Kinh tế
AI và bài toán việc làm: Thất nghiệp hàng loạt hay tái cấu trúc lực lượng lao động?
Mộc Đức - Thứ Hai, 02/06/2025 4:20 CH
Vietnet24h - Làn sóng AI đang thách thức mọi định nghĩa truyền thống về việc làm, khi các CEO, chuyên gia và học giả chia rẽ về ảnh hưởng thực sự của công nghệ này. Từ cảnh báo “tắm máu việc làm” đến lập luận về khả năng bù trừ, câu hỏi đặt ra là: con người sẽ thất nghiệp hàng loạt, hay đơn giản chỉ là đang đứng trước một kỷ nguyên tái cấu trúc toàn diện?
Khi trí tuệ nhân tạo (AI) bùng nổ với tốc độ chưa từng thấy, một cuộc tranh luận đầy gay gắt đang diễn ra: Liệu AI sẽ gây ra làn sóng thất nghiệp hàng loạt, hay chỉ đơn giản là thúc đẩy sự chuyển dịch cấu trúc lao động như nhiều công nghệ từng làm trong quá khứ?
 
Những lo ngại không phải không có cơ sở. Mike Krieger – đồng sáng lập Instagram, hiện giữ vai trò Giám đốc sản phẩm tại Anthropic – thẳng thắn thừa nhận trong podcast Hard Fork (New York Times, 31/5) rằng AI đang tác động rõ rệt tới các vị trí đầu vào. Tại Anthropic – công ty phát triển chatbot Claude – sự ưu tiên đang nghiêng về các kỹ sư dày dạn kinh nghiệm, có khả năng tận dụng công cụ AI, thay vì nhân sự mới chưa định hình kỹ năng chuyên sâu. “Vai trò của kỹ sư mới sẽ thay đổi. Họ cần thích nghi hoặc bị bỏ lại phía sau”, Krieger nhấn mạnh.
 
Thậm chí, trong một dự báo mang màu sắc bi quan, CEO Anthropic Dario Amodei cho rằng thế giới sẽ chứng kiến một cuộc “tắm máu” thị trường lao động trong 1–5 năm tới. Theo ông, AI có thể giúp chữa ung thư, tăng trưởng kinh tế vượt bậc, nhưng đổi lại là nguy cơ 20% dân số thất nghiệp – một con số gấp 5 lần tỷ lệ thất nghiệp hiện tại của Mỹ.
 
Cái nhìn này không chỉ xuất hiện ở các công ty AI thuần túy. David Hsu, CEO Retool – nền tảng hỗ trợ lập trình bằng AI, với khách hàng lớn như AWS, Boston Consulting Group – cho rằng "việc thay thế lao động bằng AI không còn là viễn cảnh xa vời", và sẽ sớm trở thành bài toán bắt buộc trong tư duy điều hành doanh nghiệp.
 
Thực tế đã phần nào phản ánh xu hướng này: Microsoft vừa cắt giảm 6.000 nhân sự, chủ yếu là lập trình viên. Google cho biết 30% code mới được viết bởi AI. CEO Duolingo cũng tuyên bố dần thay nhân sự hợp đồng bằng AI, còn Shopify buộc đội ngũ quản lý "chứng minh mình hữu dụng hơn AI" trước khi xin thêm nhân lực. Những động thái này cho thấy AI đang tái định hình không chỉ cách làm việc, mà cả tư duy quản trị nhân sự ở cấp cao nhất.
 
Báo cáo Tương lai Việc làm 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới xác nhận xu hướng này: 41% doanh nghiệp có kế hoạch cắt giảm nhân sự vì AI, trong khi chưa đến một nửa lên kế hoạch tái đào tạo để thích nghi.
 
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với viễn cảnh ảm đạm đó. Arvind Krishna, CEO IBM, lập luận rằng AI – thay vì cướp việc – lại tạo điều kiện mở rộng kinh doanh. “Chúng tôi đã tự động hóa rất nhiều, nhưng tổng số việc làm vẫn tăng, vì AI giúp tiết kiệm nguồn lực để đầu tư sang lĩnh vực khác”, ông chia sẻ với The Register.
 
Một nghiên cứu từ Đại học Yale, MIT và Northwestern công bố đầu năm cũng đưa ra quan điểm tương tự: AI không tác động đáng kể đến tổng thể việc làm, bởi sự mất đi ở nhóm ngành này sẽ được bù lại bởi tăng trưởng ở nhóm khác – đặc biệt là các ngành cần tương tác xã hội hoặc kỹ năng cảm xúc cao, nơi AI chưa thể thay thế hiệu quả.
 
Dimitris Papanikolaou – giáo sư tài chính tại Đại học Northwestern – cho rằng cần tránh cái nhìn nhị nguyên kiểu "AI thay thế = thất nghiệp". Theo ông, điều cốt lõi là mức độ AI có thể thực hiện toàn bộ nhiệm vụ của một công việc cụ thể. Nếu chỉ làm được một phần, nó sẽ trở thành công cụ hỗ trợ, giải phóng con người khỏi công việc lặp lại để tập trung vào sáng tạo và chiến lược.
Dữ liệu khảo sát gần đây của NBER trên 25.000 lao động tại 7.000 công ty cũng cho kết quả tương đồng: Chatbot AI tuy giúp tăng hiệu suất, nhưng chưa đem lại sự thay đổi rõ rệt về lương hay giờ làm – dấu hiệu cho thấy AI hiện tại đang ở vai trò hỗ trợ hơn là thay thế.
 
Trước sự lưỡng phân của quan điểm, có một điều dường như rõ ràng: AI đang tạo ra một cuộc chuyển dịch chưa từng có trên thị trường lao động – về cách làm việc, cơ cấu tổ chức, lẫn kỳ vọng kỹ năng. Như Yoshua Bengio – “cha đỡ đầu AI” – từng phát biểu: "AI sẽ thay thế nhiều công việc, nhưng không giành mất việc. Nó là đồng minh, không phải kẻ thù".
 
Vấn đề, vì vậy, không nằm ở việc chống lại AI, mà ở cách con người thích nghi. Chủ tịch FPT Trương Gia Bình nhận định: Người lao động cần chủ động trang bị kỹ năng về AI, học máy, khoa học dữ liệu, tư duy phân tích và giải quyết vấn đề – những yếu tố không thể dễ dàng bị tự động hóa.
 
AI không phải là dấu chấm hết của việc làm, mà là lời mời gọi tái định nghĩa lại nó. Những người lo ngại có lý do chính đáng – nhất là với nhóm công việc có tính lặp lại cao. Nhưng thái độ phản kháng không phải là giải pháp. Thay vào đó, hành trình học hỏi liên tục, thích ứng linh hoạt và cộng tác cùng AI sẽ là chiếc chìa khóa duy nhất để không bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng công nghệ thế kỷ 21.
CEO Anthropic cảnh báo: AI có thể khiến 20% người Mỹ mất việc trong vài năm tới Vietnet24h - Trong một cuộc phỏng vấn mới đây, ông Dario Amodei – Giám đốc điều hành hãng AI nổi tiếng Anthropic – cảnh báo AI sẽ tạo ra một làn sóng thất nghiệp nghiêm trọng, đặc biệt trong lĩnh vực nhân viên văn phòng. Ông kêu gọi các nhà hoạch định chính sách “ngưng tô hồng” về làn sóng cắt giảm nhân sự do AI.
Tin khác cùng chuyên mục
Tin đọc nhiều
Cổ phiếu Tesla tăng 22% vào tháng 5 khi Elon Musk kết thúc thời gian với DOGE của Trump Vietnet24h - Cổ phiếu của hãng sản xuất ô tô Tesla do Elon Musk đứng đầu đã tăng giá vào tháng 5 mặc dù doanh số bán ô tô của công ty tại Trung Quốc và Châu Âu không mấy khả quan.
Apple, Huawei, Xiaomi dẫn đầu bảng xếp hạng 500 thương hiệu tiêu dùng hàng đầu của Trung Quốc Vietnet24h - Theo báo cáo của Đại học Bắc Kinh, bảng xếp hạng này dựa trên hành vi mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng trong nước
Cổ phiếu Sony tăng trong phiên giao dịch đầy biến động khi nhà sản xuất PlayStation công bố mua lại cổ phiếu trị giá 1,7 tỷ đô la Vietnet24h - Thu nhập hoạt động trong ba tháng cuối năm tài chính đạt 203,6 tỷ yên, vượt qua ước tính trung bình của các nhà phân tích là 192,2 tỷ yên, mặc dù giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cổ phiếu Nvidia tăng sau báo cáo Trump sẽ chấm dứt lệnh hạn chế xuất khẩu chip Vietnet24h - Cổ phiếu Nvidia tăng sau báo cáo cho biết chính quyền Trump có kế hoạch sửa đổi một loạt các hạn chế về thương mại chip được gọi là quy tắc “khuyến khích AI”.
Cổ phiếu Arm giảm do dự báo yếu Vietnet24h - Arm đạt được doanh thu và lợi nhuận cao nhưng lại đưa ra dự báo đáng thất vọng trong báo cáo quý vào thứ Tư (7/5).
CEO Tim Cook cho biết thuế quan của Trump có thể khiến Apple mất 900 triệu đô la trong quý này Vietnet24h - Thuế quan có thể làm tăng thêm 900 triệu đô la vào chi phí của Apple trong quý này, CEO Apple Tim Cook cho biết hôm thứ Năm (1/5), khi ông tiết lộ rằng gã khổng lồ công nghệ này đang chuyển hoạt động sản xuất iPhone được bán tại Hoa Kỳ từ Trung Quốc sang Ấn Độ.
Cổ phiếu Meta tăng nhờ doanh thu quý đầu tiên cao hơn dự kiến Vietnet24h - Cổ phiếu Meta tăng tới 5% sau khi công ty báo cáo doanh thu trong quý đầu tiên cao hơn dự kiến.
Intel dự báo tăng trưởng yếu và sẽ cắt giảm chi phí trong năm nay Vietnet24h - Intel báo cáo thu nhập quý đầu tiên vượt kỳ vọng ở cả doanh thu và lợi nhuận, nhưng công ty đã đưa ra hướng dẫn đáng thất vọng.
Những nhà lãnh đạo công nghệ này đã quyên góp cho Trump và bây giờ họ mất hàng tỷ đô la Vietnet24h - Các nhà lãnh đạo Thung lũng Silicon đã quyên góp cho chiến dịch tranh cử hoặc quỹ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump.
TSMC giữ nguyên dự báo doanh thu sau khi lợi nhuận vượt ước tính bất chấp lo ngại về thuế quan của Trump Vietnet24h - Công ty đang phải đối mặt với những bất lợi từ chính sách thương mại của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã áp đặt mức thuế quan thương mại rộng rãi đối với Đài Loan và kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn đối với các khách hàng của TSMC là Nvidia và AMD.
Trung Quốc và cuộc cách mạng thú cưng AI: Công nghệ đang lấp đầy khoảng trống cảm xúc Vietnet24h - Khi robot không còn chỉ là công cụ lao động mà trở thành bạn đồng hành, Trung Quốc đang chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của thú cưng AI – từ đồ chơi tinh vi cho giới trẻ đến trợ thủ đắc lực cho người già và trẻ nhỏ. Xu hướng này không chỉ phản ánh nhu cầu gắn kết trong xã hội hiện đại mà còn mở ra một tương lai nơi cảm xúc được số hóa và công nghệ trở thành liệu pháp tâm lý.
Trung Quốc phản bác cáo buộc của Trump về việc vi phạm thỏa thuận thương mại Geneva Vietnet24h - Trung Quốc đã phản bác lại lời cáo buộc của Washington rằng nước này đã vi phạm thỏa thuận Geneva.
Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì lễ đón Tổng thống Cộng hòa Pháp Emmanuel Macron Vietnet24h - Sáng 26/5, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân đã chủ trì Lễ đón Tổng thống Emmanuel Macron và Phu nhân thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo chưa giúp tăng năng suất hay lương thưởng – lỗi tại công nghệ hay tại cách dùng? Vietnet24h - Việc ứng dụng AI trong doanh nghiệp đang tăng nhanh, nhưng hiệu quả ghi nhận vẫn khiêm tốn. Nhiều chuyên gia cho rằng vấn đề không nằm ở khả năng của AI, mà ở cách doanh nghiệp phân bổ lại giá trị gia tăng do công nghệ tạo ra.
Việt Nam thành “mặt trận nóng” trong chiến tranh mạng kiểu mới: Brute-force, RDP và mối đe dọa ẩn danh Vietnet24h - Số vụ tấn công vét cạn vào các hệ thống doanh nghiệp tại Việt Nam đã vượt 19,8 triệu – cao nhất Đông Nam Á. Đây không chỉ là dấu hiệu về sự quan tâm của tin tặc quốc tế, mà còn phản ánh khoảng trống đáng báo động trong hệ thống phòng thủ mạng hiện tại, đặc biệt khi các công cụ tấn công ngày càng “tiến hóa” nhờ trí tuệ nhân tạo.
Seoul, Washington sẽ nối lại đàm phán thuế quan trước thời hạn tháng 7 Vietnet24h - Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã tổ chức một cuộc họp thương mại song phương vào thứ Sáu để theo dõi các cuộc đàm phán thuế quan gần đây, thảo luận về các bước tiếp theo hướng tới một gói thương mại chung mà cả hai bên đều đặt mục tiêu hoàn tất vào ngày 8 tháng 7.
Google sẽ trả cho Texas 1,4 tỷ đô la để giải quyết vấn đề bảo mật dữ liệu Vietnet24h - Google đã đồng ý trả gần 1,4 tỷ đô la cho tiểu bang Texas để giải quyết các cáo buộc vi phạm quyền riêng tư dữ liệu của cư dân tiểu bang, Tổng chưởng lý Texas Ken Paxton cho biết.
Các quan chức của Trump sẽ gặp Trung Quốc, báo hiệu sự cởi mở trong đàm phán thương mại Vietnet24h - Hai quan chức cấp cao của chính quyền Trump dự kiến ​​sẽ họp vào cuối tuần này với các đại diện Trung Quốc về các vấn đề thương mại và kinh tế.
Đằng sau 30 triệu dữ liệu cá nhân bị xâm phạm: Ai đang đứng sau những cuộc gọi rác? Vietnet24h - Tưởng chừng là những tin nhắn quảng cáo vô hại, song phía sau hàng triệu cuộc gọi rác mỗi ngày là một hệ sinh thái thu thập, buôn bán dữ liệu cá nhân đã tồn tại âm thầm nhiều năm. Việc xóa 30 triệu dữ liệu chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Giáo dục Lee Ju-ho đã trở thành tổng thống tạm quyền mới của Hàn Quốc Vietnet24h - Bắt đầu từ hôm nay, thứ Sáu (2/5), Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Giáo dục Lee Ju-ho đã trở thành tổng thống tạm quyền mới của Hàn Quốc
Meta tìm đến trọng tài để ngăn chặn người tố giác quảng bá cuốn sách tiết lộ tất cả Vietnet24h - Meta đang tìm cách ngăn chặn việc quảng bá cuốn hồi ký mới của một cựu nhân viên có nội dung mô tả công ty theo hướng không hay, bao gồm cả cáo buộc quấy rối tình dục của giám đốc chính sách công ty.
KT kết hợp AI với thể thao, K-pop tại Đại hội Thế giới Di động (MWC) 2025 Vietnet24h - K-Stadium được thiết kế để tăng cường sự tương tác của người hâm mộ bằng AI. Một trong những tính năng chính của nó là hệ thống dịch phụ đề thời gian thực do AI hỗ trợ.
Amazon sẽ giành quyền kiểm soát sáng tạo cho loạt phim James Bond từ gia đình Broccoli Vietnet24h - Amazon sắp giành được quyền sáng tạo đối với loạt phim James Bond béo bở.
Squid Game mùa 2: Cơn sốt hay bẫy lừa đảo tiền số? Vietnet24h - Với sự phổ biến của Squid Game mùa hai, các token liên quan đến bộ phim này đã thu hút hàng triệu USD. Tuy nhiên, không ít nhà đầu tư đã mất trắng khi các token này bị sụt giảm giá trị chỉ trong thời gian ngắn, báo hiệu một làn sóng lừa đảo "rút thảm" trên thị trường tiền số.
Lễ chùa thời công nghệ: Nhật Bản số hóa nghi lễ đầu năm Vietnet24h - Chùa Zojoji, biểu tượng Phật giáo tại Tokyo, đang tiên phong tích hợp công nghệ thanh toán QR cho nghi lễ Saisen, vừa tiện lợi vừa giữ nguyên tinh thần truyền thống.
TikTok gặp rắc rối tại Nga: bị phạt vì không gỡ nội dung cấm Vietnet24h - Vừa qua, TikTok bị phạt gần 30.000 USD tại Nga vì vi phạm các quy định pháp lý về nội dung. Quyết định này cho thấy Nga đang quyết liệt hơn trong việc kiểm soát các nền tảng mạng xã hội.
Hoàn thiện hạ tầng viễn thông tại làng Nủ sau thảm họa lũ quét Vietnet24h - Vừa qua, nhà mạng VNPT đã chính thức khởi công lắp đặt trạm phát sóng di động (BTS) tại khu vực xây dựng bản tái định cư mới cho người dân thôn Làng Nủ, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai.
Thành công rực rỡ: Black Myth - Wukong thu về gần 1 tỷ USD Vietnet24h - Black Myth: Wukong, tựa game hành động nhập vai của Game Science, đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trên thị trường game quốc tế, với doanh thu gần chạm ngưỡng 1 tỷ USD chỉ sau hai tuần ra mắt.
Trải nghiệm âm nhạc kết hợp công nghệ đỉnh cao của Galaxy AI Immersive Vietnet24h - Sự kiện hoành tráng chào đón thế hệ điện thoại gập mới Galaxy Z Fold6 và Galaxy Z Flip6 - nơi âm nhạc và công nghệ hội tụ, thể hiện vị thế tiên phong dẫn đầu kỷ nguyên AI mới đã bùng nổ với 50.000 người tham gia.
Tùng Tán Lâm - Vẻ đẹp thiêng liêng giữa lòng Shangri-La Vietnet24h - Đối với những tín đồ đam mê du lịch tâm linh, tu viện Tùng Tán Lâm (Songzanlin) là một điểm đến không thể bỏ qua. Những người từng đặt chân đến Shangri-la đều khẳng định đây là một trong những tu viện đáng ghé thăm nhất trên thế giới.