo, quy tụ startup, doanh nghiệp lớn, trường đại học và cả cộng đồng.